در واقع، این خوشه یکی از متراکم‌ترین گروه‌های کهکشانی شناخته‌شده است که از طریق تلسکوپ‌ها از زمین قابل مشاهده است. این خوشه در جهت صورت فلکی کومای برنیکس قرار دارد و بهترین زمان برای مشاهده آن در اواخر شب‌های آوریل و مه است. مرکز خوشه کومای برنیکس حدود ۳۲۰ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارد. در مجموع، این خوشه مسافتی حدود ۲۰ میلیون سال نوری را در بر می‌گیرد، که در مقایسه با کهکشان خانگی ما، راه شیری، که عرضی حدود ۱۰۰,۰۰۰ سال نوری دارد، بسیار وسیع‌تر است. خوشه کومای برنیکس تنها یک کهکشان نیست، بلکه مجموعه‌ای عظیم از این جزایر ستاره‌ای در فضا است که پر از کهکشان‌های مختلف از انواع مختلف، از کهکشان‌های بیضوی غول‌پیکر تا مارپیچی‌ها و کهکشان‌های کوتوله است.
نام قدیمی اما زیبای این منطقه از آسمان “سرزمین کهکشان‌ها” است. در سال ۱۳۷۹، در مقاله‌ای با همین نام که برای رصدخانه فریستی درو نوشته شده بود، لزلی کولمن، مدیر پیشین رصدخانه فریستی، توضیح داد:
حتی در چشمی تلسکوپ ۱۶ اینچی، بسیاری از کهکشان‌های این منطقه روی هم می‌افتند! واقعاً فضای کافی در این منطقه از آسمان برای جای دادن همه آن‌ها وجود ندارد.
این منطقه فضایی کوچک از آسمان را در بر می‌گیرد
بخش مرکزی خوشه کومای برنیکس مساحتی تقریباً دایره‌ای به عرض ۱.۵ درجه را پوشش می‌دهد. این نُه برابر مساحت یک ماه کامل است که حدود ۰.۵ درجه عرض دارد. با این حال، ممکن است خود خوشه فراتر از این منطقه گسترش یابد و خوشه‌های کهکشانی دیگری در همان ناحیه از آسمان قرار داشته باشند. صورت فلکی کومای برنیکس بین صورت فلکی شیر (اسد) و چرواش (بواتس) قرار دارد. همچنین، این بخش از آسمان محل خوشه ستاره‌ای باز معروف به خوشه ستاره‌ای کومای برنیکس است، که دورترین خوشه کهکشانی است که از طریق تلسکوپ‌ها قابل مشاهده است. برای مشاهده خوشه ستاره‌ای و خوشه کهکشانی باید آسمانی تاریک داشته باشید.
چگونه خوشه کهکشانی کومای برنیکس را پیدا کنیم
خوشه کهکشانی در نزدیکی مرز شمالی صورت فلکی کومای برنیکس قرار دارد.
این خوشه شامل هزاران کهکشان است
صورت فلکی کومای برنیکس به چشم انسان به صورت خوشه‌ای از ستارگان دیده می‌شود. اما تلسکوپ‌ها این منطقه را به صورت ناحیه‌ای وسیع از کهکشان‌های دوردست در این بخش از آسمان نشان می‌دهند. نمودار زیر تعداد کهکشان‌های موجود در آن منطقه از آسمان را به شما نشان می‌دهد.
علم خوشه کهکشانی کومای برنیکس: کشف رازهای کیهان
بنابراین، مرکز خوشه کهکشانی کومای برنیکس حدود ۳۲۰ میلیون سال نوری از ما فاصله دارد. و این فاصله کاهش نمی‌یابد! در واقع، کل خوشه در حال دور شدن از ما با سرعت بیش از ۱۵ میلیون مایل در ساعت (۲۴ میلیون کیلومتر در ساعت) است!
خوشه کهکشانی کومای برنیکس یکی از پرجمعیت‌ترین خوشه‌های کهکشانی شناخته‌شده است. دانشمندان تخمین می‌زنند که این خوشه شامل ۱۰,۰۰۰ کهکشان یا بیشتر باشد. در واقع، تعداد کهکشان‌های این خوشه بیشتر از تعداد ستارگانی است که به چشم غیرمسلح انسان در یک شب تاریک و صاف قابل مشاهده هستند.
جهان بی‌پایان: کشف تعداد زیادی کهکشان
بیشتر کهکشان‌ها در بخش مرکزی خوشه بیضوی هستند. کهکشان‌های بیضوی نتیجه ادغام کهکشان‌ها هستند. دو عضو درخشان این خوشه، NGC ۴۸۸۹ و NGC ۴۸۷۴ هستند که هر دو کهکشان‌های بیضوی غول‌پیکر هستند. این دو کهکشان حداقل دو تا سه برابر بزرگتر از کهکشان راه شیری خودمان هستند. دورتر از مرکز خوشه، چند کهکشان مارپیچی قرار دارند. اما بیشتر کهکشان‌های خوشه کومای برنیکس، کهکشان‌های کوتوله هستند. شاید آن‌ها شبیه به همسایگان کهکشان راه شیری، ابرهای ماژلانی بزرگ و کوچک باشند.
خوشه کهکشانی کومای برنیکس در تاریخ
به دلیل کم‌نور بودن، قدیمی‌ها نتواسته‌اند این خوشه کهکشانی را با چشم غیرمسلح (یا حتی با دوچشمی و تلسکوپ‌های کوچک) مشاهده کنند، بنابراین هیچ اسطوره‌ای به آن نسبت داده نشده است. با این حال، خوشه کهکشانی کومای برنیکس تاریخ جالبی دارد. در واقع، نه تنها یکی از بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین خوشه‌های کهکشانی شناخته‌شده است، بلکه کشف ماده تاریک در جهان ما را نیز موجب شد. این ماده نامرئی و مرموز، جرم و قدرت گرانشی کل جهان را به میزان زیادی افزایش می‌دهد و بر تکامل و سرنوشت آن تأثیر می‌گذارد.
ماده تاریک تا پیش از کشف آن توسط اخترشناس سوئیسی-آمریکایی، فریتز زویکی، در خوشه کهکشانی کومای برنیکس در دهه ۱۳۰۹، ناشناخته و غیرمنتظره بود. زویکی تعداد کهکشان‌های قابل مشاهده در خوشه را شمارش کرده و جرم آن‌ها را تخمین زد. سپس، او حرکت‌های کهکشان‌های نزدیک به حاشیه خوشه را که توسط گرانش کل خوشه (و در نتیجه جرم آن) تعیین می‌شود، مشاهده کرد. جالب است که زویکی متوجه شد که جرمی که از این روش به دست می‌آید، به مراتب بیشتر از مقداری است که از مشاهده مستقیم کهکشان‌ها به دست می‌آید.
زویکی می‌دانست که اگر قانون گرانش درست باشد – و هیچ دلیلی برای شک در آن وجود ندارد – تنها جواب ممکن وجود یک منبع اضافی از جرم است که آن را “ماده تاریک” نامید.
امروزه، دانشمندان ردپای ماده تاریک را در سراسر جهان مشاهده می‌کنند. این ماده حداقل پنج برابر بیشتر از ماده مرئی است که شامل ستارگان و کهکشان‌هایی است که ما می‌توانیم مشاهده کنیم.
مختصات خوشه کهکشانی کومای برنیکس
مرکز خوشه کهکشانی کومای برنیکس در مختصات تقریبی RA: ۱۲h ۵۹m، Dec: +۲۷° ۵۹′ قرار دارد.
