علاقهمندان به آسمان میتوانند این پدیدهی شگفتانگیز را در قارههای آمریکا، اقیانوسهای آرام و اطلس، و همچنین در بخشهای غربی اروپا و آفریقا مشاهده کنند.
این پدیده زمانی رخ میدهد که خورشید، زمین و ماه در یک راستا قرار میگیرند و زمین سایهی بزرگی بر روی قمر خود میاندازد. اما هنگامی که سایهی زمین بر سطح ماه گسترده میشود، نور سفید آن بهطور کامل محو نمیشود، بلکه ماه به رنگی متمایل به قرمز درمیآید.
دانیل براون، ستارهشناس دانشگاه ناتینگهام ترنت بریتانیا، به خبرگزاری فرانسه توضیح داد که این اتفاق به این دلیل رخ میدهد که تنها نوری که به ماه میرسد، از میان جو زمین عبور کرده و «خمیده و پراکنده» میشود.
او افزود که این فرآیند شبیه به تغییری است که هنگام طلوع یا غروب خورشید رخ میدهد، زمانی که نور به رنگهای صورتی یا قرمز درمیآید. همچنین، هرچه میزان گرد و غبار و ابر در جو زمین بیشتر باشد، ماه قرمزتر به نظر خواهد رسید.
این ماهگرفتگی که در صبح جمعه حدود شش ساعت طول خواهد کشید، به گفتهی براون، «یک فرصت شگفتانگیز برای مشاهدهی حرکت منظومه شمسی در عمل» است. دورهای که ماه بهطور کامل در سایهی زمین قرار میگیرد، یعنی «کلیّت»، اندکی بیش از یک ساعت خواهد بود.
این ماهگرفتگی خاص با نام «ماه خونین کِرم» شناخته شده است، که از یکی از نامهایی گرفته شده که سرخپوستان بومی آمریکا به ماه کامل اسفند داده بودند.
چه زمانی میتوان آن را مشاهده کرد؟
در آمریکای شمالی، ماهگرفتگی از ساعت ۱:۰۹ بامداد به وقت شرقی (۰۵:۰۹ به وقت گرینویچ) آغاز میشود، زمانی که به نظر میرسد ماه در حال کمشدن است. کلیّت این ماهگرفتگی بین ساعت ۲:۲۶ تا ۳:۳۱ بامداد به وقت شرقی خواهد بود.
در فرانسه، این دوره از ساعت ۷:۲۶ تا ۸:۳۱ صبح به وقت محلی (۰۶:۲۶ تا ۰۷:۳۱ به وقت گرینویچ) خواهد بود، اما تنها بخشهای غربی اروپا، مانند منطقه بریتانی فرانسه، میتوانند پیش از غروب ماه شاهد آن باشند.
در نیوزیلند، مشکل برعکس خواهد بود، زیرا ماهگرفتگی تنها بهصورت جزئی، هنگام طلوع ماه، قابل مشاهده خواهد بود.

در بریتانیا، پیشبینی هواشناسی چندان مساعد نیست، اما براون امیدوار است که بتواند «نگاهی گذرا به ماه از میان ابرها» داشته باشد.
براون از اصطلاح «ماه خونین» چندان خوشش نمیآید، زیرا معتقد است این نام بار منفی دارد و «بر اساس یک نظریهی نادرست دربارهی پایان جهان شکل گرفته است».
با این حال، همهی جوامع دیدگاه منفی نسبت به این پدیده نداشتهاند. برخی از مردم آفریقا، بهطور سنتی، ماهگرفتگی را بهعنوان نمادی از نزاع میان خورشید و ماه میدانستند که میتوان با نشاندادن اتحاد و کنارگذاشتن دشمنیها در زمین، آن را برطرف کرد.
براون این دیدگاه را «داستانی الهامبخش» توصیف کرد که میتواند برای همگان آموزنده باشد.
خورشیدگرفتگی در راه است: لحظهای فراموشنشدنی
این نخستین ماهگرفتگی کامل از سال ۱۴۰۱ تاکنون است، اما یک ماهگرفتگی دیگر در شهریور امسال رخ خواهد داد.
پدیدهی روز پنجشنبه بهعنوان یک «ماه کوچک» (Micromoon) شناخته میشود، زیرا ماه در دورترین فاصلهی خود از زمین قرار دارد و حدود هفت درصد کوچکتر از حالت معمول دیده خواهد شد. این برعکس وضعیت «ابرماه» (Supermoon) است که در ماهگرفتگی سال ۱۴۰۱ مشاهده شد.
علاقهمندان به آسمان اواخر این ماه نیز میتوانند یک رویداد جذاب دیگر را ببینند: یک خورشیدگرفتگی جزئی، زمانی که ماه بخشی از نور خورشید را بر روی زمین مسدود میکند.
این خورشیدگرفتگی در ۹ فروردین در شرق کانادا، بخشهایی از اروپا، شمال روسیه و شمالغرب آفریقا قابل مشاهده خواهد بود.
مشاهدهی خورشیدگرفتگی، حتی بهصورت جزئی، با چشم غیرمسلح خطرناک است، و کارشناسان توصیه میکنند که افراد برای تماشای آن از عینکهای مخصوص خورشیدگرفتگی یا پروژکتورهای سوزنی استفاده کنند.