کهکشان مارپیچی درخشان UGC 10043 اسرار برجستگی بزرگ غیرعادی خود را آشکار می‌کند.
توضیحات:
- چیست: کهکشان مارپیچی UGC 10043
- کجاست: ۱۵۰ میلیون سال نوری دورتر در صورت فلکی مار (Serpens)
- چه زمانی منتشر شد: 22 آذر ۱۴۰۳
- چرا خاص است: این تصویر که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده، پرتره‌ای است که بیش از دو دهه برای ساخت آن زمان صرف شده است.
مانند اکثر تصاویر تمام‌رنگی از اجرام فضایی، این تصویر نیز ترکیبی از تصاویر گرفته‌شده در طول‌موج‌های مختلف نور است. آنچه این تصویر را متمایز می‌کند، این است که داده‌های آن طی جلسات مشاهده در سال‌های ۱۳۷۹ و ۱۳۸۲ – یعنی با فاصله ۲۳ سال – جمع‌آوری شده است. این یکی از مزایای داشتن تلسکوپی فضایی است که این‌قدر طولانی در مدار بوده است: هابل که در ۴ اردیبهشت ۱۳۶۹ توسط شاتل فضایی دیسکاوری به فضا پرتاب شد، به دلیل خدمت طولانی‌مدتش توانسته داده‌های زیادی از گوشه‌وکنار کیهان ثبت کند.
ویژگی‌های خاص تصویر:
علاوه بر روش طولانی تهیه این تصویر، زاویه خاص آن نیز قابل توجه است. کهکشان‌های مارپیچی – که حدود ۶۰٪ از کل کهکشان‌های جهان را تشکیل می‌دهند (طبق اعلام آژانس فضایی اروپا) – معمولاً از دید منظومه شمسی به‌صورت مستقیم دیده می‌شوند. به همین دلیل، این کهکشان‌ها معمولاً با بازوهای مارپیچی رنگارنگ شناخته می‌شوند که فقط از زاویه‌ای رو‌به‌رو قابل مشاهده‌اند. اما کهکشان UGC 10043 از لبه دیده می‌شود و حلقه‌هایش به نظر می‌رسد به خطی تخت تبدیل شده‌اند. این زاویه منحصر‌به‌فرد به ستاره‌شناسان امکان می‌دهد ساختار سه‌بعدی کهکشان‌های مارپیچی را بررسی کنند.
این تصویر نشان‌دهنده مسیرهای واضحی از گردوغبار است که اگر کهکشان از رو‌به‌رو دیده می‌شد، احتمالاً شبیه بازوهای مارپیچی بودند. در این زاویه، این مسیرها درخشش کلی ستارگان تشکیل‌دهنده کهکشان را مسدود می‌کنند. این مسیرها همچنین شامل ابرهای تاریکی هستند که مناطق تشکیل ستاره به شمار می‌روند.
در مرکز تصویر، برآمدگی نوری دیده می‌شود که همان هسته درخشان کهکشان است. همه کهکشان‌ها چنین هسته‌ای دارند، اما برجستگی هسته UGC 10043 به طرز غیرمعمولی بزرگ است. اخترشناسان معتقدند این موضوع می‌تواند به دلیل برخورد این کهکشان با یک کهکشان کوتوله در نزدیکی‌اش باشد که منجر به تجمع گردوغبار و گاز اضافی شده و ستاره‌های جدیدی را ایجاد کرده است. این برخورد همچنین می‌تواند توضیح دهد که چرا دیسک کهکشان کمی پیچ‌خورده است، به‌طوری‌که یک طرف آن به بالا و طرف دیگر به پایین خمیده است.
