تقریباً ۲ میلیارد نفر ممکن است با اختلالات شدید در دسترسی به آب روبرو شوند، اگر روند گرم‌شدن زمین ادامه پیدا کند — و این تغییر می‌تواند برگشت‌ناپذیر باشد.
در حال حاضر، دمای میانگین سطح زمین حدود ۱٫۲ درجه سانتی‌گراد (۲٫۱ درجه فارنهایت) بالاتر از سطح قبل از انقلاب صنعتی است، و با اینکه سال ۱۴۰۳ گرم‌ترین سال ثبت‌شده تاکنون بوده، چشم‌انداز آینده امیدوارکننده نیست.
مطالعه‌ای که در ۲۴ اردیبهشت در مجله “آینده زمین” (Earth’s Future) منتشر شد، بررسی کرده که اگر دمای جهانی به ۱٫۵ درجه سانتی‌گراد (۲٫۷ درجه فارنهایت) افزایش یابد — حتی برای چند دهه — چه پیامدهایی خواهد داشت.
پژوهش نشان می‌دهد که چنین افزایشی در دما می‌تواند تأثیری دائمی بر منطقه همگرایی بین‌حاره‌ای (ITCZ) داشته باشد؛ منطقه‌ای نزدیک به خط استوا که در آن بادهای تجاری از نیم‌کره شمالی و جنوبی به هم می‌رسند.
«این تأثیراتی که ما اینجا کمّی‌سازی کرده‌ایم، در بلندمدت باقی خواهند ماند»، به گفته نورمن استاینرت، پژوهشگر ارشد اقلیم در مرکز تحقیقات بین‌المللی اقلیم در نروژ و نویسنده اصلی مقاله.
منطقه ITCZ تأثیر عمده‌ای بر الگوهای بارندگی دارد، و افزایش دمای جهانی می‌تواند باعث شود این منطقه به سمت جنوب حرکت کند؛ تغییری که بر طول و شدت فصل‌های بارانی و خشک به‌ویژه در بخش‌هایی از آفریقا، آمازون و آسیای جنوب شرقی تأثیر می‌گذارد. بارش بیش از حد در برخی مناطق و کمبود آن در مناطق دیگر می‌تواند کشاورزی، اکوسیستم‌ها و دسترسی به آب را برای بخش بزرگی از سیاره تهدید کند.
عوامل مختلفی بر این نوار پهن ابری تأثیر دارند، از جمله بزرگ‌ترین نوار نقاله اقیانوس، یعنی گردش معکوس جنوبی-شمالی اقیانوس اطلس (AMOC) که پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد این سامانه به علت تغییرات اقلیمی در حال تضعیف است.
پژوهشگران دو سناریوی مختلف را با استفاده از هشت مدل قدرتمند سیستم زمین بررسی کردند. یکی از سناریوها، یک سناریوی «ایده‌آل» بود که بررسی می‌کرد اگر غلظت دی‌اکسید کربن در جو به مدت ۱۴۰ سال با نرخ ۱٪ در سال افزایش یابد و سپس ۱۴۰ سال دیگر با همان نرخ کاهش یابد، چه اتفاقی می‌افتد. استاینرت می‌گوید این روش «تمیز» است برای ارزیابی تأثیر دما، هرچند در واقعیت بعید است رخ دهد.
سناریوی دیگر، واقع‌بینانه‌تر بود: انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۱۴۱۹ افزایش یابد و سپس تلاش‌های گسترده برای کاهش دما آغاز شود.
فرض این است که «ما احتمالاً نخواهیم توانست یا نخواهیم خواست در جهانی گرم‌تر زندگی کنیم و بالاخره اقداماتی واقعی برای کاهش دما انجام خواهیم داد».
در بیشتر مدل‌ها، جابه‌جایی قابل‌توجهی در منطقه ITCZ دیده نشد. اما در یک سناریوی ایده‌آل و دو سناریوی واقع‌گرایانه، این منطقه به‌شکل قابل توجهی جابه‌جا شد که می‌تواند باعث تغییرات عمده در الگوی بارندگی در سراسر جهان شود.
بر اساس تعداد مدل‌هایی که نتایج متفاوتی را پیش‌بینی کرده‌اند، مقاله احتمال جابه‌جایی منطقه ITCZ را «بعید» توصیف می‌کند. اما با توجه به پاسخ تضعیف‌شده AMOC و فاصله زمانی بین گرم‌شدن اقلیم و گرم‌شدن اقیانوس، پژوهشگران استدلال می‌کنند این جابه‌جایی ممکن است بیش از آنچه مطالعه نشان می‌دهد، محتمل باشد.
آفریقای مرکزی و غربی و بخش‌هایی از آسیای جنوب شرقی ممکن است با کاهش بارندگی روبرو شوند، در حالی که شمال شرق برزیل ممکن است دچار سیلاب و بارندگی‌های شدید شود. تغییر در زمان‌بندی و شدت الگوهای آب‌وهوایی می‌تواند زندگی میلیاردها نفر را مختل کرده و کشاورزی وابسته به پایداری آب‌وهوا را با مشکل مواجه کند. در مجموع، ۲۳٪ از جمعیت جهان و بیش از ۱۲٪ از سطح خشکی زمین ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند.
استاینرت می‌گوید: «این یک سناریوی با احتمال پایین اما قابل تصور است» و مدل‌ها نشان می‌دهند که شدیدترین پیامدها دهه‌ها طول می‌کشند تا رخ دهند. در چندین سناریو، آسیب‌ها دائمی بودند — دست‌کم در مقیاس زمانی زندگی انسان‌ها.
ریچارد آلن، استاد علم اقلیم در دانشگاه ردینگ بریتانیا، که در این پژوهش مشارکت نداشته، گفت:
«این مطالعه مهمی است.»
آلن همچنین اشاره کرد که در دسترسی به آب عوامل پیچیده‌تری دخیل‌اند که در این شبیه‌سازی‌ها در نظر گرفته نشده‌اند، مانند میزان رطوبت خاک یا جریان آب در رودخانه‌ها.
با این حال، «این سناریو ممکن است در آینده تحقق یابد. چون چنین پیامدهایی در دسترسی به آب منطقه‌ای دارد، باید آن را بسیار جدی گرفت.»
برای تحقیقات آینده، استاینرت می‌گوید بررسی پیامدهای محلی و خاص در مناطق مختلف که ممکن است از این تغییرات اقلیمی آسیب ببینند، مفید خواهد بود. اما بهترین راه برای جلوگیری از این خطرات کاملاً روشن است:
«یعنی خیلی ساده است: باید هرچه زودتر میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهیم.»
