مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد که در سیارکی به نام وستا، خندق‌های منحنی و رسوبات بادبزنی شکل، ممکن است در اثر جریان‌های کوتاه‌مدت آب شور تشکیل شده باشند؛ کشفی که بسیار شگفت‌انگیز است زیرا وستا نباید آب داشته باشد.
وستا، دومین سیارک بزرگ در کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری، حدود ۴.۵ میلیارد سال بدون جو باقی مانده است. بنابراین هر آبی که روی سطح این سیارک قرار داشت باید به سرعت تبخیر و به فضا فرار می‌کرد. با این حال، تصاویر نزدیک ثبت‌شده توسط فضاپیمای داون ناسا بیش از یک دهه پیش، خندق‌ها و دره‌هایی باریک در دهانه‌های برخوردی این سیارک را نشان می‌دهد. این ویژگی‌ها باعث شده که دانشمندان احتمال دهند آب مایع اخیراً روی سطح وستا جریان داشته است.
آزمایشی به رهبری مایکل پستون، دانشمند سیاره‌شناسی در موسسه تحقیقاتی جنوب غربی تگزاس، نشان داد که برخورد سیارک‌ها می‌تواند یخ‌های زیر سطح وستا را ذوب کند. محققان می‌گویند یخ می‌تواند به شکل نمک‌های مایع روی سطح جریان یافته و باعث ایجاد خندق‌های منحنی و رسوبات شود.
در آزمایشگاه پیشرانه جت ناسا در کالیفرنیا، محققان با شبیه‌سازی فشار یخ روی وستا، مدت زمان جریان آب بعد از ذوب شدن در اثر برخورد را بررسی کردند. نتایج نشان داد که آب خالص سریعاً در خلاء منجمد می‌شود، اما آب شور حداقل تا یک ساعت جریان داشت.
ویژگی‌هایی که روی وستا مشاهده شده‌اند، احتمالاً چندین متر ضخامت دارند؛ این نشان می‌دهد که جریان آب شور برای مدتی کوتاه روی سطح جاری بوده است. با این حال، پستون در بیانیه‌ای توضیح داد که جریان‌های ده‌ها دقیقه‌ای آب نمک برای بی‌ثبات کردن شیب‌ها و ایجاد ویژگی‌های زمین‌شناسی منحصربه‌فرد در قمرهای یخی و اجسام سنگی دیگر کافی است.
اگر این یافته‌ها برای سایر اجسام خشک و بدون هوا نیز معتبر باشند، احتمال دارد که در گذشته نه چندان دور آب‌هایی روی آنها جاری شده و حتی ممکن است آثار آن هنوز موجود باشد.
برخی از این آثار ممکن است به‌زودی توسط کاوشگر لوسی ناسا شناسایی شوند که قرار است در سال ۱۴۰۵ به مجموعه‌ای از هشت سیارک تروجان در نزدیکی مشتری برسد.
نتیجه‌گیری
مطالعات اخیر نشان می‌دهند که حتی در سیارک‌هایی که بدون جو و آب تلقی می‌شوند، همچنان امکان جریان کوتاه‌مدت آب وجود دارد. یافته‌های مشابه ممکن است به درک بهتر تاریخچه آب و فعالیت‌های زمین‌شناسی در سایر اجسام منظومه شمسی کمک کند و همچنین کاوشگر لوسی ناسا می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره سیارک‌های مشابه فراهم کند.
سوالات متداول
۱. آیا سیارک وستا واقعاً آب دارد؟
به طور معمول، وستا آب ندارد زیرا بدون جو است. اما شواهد نشان می‌دهد که در اثر برخورد سیارک‌ها، آب یخ‌زده زیر سطح می‌تواند برای مدت کوتاهی جریان یابد.
۲. چرا آب روی وستا به سرعت تبخیر نمی‌شود؟
آب خالص در شرایط وستا سریعاً تبخیر می‌شود، اما آب شور به دلیل نمک موجود در آن، برای مدتی می‌تواند جاری بماند و به تشکیل خندق‌ها کمک کند.
۳. آیا ممکن است سیارک‌های دیگر هم آب داشته باشند؟
بله، اگر شرایط مشابهی در سیارک‌های دیگر هم وجود داشته باشد، ممکن است در گذشته یا حال جریان‌های کوتاه‌مدت آب شور در آنها رخ داده باشد.
۴. آیا کاوشگر لوسی اطلاعات بیشتری درباره سیارک‌ها فراهم خواهد کرد؟
بله، کاوشگر لوسی ناسا که در سال ۱۴۰۵ به سیارک‌های تروجان نزدیک می‌شود، احتمالاً اطلاعات بیشتری درباره ویژگی‌های سطحی و ترکیبات شیمیایی آنها ارائه خواهد داد.
