کشف یک شاخص لرزهای جدید از طریق اکتشافات علمی کوه اتنا، فعالترین آتشفشان اروپا، سرنخی است که پتانسیل انقلابی در پیشبینی فوران را دارد. دانشمندان موسسه ملی ژئوفیزیک و آتشفشانشناسی (INGV) در ایتالیا، بر اساس تقریباً ۲۰ سال دادههای مربوط به زلزله، تغییر آشکاری در الگوی زلزلهها یافتند که نشاندهنده وجود ماگما در حال حرکت است. این کشف که اخیراً در مجله ارتباطات زمین و محیط زیست شرح داده شده است، میتواند هشدارهای اولیه مهمی را در طول فوران بعدی اتنا به ساکنان ارائه دهد.
طبق تحقیقات، یک شاخص آماری به نام مقدار b وجود دارد که نسبت زلزلههای کوچک و بزرگ در زیر آتشفشان را دنبال میکند. با حرکت ماگما به سمت بالا، پوسته به طور فزایندهای شکسته میشود و باعث افزایش ناگهانی زلزلههای کوچک و افزایش مقدار b میشود.
این نسبت با نزدیک شدن ماگما به سطح و معمولاً ظرف چند روز پس از فوران، به صورت تصاعدی کاهش مییابد. دانشمندان مؤسسه ملی ژئوفیزیک و آتشفشانشناسی در ایتالیا با بررسی سوابق لرزهای ثبتشده بین سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۴، وجود تغییرات خاص در مقدار b را در نتیجه انتقال ماگما بین مناطق ذخیره ماگما در اعماق (۱۱ کیلومتر)، متوسط (۳-۷ کیلومتر) و کمعمق (بالاتر از سطح دریا) در زیر آتشفشان اتنا تأیید کردند.
این روش در اتنا تدوین شد، اما ممکن است در پیشبینی فورانهای دیگر، در هر جایی که دادههای لرزهای جدی در دسترس باشد، مفید باشد. میتوان از آن با نظارت ماهوارهای و گاز برای ارائه تفسیر جامعتری از ناآرامیهای آتشفشانی استفاده کرد.
دانشمندان هشدار میدهند که این سیستم پیشبینیکننده نیست، بلکه احتمالی است، اما گامی مهم به سوی هشدارهای قابل اعتماد در زمان واقعی است. برای میلیونها نفری که در مناطقی نزدیک به آتشفشانهای فعال زندگی میکنند، این دقت روزی جان انسانها را نجات خواهد داد.