رعدوبرق‌های جدیدی که بزرگ‌تر از زمین هستند

دو طوفان عظیم در “کمربند استوایی جنوبی” مشتری مشاهده شده‌اند که احتمالاً رعد و برق‌های سبزرنگی را ایجاد می‌کنند. برخی کارشناسان معتقدند ابرهای روشن ناشی از این طوفان‌ها ممکن است رنگ زنگاری این کمربند را تغییر دهند و حتی احتمالاً باعث “ناپدید شدن” آن شوند.

تصاویر جدید دو طوفان سفید غول‌پیکر را نشان می‌دهند که در یکی از کمربندهای بزرگ قهوه‌ای مایل به قرمز مشتری فعال هستند. این طوفان‌های چرخنده که احتمالاً رعد و برق‌های سبزرنگی را در اتمسفر ابری این سیاره گازی تولید می‌کنند، می‌توانند رنگ زنگاری کمربند را رقیق کرده و ظاهر سیاره را به‌طور چشمگیری تغییر دهند.

مایکل کارر، اخترعکاس، این تصاویر خیره‌کننده را در تاریخ ۱۰ آذر با استفاده از یک تلسکوپ ۸ اینچی سلسترون از نزدیکی خانه‌اش در اتریش ثبت کرده است. این تصاویر دو لکه سفید بزرگ را نشان می‌دهند که کنار هم در کمربند استوایی جنوبی (SEB) مشتری قرار دارند؛ یک نوار تیره عظیم از ابرها که با چرخش مشتری دور این سیاره می‌چرخد.

جان راجرز، ستاره‌شناسی که در انجمن نجوم بریتانیا در زمینه مشتری تخصص دارد، به Spaceweather.com گفت: “این لکه‌های سفید طوفان‌های عظیمی هستند. آخرین باری که چنین طوفان‌هایی را روی مشتری مشاهده کردیم، ۸ سال پیش در سال‌های۱۳۹۵-۱۳۹۶ بود.”

این طوفان‌ها احتمالاً تا حدود ۱۰۰ کیلومتر زیر سطح چرخنده مشتری گسترش می‌یابند و با وجود اینکه پهنای دقیق آن‌ها هنوز محاسبه نشده است، هر دو طوفان آن‌قدر بزرگ هستند که زمین را به‌راحتی در خود جای دهند.

راجرز توضیح داد که این طوفان‌ها به اندازه‌ای بزرگ نیستند که مانند لکه قرمز بزرگ مشتری برای مدت طولانی دست‌نخورده باقی بمانند و در عوض، به تدریج از هم پاشیده می‌شوند. با این روند، رنگ‌های روشن طوفان با بقیه ابرهای زنگاری SEB ترکیب شده و “باعث می‌شوند کمربند قهوه‌ای آشنا محو شود، زیرا رنگ آن با جبهه سفید طوفان رقیق می‌شود.” در تصاویر، می‌توان مشاهده کرد که این فرآیند قبلاً آغاز شده و چندین نوار سفید باریک پشت سر طوفان‌ها کشیده شده است.

این تغییر رنگ پیش‌تر نیز رخ داده است. در واقع، کمربند استوایی جنوبی قبلاً به‌قدری بر اثر طوفان‌ها رقیق شده بود که بین سال‌های ۱۳۵۲ تا ۱۳۷۰ و بار دیگر به‌طور موقت در سال ۱۳۸۹ “ناپدید شد.” با این حال، هنوز زود است که بگوییم آیا این طوفان‌های جدید نیز باعث محو شدن کمربند کنونی خواهند شد یا خیر.

رعدوبرق‌های مشتری همانند همتایان زمینی خود از طریق همرفت یا چرخش در میان ابرها ایجاد می‌شوند و همچنین رعد و برق تولید می‌کنند. اما برخلاف رعدوبرق‌های زمین که اغلب به دلیل بخار آب رنگ آبی دارند، رعدوبرق‌های مشتری معمولاً به دلیل وجود آمونیاک در جو، رنگ سبز دارند.

مشتری اخیراً به نزدیک‌ترین نقطه خود به زمین، معروف به “مقابله”، رسیده است که آن را آن‌قدر درخشان می‌کند که حتی با چشم غیرمسلح نیز به‌وضوح دیده می‌شود و هدف مناسبی برای اخترعکاسان و علاقه‌مندان است. این سیاره در روز جمعه (۱۶ آذر) به نزدیک‌ترین فاصله خود از زمین رسید، زمانی که زمین مستقیماً بین خورشید و بزرگ‌ترین سیاره منظومه شمسی قرار داشت، اما تا چند هفته آینده همچنان به‌وضوح قابل مشاهده خواهد بود.

اگر تلسکوپ مناسبی در خانه یا یک جفت دوربین دوچشمی مخصوص رصد ستارگان دارید، می‌توانید با جستجوی مشتری در صورت فلکی “ثور”، خودتان نگاهی به آن بیندازید.