این سوالی است که یک مطالعه جدید منتشر شده در The Planetary Science Journal به دنبال پاسخ دادن به آن است. تیمی بین‌المللی از محققان به تازگی یکی از دقیق‌ترین، جامع‌ترین و با بالاترین وضوح نقشه‌های زمین‌شناسی حوضه اورینتال، که یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین ساختارهای زمین‌شناسی روی ماه است، را تولید کرده‌اند. این مطالعه پتانسیل این را دارد که به دانشمندان، مهندسان و برنامه‌ریزان ماموریت‌ها کمک کند تا ماموریت‌های بازگشت نمونه‌هایی را طراحی کنند که بتوانند سن‌های مطلق زمین‌شناسی ماه را تعیین کنند و در نتیجه درک بهتری از تشکیل و تکامل ماه و زمین به دست آید.
در این مطالعه، محققان یک نقشه زمین‌شناسی با مقیاس ۱:۲۰۰,۰۰۰ از حوضه اورینتال ماه ایجاد کردند و بر شناسایی رسوبات ذوب برخوردی تمرکز کردند، که سنگ‌های مذابی هستند که از برخورد با سرعت بالا و گرمای شدید ایجاد شده و سپس سرد شده‌اند و اکنون در زمان منجمد شده‌اند و رکورد زمین‌شناسی آن زمانی که میلیاردها سال پیش شکل گرفته، حفظ شده است. مقیاس ۱:۲۰۰,۰۰۰ بدین معناست که نقشه ۲۰۰,۰۰۰ برابر کوچکتر از اندازه واقعی است. علاوه بر این، هر پیکسل در نقشه زمین‌شناسی معادل ۱۰۰ متر است، یا تقریباً به اندازه یک زمین فوتبال آمریکایی، که نسبت به نقشه‌های قبلی حوضه اورینتال که با مقیاس ۱:۵,۰۰۰,۰۰۰ ساخته شده بودند، بهبود یافته است.
دکتر کیربی رانین، دانشمند تحقیقاتی در موسسه علوم سیاره‌ای و نویسنده اصلی این مطالعه، گفت: “ما حوضه اورینتال را انتخاب کردیم زیرا همزمان هم قدیمی است و هم جوان. فکر می‌کنیم حدود ۳.۸ میلیارد سال قدمت دارد که برای نمایش ذوب برخوردی تازه در سطح آن هنوز جوان است، اما به اندازه‌ای قدیمی است که برخوردهای بزرگ دیگری نیز بر روی آن رخ داده و تصویر را پیچیده‌تر کرده‌اند. ما حوضه اورینتال را انتخاب کردیم تا استراتژی‌های شناسایی ذوب را برای حوضه‌های برخوردی قدیمی‌تر و فرسوده‌تر که می‌خواهیم سن آنها را بدانیم، آزمایش کنیم.”
هدف این مطالعه نه تنها ایجاد یک نقشه زمین‌شناسی بهبود یافته از حوضه اورینتال است، بلکه فراهم آوردن بنیانی برای ماموریت‌های آینده برای به‌دست آوردن نمونه‌های سطحی از ذوب برخوردی و بازگشت آنها به زمین برای تجزیه و تحلیل است. چنین تجزیه و تحلیلی می‌تواند سن‌های مطلق ذوب برخوردی را از طریق تاریخ‌سنجی رادیومتریک افشا کند، زیرا این نمونه‌ها برای احتمالاً میلیاردها سال در زمان منجمد شده‌اند. این نتایج می‌توانند به دانشمندان کمک کنند تا تاریخ برخوردهای زمین را رمزگشایی کنند، چرا که هر دو زمین و ماه احتمالاً در یک دوره زمانی مشابه شکل گرفته‌اند.
همراه با شناسایی ذوب برخوردی هدف، تیم موفق شد ویژگی‌های زمین‌شناسی متعددی را در حوضه اورینتال شناسایی و نقشه‌برداری کند که شامل دهانه‌های کوچکتر داخل اورینتال، گسل‌ها، خطوط گسل، کالدرها، پسماندهای دهانه، و لایه‌های آتشفشانی (رسوبات بازالت آتشفشانی) می‌شود، در حالی که همچنین نقشه‌ای از لایه‌های حوضه اورینتال به صورت عمودی (نقشه استراتیگرافی) ساختند که لایه‌های جدیدتر در بالا و لایه‌های قدیمی‌تر در پایین نشان داده می‌شود.
برخلاف زمین، که فرآیندهای سطحی مانند تکتونیک صفحات و تعدد فرآیندهای جوی تاثیرات برخوردی از میلیاردها سال پیش را پاک کرده است، رکورد زمین‌شناسی حفظ‌شده ماه می‌تواند بینش‌های فوق‌العاده‌ای در مورد تاریخ برخوردهای زمین و همچنین چگونگی و زمان شکل‌گیری اولین زندگی بر روی کره زمین به ما بدهد. این به دلیل اندازه و سن دهانه حوضه اورینتال است، چرا که چنین برخورد بزرگی روی زمین در میلیاردها سال پیش می‌توانست نحوه و زمان شروع زندگی بر روی زمین را به تعویق بیندازد یا بازنشانی کند.
دکتر رانین گفت: “برخوردهای غول‌پیکر – مانند برخوردی که اورینتال را تشکیل داد – می‌توانند یک اقیانوس را بخار کنند و هر زندگی‌ای که قبلاً شروع شده بود را نابود کنند. برخی از مدل‌سازی‌های اخیر نشان داده‌اند که احتمالاً زمین را در این برخوردهای بزرگ کاملاً استریل نکرده‌ایم، اما ما قطعاً نمی‌دانیم. ممکن است اقیانوس‌های ما از برخوردها بخار شده و سپس دوباره متراکم و باران کنند. اگر این اتفاق بارها و بارها افتاده باشد، تنها پس از آخرین بار است که ممکن است زندگی فرصت پیدا کرده باشد.”
در حالی که حوضه اورینتال یکی از چشمگیرترین ویژگی‌ها در سطح ماه است، بیش از ۷۵ درصد آن از زمین قابل مشاهده نیست به دلیل موقعیت آن در مرز نواحی نزدیک و دور ماه در لبه غربی ماه که از زمین مشاهده می‌شود. بنابراین، مطالعه حوضه اورینتال تنها با فضاپیماها ممکن است. با این حال، حوضه اورینتال نخستین بار در دهه ۱۳۳۸ به عنوان یک دهانه برخوردی پیشنهاد شد، زمانی که دانشمندان در آزمایشگاه ماه و سیاره‌شناسی دانشگاه آریزونا از تکنیک‌های نوآورانه برای “تصویربرداری” از طرف‌های ماه که از زمین قابل مشاهده نبودند، با استفاده از تصاویر تلسکوپی که از زمین گرفته شده بود، استفاده کردند.
در حالی که ناسا با برنامه آرتمیس خود بر بازگرداندن فضانوردان به سطح ماه تمرکز دارد و هدف از آن ایجاد حضور دائمی انسانی در ماه است، بازگشت نمونه‌های علمی از حوضه اورینتال می‌تواند مزایای علمی عظیمی برای کمک به درک بهتر سن ماه و همچنین نحوه و زمان شکل‌گیری زندگی روی زمین در میلیاردها سال پیش فراهم کند.
نقشه زمین‌شناسی حوضه اورینتال چگونه می‌تواند درک بهتری از تاریخ ماه و زمین در سال‌های آینده به ما بدهد؟ تنها زمان خواهد گفت، و این همان چیزی است که علم را جذاب می‌کند! همیشه به علم ادامه دهید و به آسمان نگاه کنید!
