یک گزارش سالانه ایمنی برای ناسا، ضمن تحسین این سازمان، به برخی چالش‌های هشداردهنده نیز اشاره می‌کند، از جمله مأموریت آرتمیس که هدف آن بازگرداندن انسان به ماه است.
گزارش سالانه “کمیته مشورتی ایمنی هوافضا” (ASAP) منتشر شده است. در این گزارش آمده که ناسا پیشرفت‌های چشمگیری داشته، اما همچنان با چالش‌هایی روبه‌روست که در این گزارش برجسته شده‌اند.
نکته قابل توجه این است که این گزارش به مشاهدات مهم ایمنی هم در برنامه “ماه به مریخ” ناسا و هم در عملیات جاری ایستگاه فضایی بین‌المللی در مدار پایین زمین اشاره می‌کند.
مسائل مرتبط با ریسک
کمیته ASAP که توسط سوزان جی. هلمز، ژنرال بازنشسته نیروی هوایی آمریکا و فضانورد سابق ناسا، هدایت می‌شود، بیان می‌کند که ناسا در انتقال به مقاصد تجاری مدار پایین زمین با “مسائل ریسک قابل توجهی” مواجه است، برخی از این موارد خارج از کنترل مستقیم ناسا هستند.
این گزارش همچنین به موضوعات مرتبط با سلامت و پزشکی فضایی و تأثیر محدودیت‌های بودجه و عدم قطعیت‌های مالی بر ایمنی پرداخته است.
این گزارش برای جانت پیترو، مدیر اجرایی موقت ناسا، جِی. دی. ونس، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سنا، و مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا ارسال شده است.
کنگره آمریکا در سال ۱۳۴۷ کمیته ASAP را تشکیل داد تا به مدیر ناسا و کنگره در زمینه مسائل ایمنی مشاوره دهد.
آرتمیس: آکنده از عدم قطعیت
“نگرانی‌های ویژه‌ای درباره ریسک‌های مرتبط با توسعه، یکپارچه‌سازی و اجرای مأموریت آرتمیس وجود دارد. مأموریت ناسا برای اکتشاف اعماق فضا و سفر به مریخ و فراتر از آن، به‌شدت چالش‌برانگیز و همراه با عدم قطعیت است.”
گزارش ASAP تأکید می‌کند که بازگشت ایمن به ماه، یک گام حیاتی در توسعه قابلیت‌های سفرهای میان‌سیاره‌ای انسانی و سخت‌افزارهای فضایی است. این مأموریت نه‌تنها فرصتی برای کسب تجربه در عملیات سطح سیارات فراهم می‌کند، بلکه محیطی شبیه به مریخ برای آزمایش فناوری‌ها محسوب می‌شود.
بااین‌حال، ناسا در اجرای مأموریت آرتمیس و حفظ حضور ایالات متحده در مدار پایین زمین با چالش‌های متعدد بودجه‌ای، صنعتی، ژئوپلیتیکی، فنی، پزشکی و سلامت مواجه خواهد شد.
فیزیک شکست: درک مکانیزم‌ها و تأثیرات آن
کمیته ASAP اشاره کرده که در سال ۱۴۰۳، برنامه “اوریون” به تحقیق درباره مشکل فرسایش سپر حرارتی این کپسول در مأموریت آرتمیس ۱ در ۲۰ آذر ۱۴۰۱ ادامه داده است.
تمرکز ناسا بر درک علت این مشکل و شناسایی اقدامات اصلاحی، منجر به تغییراتی در طراحی سپر حرارتی برای مأموریت آرتمیس ۲ در سال ۱۴۰۵ شده است.
کمیته ASAP هنوز جزئیات مهندسی و ارزیابی ریسک‌های این تغییرات را بررسی نکرده و اعلام کرده که این موضوع یکی از اولویت‌های بررسی در اوایل سال ۱۴۰۴ خواهد بود.
سطح آمادگی فنی
در خصوص اولین بازگشت انسان به ماه پس از مأموریت آپولو ۱۷ در سال ۱۳۵۰، قرار است آرتمیس ۳ در اواسط سال ۱۴۰۶ یک فرود سرنشین‌دار در قطب جنوب ماه انجام دهد.
کمیته ASAP هشدار داده که با توجه به برنامه زمانی فعلی و سطح آمادگی فنی برخی از اجزای این مأموریت، مأموریت آرتمیس ۳ با فشار بیش‌ازحدی روبه‌روست.
این کمیته معتقد است که میزان ریسک‌های جمع‌شده برای اجرای هم‌زمان چندین مرحله حیاتی و نمایش‌های اولیه فناوری، بسیار زیاد است.
چالش‌های عمده در بازگشت به ماه شامل تحویل سوخت به مدار، سوخت‌گیری کرایوژنیک (در دمای بسیار پایین)، ذخیره طولانی‌مدت سوخت در فضا، اتصال سامانه فرود انسانی (HLS) به فضاپیمای اوریون، و عملیات فرود و صعود موفقیت‌آمیز از سطح ماه هستند. این مأموریت‌ها باید پیش از پرتاب یک مأموریت سرنشین‌دار به‌طور موفقیت‌آمیز انجام شوند.
فرهنگ ایمنی
در این گزارش، پرواز آزمایشی خدمه‌ای فضاپیمای استارلاینر بوئینگ به‌عنوان “نمونه‌ای از فرهنگ ایمنی” معرفی شده است.
گزارش ASAP تأکید دارد که ناسا با وجود چالش‌های پیش‌بینی‌نشده و پیچیده، همچنان به ایمنی پایبند است. درس‌هایی که از تراژدی‌های شاتل‌های چلنجر و کلمبیا آموخته شده‌اند، بر فرهنگ ایمنی ناسا تأثیر گذاشته و تضمین کرده‌اند که مدیریت ریسک و ایمنی خدمه، همچنان در اولویت تصمیم‌گیری‌ها باشد.
هرچند مشکلات فنی موتورهای استارلاینر توجه زیادی را جلب کرده، کمیته ASAP قبلاً به مسائل دیگری نیز اشاره کرده بود که باید قبل از تأیید نهایی این فضاپیما حل شوند، مانند بازطراحی باتری‌ها و بهبود ساختار پنل‌های ضربه‌گیر فرود برای افزایش انعطاف‌پذیری عملیاتی.
علاوه بر این مشکلات فنی، برنامه‌ریزی زمانی و بودجه نیز چالش‌های عمده‌ای برای دریافت تأییدیه استارلاینر محسوب می‌شوند.
سرعت بالای عملیات اسپیس‌ایکس
یکی دیگر از نگرانی‌های ASAP، سرعت بالای عملیات اسپیس‌ایکس است. افزایش پرتاب‌های فالکون ۹، مأموریت‌های سرنشین‌دار کپسول دراگون، بازگشت فضاپیماهای باری، و همچنین پروژه‌های عظیم مانند استارشیپ و فضاپیمای “وسیله انهدام ایستگاه فضایی بین‌المللی” (USDV) باعث شده این کمیته نسبت به حفظ استانداردهای ایمنی هشدار دهد.
ASAP از ناسا و اسپیس‌ایکس خواسته تا بر ایمنی مأموریت‌های دراگون تمرکز کنند و از تأثیرات فشار زمانی بر کیفیت تحلیل‌ها و اجرای اقدامات اصلاحی جلوگیری کنند.
عدم قطعیت‌های بودجه‌ای
یکی از مهم‌ترین چالش‌های ناسا که در این گزارش برجسته شده، عدم قطعیت‌های بودجه‌ای ناشی از عدم تصویب به‌موقع اعتبارات توسط کنگره است.
“این ابهام، توانایی ناسا در برنامه‌ریزی و اجرای مأموریت‌های بسیار پیچیده را به‌شدت محدود می‌کند. عدم قطعیت بودجه‌ای می‌تواند ریسک‌های توسعه را افزایش دهد، ریسک‌های عملیاتی در آینده ایجاد کند، تمرکز را از کارهای ضروری منحرف کند، کارایی را کاهش دهد و تصمیم‌گیری‌های حیاتی را به تأخیر بیندازد که این موضوع مستقیماً بر ایمنی و موفقیت مأموریت‌ها تأثیر می‌گذارد.”
کمیته ASAP هشدار داده که با توجه به احتمال ادامه این وضعیت، ناسا باید به‌طور شفاف پیامدهای این شرایط را بیان کند و کنگره و سایر ذینفعان نیز باید تأثیرات منفی این عدم قطعیت را بر ایمنی و اجرای مأموریت‌ها درک کنند.
