امسال بارش شهابی جوزایی با چند چالش همراه است؛ نه تنها هوا سرد است، بلکه ماه تقریباً کامل بوده و ۹۸ درصد روشنایی خواهد داشت (حالت ماه گِرد در زمان اوج بارش).
با این حال، نگران نباشید: اوج بارش در ساعت ۳ بامداد به وقت جهانی (UT) در روز ۲۴ آذر (۱۰ شب به وقت شرقی آمریکا در ۲۳ آذر) با نرخ ساعتی اوج زنیث (ZHR) حدود ۱۲۰ شهاب در ساعت رخ می‌دهد.
این شرایط، مشاهده بارش را برای مناطق اروپای غربی و آمریکای شمالی مناسب‌تر می‌سازد. تابش بارش (نقطه‌ای که به نظر می‌رسد شهاب‌ها از آن خارج می‌شوند) در صورت فلکی جوزا (Gemini) نزدیک به ستاره‌ی روشن کاستور (Castor) قرار دارد که باعث می‌شود این بارش از ساعات پایانی شب، پیش از نیمه‌شب محلی، فعال باشد.
منبع بارش جوزایی
منبع این بارش، جرم فضایی پرکار به نام ۳۲۰۰ فایتون است که یک “سیارک-دنباله‌دار” است. این جرم عجیب در مدار کوتاه ۱.۴ ساله خود، مرز بین سیارک و هسته نیمه‌خاموش دنباله‌دار را کمرنگ کرده است. ژاپن در سال ۲۰۲۸ قصد دارد با مأموریت DESTINY+ به ۳۲۰۰ فایتون نزدیک شود و آن را بررسی کند.
بارش شهابی جوزایی از سال ۱۲۴۱ هجری شمسی دیده شده است، اما در چند دهه‌ی اخیر رشد چشمگیری داشته و حتی از بارش شهابی برساوشی (Perseids) در ماه مرداد پیشی گرفته است.
مقابله با نور ماه
برای مشاهده بهترین عملکرد هر بارش شهابی، باید به آسمان تاریک با افق باز و بدون مانع دسترسی داشته باشید. در شب اوج بارش، ماه در صورت فلکی نزدیک، یعنی گاو (Taurus)، قرار دارد. با این حال، بارش در شب‌های قبل و بعد از ۲۴ آذر نیز فعال است. پیشنهاد می‌شود مکانی برای رصد انتخاب کنید که بتوانید ماه را پشت یک تپه یا درخت مخفی کنید. مشاهده در ساعات اولیه بامداد، زمانی که ماه پایین‌تر است، نیز شرایط بهتری را فراهم می‌کند.
دلیل ارتفاع زیاد ماه در آسمان، نزدیک شدن آن به انقلاب زمستانی و قرار گرفتن در جایگاهی مشابه موقعیت خورشید در ماه خرداد است. همچنین، ما به یک ایستایی بزرگ ماه (Major Lunar Standstill) نزدیک می‌شویم که هر ۱۸.۶ سال یک‌بار رخ می‌دهد و در سال ۱۴۰۴ به اوج می‌رسد.
نکات رصد و ثبت مشاهدات
مشاهده و کمک به علم بارش‌های شهابی بسیار ساده است: کافی است در بازه‌ای مشخص آنچه می‌بینید را ثبت و تعداد شهاب‌ها را به سازمان بین‌المللی شهاب‌ها (IMO) گزارش دهید.
همچنین، در اواسط آذر، بارش‌های شهابی دیگری نیز فعال هستند، از جمله آذرگوی‌های توریدی (Taurid) آبان و اورسیدها (Ursids) که در ۲ دی به اوج می‌رسند.
تصویربرداری از بارش
برای عکاسی، پیشنهاد می‌شود دوربین DSLR با لنز واید را روی سه‌پایه قرار دهید و از تایمر خودکار برای گرفتن عکس‌های زمان‌دار استفاده کنید. دوربین را با زاویه ۴۵ تا ۹۰ درجه نسبت به تابش تنظیم کنید تا شهاب‌های جوزایی را به‌صورت جانبی ثبت کنید.
بارش شهابی جوزایی ۱۴۰۳ را از دست ندهید؛ این پدیده، پایانی شگفت‌انگیز برای رصد آسمان در سال ۱۴۰۳ خواهد بود.
