چانگ‌ای ۶، فضاپیمای چین، در نخستین مأموریت خود برای بازگرداندن نمونه از سمت دور ماه، موفق به کشف قابل توجهی شد.
سال گذشته، این کاوشگر قمری که اولین مأموریت جمع‌آوری نمونه از نیمه پنهان ماه را انجام می‌داد، نمونه‌های سنگی را به زمین آورد. بررسی‌های دانشمندان روی این نمونه‌ها نشان داد که در میان آنها قطعاتی از کندریت‌های کربن‌دار یافت شده است. این نوع سنگ‌ها که زمانی بخشی از شهاب‌سنگ‌های حاوی آب بوده‌اند، معمولاً هنگام عبور از جو زمین نابود می‌شوند و به سطح سیاره نمی‌رسند.
این نخستین باری است که نمونه‌ای از کندریت کربن‌دار روی سطح ماه شناسایی شده است. این موضوع نشان می‌دهد که سیارک‌هایی که بخش قابل توجهی از جرم‌شان را مواد فرار و آب تشکیل می‌دهند، می‌توانند بدون از بین رفتن کامل، به ماه برسند.
با توجه به ساختار متخلخل و شکننده این سنگ‌ها، معمولاً برخورد آنها با سطح سیاره یا ورود به جو منجر به خرد شدن یا تبخیرشان می‌شود. آکادمی علوم چین گزارش داده است که کمتر از یک درصد شهاب‌سنگ‌های یافت‌شده روی زمین از این نوع هستند و کشف آنها روی ماه هیجان‌انگیز و کم‌نظیر است.
پژوهشگران در مقاله خود توضیح داده‌اند که از آنجا که کندریت‌های کربن‌دار روی زمین نادر هستند، روش جدید شناسایی مواد خارجی در نمونه‌های ماه می‌تواند ابزاری ارزشمند برای بررسی ترکیب شهاب‌سنگ‌ها در منظومه شمسی باشد.
نمونه‌های چانگ‌ای ۶ از حوضه قطب جنوب-آیتکن جمع‌آوری شده‌اند؛ یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین دهانه‌های برخوردی در منظومه شمسی که در نیمه جنوبی ماه قرار دارد.
با کمک میکروسکوپ‌های پیشرفته و ابزارهای طیف‌سنجی، دانشمندان نسبت‌های غیرمعمولی از ایزوتوپ‌ها را در مواد معدنی مانند الیوین مشاهده کردند؛ این نسبت‌ها مشابه نمونه‌های کندریت کربنی بود و نشان می‌دهد که یک شهاب‌سنگ کندریت کربن‌دار با ماه برخورد کرده و بخشی از آن پس از ذوب شدن، حفظ شده است.
تحقیقات نشان می‌دهد که این شهاب‌سنگ احتمالاً از لایه‌های دورتر منظومه شمسی آمده است و چنین مواد دوردستی می‌توانند به نواحی نزدیک‌تر، از جمله ماه و زمین، برسند. یافته‌ها همچنین بیان می‌کنند که احتمال حضور این نوع سیارک‌ها در سطح ماه بیشتر از آن چیزی است که پیش‌تر تصور می‌شد و شاید تا ۳۰ درصد از نمونه‌های چانگ‌ای ۶ از همین نوع باشند.
به گفته لین مَنگ، پژوهشگر آکادمی علوم چین، این کشف می‌تواند به درک بهتر منشأ آب روی ماه کمک کند و نشان دهد چگونه آب در گذشته روی سطح قمر زمین توزیع شده است. همچنین این یافته‌ها از نظریه‌ای حمایت می‌کند که می‌گوید میلیاردها سال پیش، سیارک‌های حاوی کربن و آب با برخورد به زمین، بخشی از آب سیاره ما را به آن منتقل کرده‌اند.
