ستارهشناسان چیزی را یافتهاند که میتواند کوچکترین توده ماده تاریک خالص باشد که تاکنون شناسایی شده است. این جسم حدود یک میلیون برابر خورشید ما جرم دارد، اما هیچ نوری ساطع نمیکند. تقریباً ۱۰ میلیارد سال نوری از ما فاصله دارد و از طریق یک اعوجاج گرانشی کوچک در یک حلقه انیشتین (یک عدسی گرانشی حلقهای شکل) در اطراف یک کهکشان دورتر مشاهده شد. فقدان ظاهری ستاره در آن، نشان دهنده یک توده ماده تاریک “خالص” بدون هیچ ماده درخشانی است.
طبق دو مقاله جداگانه، حلقه انیشتین با جزئیات بیسابقهای با آرایهای جهانی از تلسکوپهای رادیویی مورد استفاده ستارهشناسان تصویربرداری شد. سپس از الگوریتمهای دقیق برای ایجاد نقشه گرانشی تصویر عدسی استفاده شد و یک شکاف کوچک در انتشار رادیویی حلقه نمایان شد. چنین اعوجاج کوچکی نمیتواند توسط هر چیزی که قابل مشاهده نیست ایجاد شود و جرم آن تقریباً یک میلیون جرم خورشیدی است. این تقریباً ۱۰۰ برابر سبکتر از سبکترین جسم مشاهده شده با این روش است.
این واقعیت که این جسم هیچ نوری ساطع نمیکند، باعث میشود ستارهشناسان توضیح توده ماده تاریک را به یک کهکشان معمولی ترجیح دهند. با این فرض، این کوچکترین هاله ماده تاریک کشف شده تاکنون خواهد بود – بیش از ۱۰۰ برابر سبکتر از سبکترین هاله شناخته شده. مدلهای ماده تاریک سرد ذراتی با حرکت آهسته دارند که قادر به تشکیل هالههای کوچک بدون ستاره هستند.
کشف این توده منفرد طبق نظریه تعجبآور نیست: نویسندگان این مطالعه، دوون پاول، توضیح دادند که انتظار دارند تعداد بیشتری از آنها توسط ستارهشناسان کشف شود. به گفته کریس فاسناخت، یکی از اعضای تیم، کشف اشیاء کمجرم نقش مهمی در شناخت ماهیت ماده تاریک دارد.