این کاوشگر چینخوردگیهای کوچکی شبیه به آنچه در بسترهای شنی دریاچههای زمین دیده میشود را یافته است.
این چینخوردگیها احتمالاً توسط حرکت آب ناشی از باد که به طور متناوب در سطح جابجا میشد، ایجاد شدهاند. نتیجهگیری اجتنابناپذیر این است که این آبها در معرض محیط قرار داشته و با یخ پوشیده نشده بودند. این کشف نشان میدهد که این امواج حدود ۳.۷ میلیارد سال پیش شکل گرفتهاند.
مریخ چهارمین سیاره منظومه شمسی و دومین سیاره کوچک از میان سیارات اصلی است. این سیاره به دلیل رنگ قرمز پررنگ خود، که ناشی از وجود اکسید آهن در سطح آن است، شناخته میشود.
مریخ بهعنوان یک سیاره سنگی شباهتهای زیادی با زمین دارد، از جمله وجود درهها، آتشفشانها و حتی شواهدی از بسترهای رودخانههای خشکشده. اما این شباهتها در همینجا به پایان میرسد؛ چراکه قطبهای مریخ عمدتاً از یخ دیاکسید کربن تشکیل شدهاند، جو آن غیرقابلتنفس است، و سطح آن بسیار سرد و خشک است.
این سیاره همواره به دلیل اشارات مبهم به وجود حیات بیگانه و همچنین احتمال سکونتپذیری در گذشته، توجه انسان را به خود جلب کرده است.
یکی از کاوشگرانی که به بررسی سطح مریخ پرداخته، کاوشگر کنجکاوی است که در سال ۱۳۸۹ توسط ناسا به فضا فرستاده شد. این کاوشگر در مرداد۱۳۹۱ به مریخ رسید و از آن زمان در منطقه دهانه گیل فعالیت میکند.
هدف اصلی کنجکاوی بررسی آبوهوا و زمینشناسی مریخ و ارزیابی این موضوع است که آیا در گذشته شرایط برای حیات اولیه فراهم بوده است یا خیر.
برای این منظور، کنجکاوی به مجموعهای از ابزارها مجهز است؛ از جمله دریلهایی برای جمعآوری نمونههای خاک، دوربینها و ابزارهایی برای تحلیل نمونههای جو.
در مقالهای که اخیراً در ژورنال Science Advances منتشر شده، جان گراتزینگر و مایکل لمب، اساتید زمینشناسی مؤسسه فناوری کالیفرنیا، یافتههای خود را به اشتراک گذاشتهاند. آنها دو مجموعه از امواج باستانی روی سطح مریخ را شناسایی کردند که به نظر میرسد بقایای بدنههای خشکشده آب باشند و این امواج در سنگ حفظ شدهاند.
این امواج کوچک که به چینخوردگیهای روی سواحل و بسترهای شنی دریاچههای زمین شباهت دارند، زمانی شکل گرفتهاند که آب به دلیل وزش باد در نواحی کمعمق حرکت میکرد. تیم پژوهشی از این کشف بسیار هیجانزده است، زیرا نشان میدهد که این آبها به صورت مایع و در معرض محیط بودهاند، نه یخزده.
امواجی که توسط کاوشگر کنجکاوی در دهانه گیل کشف شدهاند، قویترین شواهد تاکنون در مورد وجود بدنههای آب مایع در گذشته مریخ به شمار میروند. بررسی سنگها و امواج نشان میدهد که این ساختارها حدود ۳.۷ میلیارد سال پیش شکل گرفتهاند.
به نظر میرسد که جو و آبوهوای مریخ در آن زمان بسیار گرمتر و متراکمتر از امروز بوده است، به اندازهای که بتواند از وجود آب مایع در هوای آزاد پشتیبانی کند.
تیم پژوهشی توانست با استفاده از امواج کشفشده مدلهای رایانهای ایجاد کند تا اندازه دریاچه را تخمین بزند. اندازه و فاصله بین امواج نشان میدهد که این دریاچه کمعمق بوده و احتمالاً عمق آن کمتر از دو متر بوده است.
یکی از مجموعه امواج که به نام سازند Prow شناخته میشود، در منطقهای کشف شد که زمانی تپههای شنی بادساخته بوده است. مجموعه دیگر در نزدیکی آن و در لایههای سنگی غنی از سولفات به نام Amapari Marker Band یافت شد.
این دو منطقه متعلق به زمانهای متفاوتی هستند که نشان میدهد جو گرم و متراکم مریخ چندین بار یا برای مدت طولانی وجود داشته است.
این کشف کمک بزرگی به مطالعات آبوهوای باستانی مریخ کرده است که سعی دارند تغییرات شرایط این سیاره را در طول زمان ترسیم کنند.
ماموریت فرصت (Opportunity) ناسا اولین ماموریتی بود که امواجی روی سطح مریخ کشف کرد، اما ماهیت این بدنههای آب مشخص نبود.
این کشف جدید بینشی جذاب از شرایط اولیه مریخ فراهم کرده است، با احتمال وجود بدنههای مایع آب در سراسر چشمانداز این سیاره. تحقیقات بیشتری لازم است تا مشخص شود این امواج چقدر در سطح مریخ متداول بودهاند.