این آزمایش، گامی دیگر برای نزدیک‌تر شدن چین به تحقق رویای حضور انسان در سطح ماه بود. در روز چهارشنبه، ۶ اوت، در مرکز آزمایش‌های فضایی واقع در استان هِبِی در شمال چین، نخستین آزمون کوتاه این فرودگر انجام شد. این آزمایش کمتر از ۳۰ ثانیه طول کشید، اما طی همین مدت کوتاه توانست عملکرد و یکپارچگی مجموعه‌ای از سامانه‌های کلیدی فرودگر را به نمایش بگذارد. در این شبیه‌سازی، مراحل حساس فرود شامل کاهش ارتفاع، هدایت، کنترل و خاموشی موتور بازآفرینی شد؛ مراحلی که در یک مأموریت واقعی سرنشین‌دار به ماه، حیاتی و سرنوشت‌ساز محسوب می‌شوند. این رویداد، نخستین آزمون رسمی برای فرودگر سرنشین‌دار تحت نظارت «آژانس فضانوردی سرنشین‌دار چین» (CMSA) به شمار می‌آید.
دکتر هوانگ ژِن از شرکت علوم و فناوری هوافضای چین (CASC) در گفت‌وگویی توضیح داد:
«در مأموریت‌های سرنشین‌دار، باید اطمینان حاصل کنیم که فضانوردان با نهایت آرامش و ایمنی بر سطح ماه فرود می‌آیند. این موضوع استانداردهای بسیار بالایی را برای سامانه‌های ضربه‌گیر و کارایی فرودگر ایجاب می‌کند. هر بخش از جرم فرودگر باید چندین کارکرد هم‌زمان داشته باشد؛ بنابراین دستیابی به طراحی یکپارچه و ساخت سبک‌وزن از ضروریات اصلی است.»
فرودگر لانیوئه از دو بخش اصلی تشکیل شده است: یک بخش پیشران در پایین و یک ماژول سرنشین‌دار در بالا. این پیکربندی به‌طور قابل توجهی شبیه به «ماژول ماه‌نشین» ناسا در برنامه آپولو است. نام «لانیوئه» در زبان چینی به معنای «در آغوش گرفتن ماه» است. این فرودگر می‌تواند دو فضانورد چینی یا همان «تایکونات» را به سطح ماه منتقل کرده و به عنوان یک واحد اقامتی موقت برای حضور کوتاه‌مدت در ماه عمل کند.
این طراحی تا حدودی یادآور مأموریت‌های موفق چانگ‌اِ-۵ و چانگ‌اِ-۶ چین برای بازگرداندن نمونه‌های خاک و سنگ از ماه است. با این تفاوت که در مأموریت لانیوئه، بخش پیشران نیز همراه فرودگر به سطح ماه خواهد رفت و در مدار ماه رها نخواهد شد. درست مانند مراحل پایانی مأموریت‌های آپولو، لانیوئه نیز قادر خواهد بود یک ماه‌نورد کوچک را با خود حمل کند که در بخش بیرونی بدنه‌ی آن نصب می‌شود.
برای انتقال فضانوردان از زمین به مدار ماه و بازگرداندن آن‌ها، فضاپیمای منگژو (Mengzhou) ــ که به معنای «سفینه رؤیا» است ــ نقش ماژول فرماندهی را ایفا خواهد کرد.
از نظر وزنی، لانیوئه حدود ۲۶ هزار کیلوگرم جرم هنگام فرود بر سطح ماه خواهد داشت؛ در حالی که «ماژول ماه‌نشین آپولو» تنها ۱۰٬۳۳۰ کیلوگرم وزن داشت. این تفاوت نشان می‌دهد لانیوئه بسیار بزرگ‌تر و پیچیده‌تر از همتای آمریکایی خود است. برای مقایسه، «استارشیپ HLS» شرکت اسپیس‌ایکس توانایی رساندن بیش از ۱۰۰ هزار کیلوگرم بار به سطح ماه را دارد. احتمالاً پرتاب‌های اصلی لانیوئه توسط راکت سنگین‌برِ لانگ مارچ-۱۰ (Long March-10) انجام خواهد شد؛ راکتی که پرواز آزمایشی آن برای سال ۲۰۲۷ برنامه‌ریزی شده است. پیش‌بینی می‌شود نخستین مأموریت‌های سرنشین‌دار چین به ماه در اوایل دهه ۲۰۳۰ صورت گیرند.
چشم‌انداز چین برای ماه و فراتر از آن
بدیهی است که لانیوئه پیش از انتقال فضانوردان به ماه، نیازمند آزمایش‌های فراوان دیگر در زمین و فضا است. روندی که شباهت زیادی به فرآیند طولانی و مرحله‌ای برنامه آپولو در دهه ۱۹۶۰ دارد. نخستین پرواز آزمایشی ماژول ماه‌نشین آپولو (LM-1) در ژانویه ۱۹۶۸ و در مدار پایین زمین بدون سرنشین انجام شد.
برنامه فضایی چین در حوزه ماه تاکنون بسیار موفق بوده است. مأموریت‌های بازگشت نمونه‌ی چانگ‌اِ-۵ و چانگ‌اِ-۶ از دستاوردهای مهم آن محسوب می‌شوند. مرحله‌ی بعدی این برنامه، مأموریت چانگ‌اِ-۷ در سال ۲۰۲۶ خواهد بود که هدف آن نقشه‌برداری و کاوش سطحی در نواحی جنوب ماه است.
علاوه بر این، چین در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ مأموریت تیان‌وِن-۱ را با موفقیت به انجام رساند؛ مأموریتی که شامل مدارگرد، فرودگر و مریخ‌نورد در یک بسته واحد بود. همچنین برای سال ۲۰۲۸ برنامه‌ی تیان‌وِن-۳ طراحی شده است تا نمونه‌هایی از خاک مریخ به زمین بازگرداند. در همین سال جاری نیز چین مأموریت تیان‌وِن-۲ را پرتاب کرد که نخستین تلاش این کشور برای بازگرداندن نمونه از یک سیارک و همچنین ملاقات با یک دنباله‌دار به شمار می‌رود.
در کنار این فعالیت‌های دولتی، بخش خصوصی چین نیز وارد میدان شده است. شرکت Space Epoch در اوایل سال جاری نخستین فرود موفق تقویت‌کننده‌ی موشک خود بر روی آب را به نمایش گذاشت؛ دستاوردی که چین را یک گام دیگر به فناوری موشک‌های چندبار مصرف نزدیک‌تر کرد.
در مدار پایین زمین نیز حضور فضانوردان چینی در ایستگاه فضایی تیانگونگ ادامه دارد. قرار است در سال ۲۰۲۶ تلسکوپ فضایی شونتیان (Xuntian) پرتاب شود. این تلسکوپ که پاسخ چین به هابل محسوب می‌شود، در موقعیتی ویژه قرار خواهد گرفت؛ یعنی در نزدیکی ایستگاه تیانگونگ باقی خواهد ماند تا در طول عمر خود امکان تعمیر و ارتقا داشته باشد.
جمع‌بندی
این روزها برای صنعت فضایی چین دوران پرکاری است. هرچند هنوز چند سال تا اعزام نخستین فضانوردان چینی به ماه فاصله داریم، اما روند گام‌به‌گام پیشرفت‌ها نشان می‌دهد این هدف در دهه پیش‌رو به واقعیت خواهد پیوست. فرودگر لانیوئه، به‌عنوان سنگ‌بنای مأموریت‌های سرنشین‌دار به ماه، در حال ورود به مرحله‌ای تازه است. پیگیری مسیر این پروژه در سال‌های آینده بی‌شک برای جامعه علمی و علاقه‌مندان به فضا بسیار هیجان‌انگیز خواهد بود.
