پس از اینکه یک جفت ماهواره نتوانستند به مدار مورد نظر خود در اطراف ماه در سال گذشته برسند، چین از یک تاکتیک نوآورانه “سنگفرش گرانشی” برای قرار دادن ماهواره‌ها در موقعیت صحیح استفاده کرد.
پس از پرتاب جفت ماهواره‌ها در سال گذشته که نتوانستند به مدار صحیح در اطراف ماه برسند، مرکز فناوری و مهندسی برای استفاده از فضا (CSU) چین یک تاکتیک نوآورانه ابداع کرد — استفاده از “سنگفرش گرانشی” برای قرار دادن ماهواره‌ها در موقعیت صحیح.
چین ماهواره‌ها، به نام‌های DRO-A و DRO-B، را در اسفند ۱۴۰۲ به کمک راکت لانگ مارچ-2C پرتاب کرد، به گزارش شبکه تلویزیونی جهانی چین (CGTN). این ماهواره‌ها قرار بود به مدار بازگشتی دور از ماه — که در نام ماهواره‌ها آمده است — بروند تا به ناوبری و ردیابی فضاپیماها در فضا میان زمین و ماه کمک کنند.
مراحل اول و دوم راکت طبق برنامه پیش رفتند، اما یک مشکل فنی با مرحله بالایی یوآنژنگ-1S مانع از رسیدن ماهواره‌ها به مدار مورد نظر شد و CSU ارتباط خود را با آن‌ها از دست داد.
“اگر ماهواره‌ها نابود می‌شدند، این یک هدر رفتن سال‌ها تلاش و پولی که در این ماموریت سرمایه‌گذاری شده بود، می‌بود. همچنین این یک ضربه روحی به تیم می‌زد”، ژانگ هاو، یکی از اعضای تیمی که برای نجات ماهواره‌ها تلاش کرد، به CGTN گفت.
زمانی که CSU موفق به شناسایی ماهواره‌های سرگردان شد، متوجه شدند که آن‌ها در مداری بسیار نزدیک‌تر به زمین از آنچه که باید می‌بودند، در حال چرخش هستند. بنابراین، تیم شروع به یافتن راه‌حلی برای هدایت ماهواره‌ها به مسیر مورد نظر خود کرد.
“ما به دو تیم تقسیم شدیم”، هاو گفت. “یک تیم کنترل از راه دور پیشرانه‌های ماهواره‌ها را برای کاهش چرخش انجام داد. تیم دیگر، تیم من، بهترین مسیر برای بازگرداندن ماهواره‌ها به مسیر درست را محاسبه کرد.”
چون ماهواره‌ها در حین پرتاب بخشی از آسیب را دیده بودند، آن‌ها نتواستند نور کافی از خورشید دریافت کنند تا انرژی لازم برای چرخش مورد نیاز را تأمین کنند. بنابراین، تیم با استفاده از گرانش زمین، ماه و خورشید به عنوان “سنگفرش گرانشی” ماهواره‌ها را به مقصد خود هدایت کرد.
این عملیات ۱۲۳ روز طول کشید. “اگر نمی‌خواهید انرژی زیادی مصرف کنید، باید آن را با چیز دیگری جایگزین کنید”، محقق CSU، مائو شینیوان، به CGTN گفت. “ما تصمیم گرفتیم زمان بیشتری مصرف کنیم تا انرژی صرفه‌جویی شود.”
عملیات نجات تا اواسط تیر ۱۴۰۳ تکمیل شد و دو ماهواره شش هفته بعد از هم جدا شدند، به گزارش SpaceNews. اکنون DRO-A و DRO-B در حال گردش به دور ماه هستند و با یک ماهواره سوم، به نام DRO-L، که قبلاً به مدار پایین زمین پرتاب شده بود، همکاری می‌کنند.
«آن‌ها به عنوان فانوس‌های دریایی در فضا عمل خواهند کرد»، مائو گفت. حالا که این ماهواره‌ها در موقعیت خود قرار دارند، «ما می‌توانیم یک فضاپیما را تنها در سه ساعت شبیه‌سازی کنیم، برخلاف دو روز یا بیشتر که با موقعیت‌یابی سنتی بر روی زمین نیاز داریم.»
چین با استفاده از یک روش خلاقانه به نام “تسمه گرانشی” موفق شده است تا دو ماهواره که به اشتباه در مدار صحیح خود در اطراف ماه قرار نگرفته بودند، را به مدار مورد نظر هدایت کند. این روش با استفاده از گرانش زمین، ماه و خورشید به‌عنوان یک شتاب‌دهنده طبیعی برای تغییر مسیر ماهواره‌ها به کار رفته است. این اقدام نشان‌دهنده نوآوری و توانمندی چین در مدیریت بحران‌های فضایی است و به طور خاص، استفاده از منابع طبیعی مانند گرانش برای کاهش مصرف انرژی در عملیات‌های فضایی را به‌عنوان یک راه‌حل مؤثر معرفی می‌کند.
این عملیات نه تنها از هدر رفتن منابع جلوگیری کرد، بلکه نشان داد که چگونه می‌توان با زمان بیشتر و مصرف انرژی کمتر، به اهداف فضایی رسید. در نهایت، این روش جدید توانسته است ماهواره‌ها را به موقعیت صحیح خود در مدار ماه منتقل کند و از آن‌ها برای ناوبری و ردیابی فضایی استفاده کند.
