اسپیس نوتااسپیس نوتااسپیس نوتا
  • صفحه اصلی
  • فناوری فضایی
    فناوری فضایینمایش بیشتر
    یک تغییر مسیر ساده، مقصد جدیدی پیش روی مأموریت لوسی می‌گذارد
    یک تغییر مسیر ساده، مقصد جدیدی پیش روی مأموریت لوسی می‌گذارد
    ۲۱ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۱:۰۰
    مخلوط کردن ریگولیت و پلیمر، وزن چاپ سه بعدی را کاهش میدهد
    مخلوط کردن ریگولیت و پلیمر، وزن چاپ سه بعدی را کاهش میدهد
    ۱۹ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۰:۰۰
    گامی مهم برای تلسکوپ رومن: ناسا سپر محافظ در برابر خورشید را نصب کرد
    گامی مهم برای تلسکوپ رومن: ناسا سپر محافظ در برابر خورشید را نصب کرد
    ۱۵ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۰:۰۰
    آیا فناوری امروز اجازه می‌دهد دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای ATLAS را تعقیب کنیم؟
    آیا فناوری امروز اجازه می‌دهد دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای ATLAS را تعقیب کنیم؟
    ۱۱ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۰:۰۰
    راز حرکت موشک ها در خلا فضا چیست؟
    راز حرکت موشک ها در خلا فضا چیست؟
    ۹ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۳:۱۲
  • ماموریت‌های فضایی
    • ماموریت‌های دولتی
    • ماموریت‌های خصوصی
  • نجوم و کیهان‌شناسی
    • ستاره‌ها و سیارات
    • تصاویر فضایی
    • پژوهش‌های علمی
    • دانستنی های علمی
  • محیط زیست و زمین‌شناسی
    • تغییرات اقلیمی
    • زمین‌لرزه‌ها
    • آتشفشان‌ها
خواندن: سیاهچاله‌ای به سنگینی ۳۶ میلیارد خورشید؛ رکوردی که شاید آخر خط باشد
به اشتراک بگذارید
اسپیس نوتااسپیس نوتا
  • فناوری فضایی
  • ماموریت‌های فضایی
    • ماموریت‌های دولتی
    • ماموریت‌های خصوصی
  • نجوم و کیهان‌شناسی
    • ستاره‌ها و سیارات
    • تصاویر فضایی
    • پژوهش‌های علمی
    • دانستنی های علمی
  • محیط زیست و زمین‌شناسی
    • تغییرات اقلیمی
    • زمین‌لرزه‌ها
    • آتشفشان‌ها
ما را دنبال کنید
پژوهش‌های علمی

سیاهچاله‌ای به سنگینی ۳۶ میلیارد خورشید؛ رکوردی که شاید آخر خط باشد

در اعماق کیهان، در فاصله‌ای حدود ۵ میلیارد سال نوری از زمین، سیاهچاله‌ای کشف شده که احتمالاً پرجرم‌ترین نمونه‌ی شناخته‌شده تاکنون است.

سیاهچاله‌ای به سنگینی ۳۶ میلیارد خورشید؛ رکوردی که شاید آخر خط باشد
نعل اسبی کیهانی (ناسا، آژانس فضایی اروپا)
توسط مونا علی اکبرخان افجه ۲۰ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۱:۰۰
4 دقیقه مطالعه

بر اساس اندازه‌گیری‌های جدید، کهکشان SDSS J1148+1930 میزبان غولی کیهانی به جرم حدود ۳۶.۳ میلیارد برابر خورشید ماست؛ جرمی که آن را در آستانه‌ی حد بالای عملی جرم سیاهچاله‌ها قرار می‌دهد. برای مقایسه، سیاهچاله‌ی مرکزی راه شیری تنها ۴.۳ میلیون برابر جرم خورشید است.
این سیاهچاله‌ی تازه کشف‌شده حتی در دسته‌ی «ابرپرجرم»‌ها هم نمی‌گنجد و باید آن را یک سیاهچاله‌ی فوق‌پرجرم (ultramassive) نامید.

توماس کالت، اخترفیزیکدان دانشگاه پورتسموث بریتانیا، می‌گوید:
«این سیاهچاله در میان ۱۰ سیاهچاله‌ی پرجرم تاریخ کشفیات ما قرار دارد و شاید حتی پرجرم‌ترین آن‌ها باشد. بیشتر اندازه‌گیری‌های جرم سیاهچاله‌ها غیرمستقیم و همراه با عدم قطعیت بالا هستند، اما روش تازه‌ی ما اطمینان بیشتری نسبت به جرم این سیاهچاله فراهم کرده است.»

سیاهچاله‌های ابرپرجرم، با جرمی بیش از یک میلیون جرم خورشیدی، به‌طور معمول در مرکز هر کهکشان بزرگ پنهان‌اند و همچون هسته‌ی گرانشی، همه‌چیز در کهکشان به گرد آن‌ها می‌چرخد.
از نظر نظری، هیچ سقف مشخصی برای جرم سیاهچاله وجود ندارد، اما با توجه به محدودیت‌های عملی مانند نرخ رشد، برآورد می‌شود که بیشینه جرم ممکن در طول ۱۳.۸ میلیارد سال عمر جهان، حدود ۵۰ میلیارد جرم خورشیدی باشد.

برای آزمودن این حد بالایی، باید چنین سیاهچاله‌هایی را پیدا کنیم. یکی از شگفت‌انگیزترین نمونه‌ها در آسمان زمین، پدیده‌ای به نام نعل اسبی کیهانی (Cosmic Horseshoe) است: هاله‌ای نعل‌اسبی‌شکل از نور که دور یک لکه‌ی درخشان مرکزی حلقه زده؛ حاصل یک هم‌ترازی نادر کیهانی به نام همگرایی گرانشی.
در این پدیده، لکه‌ی مرکزی یک کهکشان بسیار پرجرم است که میدان گرانشی آن نور کهکشان دورتر را خم کرده و بزرگ‌نمایی می‌کند و باعث ایجاد هاله‌ی نعل‌اسبی می‌شود.

gravitational lensing body
نموداری که عدسی گرانشی را نشان می‌دهد.
(ناسا، آژانس فضایی اروپا و ال. کالسادا)

هرچند همگرایی گرانشی معمولاً برای مطالعه‌ی کهکشان‌های دوردست به کار می‌رود، در این مورد، تیمی به سرپرستی کارلوس مِلو-کارنیرو از دانشگاه فدرال ریو گرانده دو سول در برزیل، در کهکشان پیش‌زمینه، این سیاهچاله‌ی شگفت‌انگیز را شناسایی کرد.
او می‌گوید: «این کشف مربوط به یک سیاهچاله‌ی “خاموش” است؛ یعنی سیاهچاله‌ای که در زمان مشاهده به‌طور فعال ماده‌ای را نمی‌بلعد. شناسایی آن تنها بر پایه‌ی کشش گرانشی عظیمش و تأثیر آن بر محیط اطراف انجام شد.»

در سیستم‌های عدسی‌شده، شدت همگرایی به قدرت میدان گرانشی و در نتیجه به جرم جرم پیش‌زمینه وابسته است. از آنجا که جرم سیاهچاله‌های ابرپرجرم متناسب با جرم کهکشان‌هایشان است، این روشی برای تخمین جرم سیاهچاله‌ی مرکزی به شمار می‌رود. روش دیگر، استفاده از سینماتیک ستاره‌ای است؛ یعنی بررسی حرکت ستاره‌ها و ماده به دور مرکز کهکشان. به‌عنوان مثال، همین روش برای اندازه‌گیری جرم سیاهچاله‌ی مرکز راه شیری به کار رفته است.

horseshoe sources
منابع پس‌زمینه کم‌نور در پشت عدسی قرار دارند. منبعی که نزدیک مرکز این سیستم است، امکان این کشف را فراهم کرد.
(ناسا/آژانس فضایی اروپا/تیان لی، دانشگاه پورتسموث)

نعل اسبی کیهانی در سال ۲۰۰۷ کشف شد. مشاهدات چندین ساله از حرکت‌های مرکز کهکشان پیش‌زمینه، همراه با تحلیل هاله‌ی نعل‌اسبی، به محققان یک اندازه‌گیری بسیار دقیق و مطمئن از جرم این سیاهچاله داد.
هرچند سیاهچاله‌های پرجرم‌تری هم گزارش شده‌اند—مثل TON-618 که زمانی ۶۶ میلیارد جرم خورشیدی برآورد می‌شد ولی در سال ۲۰۱۹ به حدود ۴۰ میلیارد جرم خورشیدی تصحیح شد—اما اندازه‌گیری جرم SDSS J1148+1930 اطمینان بالاتری دارد.

آنچه این کهکشان را جذاب‌تر می‌کند، این است که یک کهکشان فسیلی است؛ جرمی عظیم که زمانی خوشه‌ای از کهکشان‌ها بوده و به مرور زمان، همه‌ی آن کهکشان‌ها (هر یک با سیاهچاله‌ی ابرپرجرم خود) با هم ادغام شده‌اند و سیاهچاله‌هایشان نیز در نهایت در هم آمیخته و این سیاهچاله‌ی ۳۶ میلیارد جرمی را ساخته‌اند.

به گفته‌ی کالت: «در نعل اسبی کیهانی، ما شاهد مرحله‌ی پایانی شکل‌گیری کهکشان‌ها و پایان فرایند رشد سیاهچاله‌ها هستیم.»

منابع:sciencealert
این مقاله را به اشتراک بگذارید
Facebook Twitter Telegram
مونا علی اکبرخان افجه
توسط مونا علی اکبرخان افجه
دانشجوی دکتری ژئوفیزیک گرایش لرزه شناسی هستم. ژئوفیزیک به بررسی ابعاد زمین و اتفاقاتی مانند زلزله و لرزه هایی که توسط فعالیت انسان به‌وجود می‌آید، می پردازد. فعالیت در حوزه زمین و فضا از علاقه مندی ام است.
نظر بدهید

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

جدیدترین مطالب

ناسا مدل بال کج‌شونده را برای تقویت طرح‌های پیشرفته‌ی حمل‌ونقل هوایی آزمایش می‌کند
ناسا مدل بال کج‌شونده را برای تقویت طرح‌های پیشرفته‌ی حمل‌ونقل هوایی آزمایش می‌کند
۲۳ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۲:۳۰
ستاره‌شناسان سیاه‌چاله‌ای با جرم ۳۶ میلیارد برابر خورشید را شناسایی کردند
ستاره‌شناسان سیاه‌چاله‌ای با جرم ۳۶ میلیارد برابر خورشید را شناسایی کردند
۲۳ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۱:۵۱
وقتی کوتوله‌ها می‌رقصند، آیا کهکشان‌ها ادغام می‌شوند؟
وقتی کوتوله‌ها می‌رقصند، آیا کهکشان‌ها ادغام می‌شوند؟
۲۳ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۱:۰۰
رازهای لرزشی سیاه‌چاله‌ها چگونه آشکار می‌شوند
رازهای لرزشی سیاه‌چاله‌ها چگونه آشکار می‌شوند
۲۳ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۰:۰۰
مریخ‌نورد کنجکاوی ناسا، سنگی باستانی شبیه به مرجان را در مریخ کشف کرد
مریخ‌نورد کنجکاوی ناسا، سنگی باستانی شبیه به مرجان را در مریخ کشف کرد
۲۲ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۲:۴۵

جدیدترین های تکنوتا

قاب‌های رسمی PixelSnap سری پیکسل ۱۰ گوگل پیش از رونمایی در ۲۰ آگوست عرضه شد
۲۳ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۲:۴۵
قاب‌های رسمی PixelSnap سری پیکسل ۱۰ گوگل پیش از رونمایی در ۲۰ آگوست عرضه شد
فهرست دستگاه‌های سامسونگ که واجد شرایط دریافت ۷ به‌روزرسانی بزرگ اندروید هستند
۲۳ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۲:۳۰
فهرست دستگاه‌های سامسونگ که واجد شرایط دریافت ۷ به‌روزرسانی بزرگ اندروید هستند
سری آنر مجیک ۸: اولین پرچمدار اسنپدراگون ۸ الیت ۲ گواهی 3C را دریافت کرد
۲۳ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۲:۰۰
سری آنر مجیک ۸: اولین پرچمدار اسنپدراگون ۸ الیت ۲ گواهی 3C را دریافت کرد

پربازدیدترین ها

رکوردشکنی در کیهان: دورترین انفجار رادیویی سریع کشف شد
پژوهش‌های علمی
رکوردشکنی در کیهان: دورترین انفجار رادیویی سریع کشف شد
۲۱ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۰:۰۰
ستاره‌شناسان نخستین سیاهچاله قطعی را در سپیده‌دم کیهانی شناسایی کردند
پژوهش‌های علمی
ستاره‌شناسان نخستین سیاهچاله قطعی را در سپیده‌دم کیهانی شناسایی کردند
۲۰ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۰:۰۰
هابل نمایی خیره کننده از سومین بازدیدکننده میان ستاره ای کشف کرد
پژوهش‌های علمی
هابل نمایی خیره کننده از سومین بازدیدکننده میان ستاره ای کشف کرد
۱۹ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۱:۰۰
ادغام دو ستاره که به تولد یک کوتوله سفید غول‌پیکر انجامید
پژوهش‌های علمی
ادغام دو ستاره که به تولد یک کوتوله سفید غول‌پیکر انجامید
۱۸ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۱:۰۰
اسپیس نوتا
دسترسی سریع
  • درباره ما
  • تماس با ما
  • تبلیغات
  • لیست بعدا می خوانم
معرفی کوتاه

اسپیس نوتا منبع جامع اخبار و رویدادهای فضایی است که توسط نویسندگان متخصص در این زمینه تهیه می‌شود.

خانواده ما
اسپیس نوتا
تکنوتا
© 1403 کپی مطالب اسپیس نوتا تنها با لینک دادن به سایت امکان‌پذیر است.
  • نقشه سایت
  • تبلیغات