اسپیس نوتااسپیس نوتااسپیس نوتا
  • صفحه اصلی
  • فناوری فضایی
    فناوری فضایینمایش بیشتر
    چگونه بادبان‌های خورشیدی تاشو بازگشت به جو را آسان می‌کنند
    چگونه بادبان‌های خورشیدی تاشو بازگشت به جو را آسان می‌کنند
    ۲۴ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۱:۰۰
    قابلیت HWO را برای آشکارسازی دنیای‌های شبیه زمین شبیه‌سازی می‌کنیم
    قابلیت HWO را برای آشکارسازی دنیای‌های شبیه زمین شبیه‌سازی می‌کنیم
    ۹ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۰:۰۰
    RISTRETTO پرده از جو، مدار و میزان بازتاب پروکسیما b برمی‌دارد
    RISTRETTO پرده از جو، مدار و میزان بازتاب پروکسیما b برمی‌دارد
    ۶ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۱:۰۰
    گله‌ای از ربات‌های گیاه‌وار، مریخ را زیر پا می‌گذارند
    گله‌ای از ربات‌های گیاه‌وار، مریخ را زیر پا می‌گذارند
    ۵ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۰:۰۰
    این فیزیک موشک نیست… این دنیای علم مواد است!
    این فیزیک موشک نیست… این دنیای علم مواد است!
    ۴ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۱:۰۰
  • ماموریت‌های فضایی
    • ماموریت‌های دولتی
    • ماموریت‌های خصوصی
  • نجوم و کیهان‌شناسی
    • ستاره‌ها و سیارات
    • تصاویر فضایی
    • پژوهش‌های علمی
    • دانستنی های علمی
  • محیط زیست و زمین‌شناسی
    • تغییرات اقلیمی
    • زمین‌لرزه‌ها
    • آتشفشان‌ها
خواندن: فراتر از خاک مریخ؛ کنجکاوی به سراغ ابرها می‌رود
به اشتراک بگذارید
اسپیس نوتااسپیس نوتا
  • فناوری فضایی
  • ماموریت‌های فضایی
    • ماموریت‌های دولتی
    • ماموریت‌های خصوصی
  • نجوم و کیهان‌شناسی
    • ستاره‌ها و سیارات
    • تصاویر فضایی
    • پژوهش‌های علمی
    • دانستنی های علمی
  • محیط زیست و زمین‌شناسی
    • تغییرات اقلیمی
    • زمین‌لرزه‌ها
    • آتشفشان‌ها
ما را دنبال کنید
ستاره‌ها و سیارات

فراتر از خاک مریخ؛ کنجکاوی به سراغ ابرها می‌رود

کاوشگر کنجکاوی (Curiosity) در اصل یک زمین‌شناس رباتیک است که در دهانه گیل (Gale Crater) به بررسی سنگ‌ها می‌پردازد.

فراتر از خاک مریخ؛ کنجکاوی به سراغ ابرها می‌رود
مریخ‌نورد «کنجکاوی» ناسا این ابر رنگین‌تاب پرمانند را اندکی پس از غروب خورشید در 7 بهمن 1401 ثبت کرد. بررسی رنگ‌های موجود در این ابرهای رنگین‌تاب به دانشمندان کمک می‌کند تا اندازه ذرات درون ابرها و نحوه رشد آن‌ها را در طول زمان درک کنند. این تصاویر در قالب یک برنامه فصلی برای مطالعه ابرهای شب‌تاب گرفته شده‌اند. منبع تصویر: ناسا/JPL-Caltech/MSSS
توسط مونا علی اکبرخان افجه ۲۶ بهمن ۱۴۰۳ ساعت ۱۱:۰۰
6 دقیقه مطالعه

این دهانه دارای کوهی به نام شارپ (Mt. Sharp) در مرکز خود است که ۵.۵ کیلومتر از کف دهانه ارتفاع دارد. اما کنجکاوی علاوه بر زمین‌شناسی، ناظر آسمان نیز هست و دوربین اصلی آن، Mastcam، برای بررسی ابرهای مریخی طراحی شده است.

در ۲۸ دی، با غروب خورشید در دهانه گیل، کنجکاوی به مدت ۱۶ دقیقه تصاویری از آسمان را با Mastcam ثبت کرد. این تصاویر بخشی از مطالعه‌ای برای درک ابرهای شب‌تاب (noctilucent clouds) هستند که از یخ دی‌اکسید کربن (CO₂) تشکیل شده و تنها در مناطق خاصی شکل می‌گیرند.

در ویدیوی متحرک تهیه‌شده از این تصاویر، ۱۶ دقیقه فیلم‌برداری با سرعتی حدود ۴۸۰ برابر پخش شده است. ناسا در یک بیانیه اعلام کرد:

«رگه‌های سفیدی که از ابرها پایین می‌آیند، یخ CO₂ هستند که در نزدیکی سطح مریخ تبخیر می‌شوند. همچنین در پایین تصاویر، ابرهای یخ-آبی دیده می‌شوند که در جهت مخالف در ارتفاع حدود ۵۰ کیلومتری کاوشگر حرکت می‌کنند.»

توسط GIPHY

در زمین نیز ابرهای شب‌تاب وجود دارند. این ابرها در لایه‌های بالایی جو، بین ۷۶ تا ۸۵ کیلومتری، تشکیل شده و فقط در هنگام گرگ‌ومیش قابل مشاهده‌اند، زیرا در این زمان لایه‌های پایین‌تر جو در سایه قرار دارند اما لایه‌های بالایی هنوز نور خورشید را دریافت می‌کنند.

در مریخ، این ابرها مشابه هستند، اما تفاوت اصلی آن‌ها در محتوای دی‌اکسید کربن است. این ابرها در ارتفاع ۶۰ تا ۸۰ کیلومتری شکل گرفته و به‌عنوان ابرهای مزوسفری دسته‌بندی می‌شوند. نکته جالب اینکه این ابرها تنها در پاییز مریخی در نیمکره جنوبی رخ می‌دهند. همچنین، تنها ابرهای مرتفع حاوی یخ CO₂ رنگ‌های رنگین‌کمانی را به نمایش می‌گذارند.

این چهارمین سال متوالی است که کنجکاوی این ابرهای شب‌تاب را مشاهده می‌کند. دوربین Mastcam دارای فیلترهایی برای ثبت طول‌موج‌های مختلف نور است که امکان بررسی ترکیب و اندازه ذرات ابرها را فراهم می‌کند. همچنین، این دوربین دارای دید استریو است که به دانشمندان کمک می‌کند ارتفاع، شکل و سرعت حرکت ابرها را تعیین کنند. علاوه بر این، Mastcam می‌تواند خورشید را از طریق فیلترها مشاهده کرده و میزان نوری که توسط جو مریخ مسدود می‌شود را اندازه‌گیری کند. این اطلاعات مقدار گرد و غبار و یخ موجود در جو را مشخص می‌کند و تغییرات آن را در طول زمان نشان می‌دهد.

در آبان ۱۴۰۳، مقاله‌ای با عنوان «رنگین‌تابی (Iridescence) تشکیل و رشد آئروسل‌های یخی را در ابرهای شب‌تاب مریخی آشکار می‌کند» منتشر شد. مارک لِمون، دانشمند علوم جوی از مؤسسه علوم فضایی در بولدر، کلرادو، نویسنده اصلی این مقاله است. او در یک بیانیه گفت:
«اولین باری که این ابرهای رنگین‌تاب را دیدم، فکر کردم خطای رنگی است. اما حالا آن‌قدر تکرارپذیر شده‌اند که می‌توانیم از قبل برای عکاسی برنامه‌ریزی کنیم؛ این ابرها دقیقاً در همان زمان از سال ظاهر می‌شوند.»

این ابرها فقط در اوایل پاییز مریخی و تنها در نیمکره جنوبی شکل می‌گیرند. رنگین‌تابی آن‌ها ناشی از اندازه یکنواخت ذرات است، که نشان می‌دهد این ابرها در یک محیط همگن و در مدت کوتاهی تشکیل شده‌اند. زمانی که ابرها هم شب‌تاب و هم رنگین‌تاب باشند، به آن‌ها «ابرهای صدفی» (nacreous clouds) گفته می‌شود. نکته جالب این است که رنگ‌های این ابرها از سطح مریخ توسط یک فضانورد به‌راحتی قابل مشاهده خواهد بود.

grl68603 fig 0001 m
این شکل از مقاله، ابرهای رنگین‌تاب را در تصویر‌برداری استوانه‌ای نشان می‌دهد. هر تصویر در روزی متفاوت ثبت شده است. تصویر (d) دو برابر وضوح سایر تصاویر را دارد. تصویر (e) هاله‌ای در ابرها را نشان می‌دهد که به دلیل یکنواختی اندازه ذرات یخ CO₂ ایجاد شده است. اعتبار تصویر: لمون و همکاران، ۲۰۲۴.

یکی از معماهای علمی درباره این ابرها، محدودیت مکانی آن‌ها است. تاکنون این ابرها تنها در نیمکره جنوبی مریخ مشاهده شده‌اند، و کاوشگر استقامت (Perseverance) که در دهانه جِزرو (Jezero Crater) در نیمکره شمالی قرار دارد، هرگز آن‌ها را ندیده است. به نظر می‌رسد این ابرها فقط در مناطق خاصی تشکیل می‌شوند، اما علت دقیق آن مشخص نیست.

مارک لمون گمان می‌کند که «امواج گرانشی» (Gravity Waves) که پدیده‌هایی جوی (و نه امواج گرانشی کیهانی) هستند، می‌توانند در این فرآیند نقش داشته باشند. این امواج می‌توانند باعث خنک شدن جو شوند و زمینه را برای تشکیل یخ CO₂ فراهم کنند. او می‌گوید:
«انتظار نمی‌رفت که CO₂ در این ناحیه متراکم شده و به یخ تبدیل شود، پس چیزی در حال خنک‌سازی جو است. اما امواج گرانشی مریخی به‌طور کامل درک نشده‌اند و هنوز مطمئن نیستیم که چرا این ابرهای گرگ‌ومیشی فقط در برخی مناطق تشکیل می‌شوند.»

برای درک بهتر این ابرها، دانشمندان به داده‌های بیشتری نیاز دارند. کنجکاوی تنها کاوشگری نیست که آن‌ها را دیده؛ فرودگر اینسایت (InSight) نیز این ابرها را مشاهده کرده است. اما هر دو کاوشگر فقط قادر به بررسی مناطقی در حدود چند صد کیلومتری اطراف محل فرود خود هستند، و داده‌های آن‌ها برای نتیجه‌گیری قطعی کافی نیست. لمون و همکارانش در مقاله خود پیشنهاد داده‌اند که مدارگردهایی که قادر به رصد آسمان در زمان غروب و گرگ‌ومیش هستند، می‌توانند ارتفاع این ابرها را دقیق‌تر اندازه‌گیری کنند.

هنوز پرسش‌های بی‌پاسخی درباره این ابرها وجود دارد. دانشمندان می‌خواهند بدانند که ذرات موجود در این ابرها چقدر سریع تغییر می‌کنند و ماهیت لایه‌های منجر به تشکیل رنگین‌تابی چیست. نمونه‌های داده‌ای بیشتر و تصاویر تایم‌لپس دقیق‌تر می‌توانند به پاسخ این پرسش‌ها کمک کنند.

برچسب ها:مریخ
منابع:universetoday
این مقاله را به اشتراک بگذارید
Facebook Telegram
آواتار مونا علی اکبرخان افجه
توسط مونا علی اکبرخان افجه
دانشجوی دکتری ژئوفیزیک گرایش لرزه شناسی هستم. ژئوفیزیک به بررسی ابعاد زمین و اتفاقاتی مانند زلزله و لرزه هایی که توسط فعالیت انسان به‌وجود می‌آید، می پردازد. فعالیت در حوزه زمین و فضا از علاقه مندی ام است.
نظر بدهید

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

جدیدترین مطالب

باد خورشیدی در یک رویداد نادر، دم دنباله‌دار لمون را قطع کرد
باد خورشیدی در یک رویداد نادر، دم دنباله‌دار لمون را قطع کرد
۲۴ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۵:۰۰
اسپیس ایکس پس از پایان آزمایش‌های استارشیپ V2، موشک V3 را با موتورهای رپتور ۳ در نظر دارد
اسپیس ایکس پس از پایان آزمایش‌های استارشیپ V2، موشک V3 را با موتورهای رپتور ۳ در نظر دارد
۲۴ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۴:۰۰
چگونه بادبان‌های خورشیدی تاشو بازگشت به جو را آسان می‌کنند
چگونه بادبان‌های خورشیدی تاشو بازگشت به جو را آسان می‌کنند
۲۴ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۱:۰۰
چگونه سیاه‌چاله‌ها جت‌های قدرتمند نسبیتی تولید می‌کنند
چگونه سیاه‌چاله‌ها جت‌های قدرتمند نسبیتی تولید می‌کنند
۲۴ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۰:۰۰
اخترشناسان با استفاده از عدسی گرانشی، کوچکترین توده شناخته شده از ماده تاریک خالص را شناسایی کردند
اخترشناسان با استفاده از عدسی گرانشی، کوچکترین توده شناخته شده از ماده تاریک خالص را شناسایی کردند
۲۳ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۶:۰۰

جدیدترین های تکنوتا

آنر مجیک ۸ مینی: گوشی پرچمدار جمع‌وجور سال آینده عرضه می‌شود
۲۴ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۱:۳۰
آنر مجیک ۸ مینی: گوشی پرچمدار جمع‌وجور سال آینده عرضه می‌شود
عرضه گلکسی S26 اج لغو شده است، زیرا سامسونگ به خط تولید گوشی‌های فوق باریک پایان می دهد
۲۴ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۰:۳۰
عرضه گلکسی S26 اج لغو شده است، زیرا سامسونگ به خط تولید گوشی‌های فوق باریک پایان می دهد
شیائومی رسماً مدل «پرو مکس» را در سری زیر پرچم‌دار ردمی K90 پرو مکس تأیید کرد
۲۴ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۰۹:۳۰
شیائومی رسماً مدل «پرو مکس» را در سری زیر پرچم‌دار ردمی K90 پرو مکس تأیید کرد

پربازدیدترین ها

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که اورانوس و نپتون ممکن است بیشتر از سنگ تشکیل شده باشند تا یخ
ستاره‌ها و سیارات
تحقیقات جدید نشان می‌دهد که اورانوس و نپتون ممکن است بیشتر از سنگ تشکیل شده باشند تا یخ
۲۳ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۵:۰۰
ندایی از ستاره‌ای ناشناس می‌پیچد
ستاره‌ها و سیارات
ندایی از ستاره‌ای ناشناس می‌پیچد
۲۳ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۱:۰۰
وقتی خورشید ناپدید شد؛ سکوت پرندگان در کسوف آمریکا راز بزرگی را آشکار کرد
ستاره‌ها و سیارات
وقتی خورشید ناپدید شد؛ سکوت پرندگان در کسوف آمریکا راز بزرگی را آشکار کرد
۲۲ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۵:۰۰
بزرگ‌ترین دهانه‌ی ماه، تاریخچه‌ای ناشناخته را روایت می‌کند
ستاره‌ها و سیارات
بزرگ‌ترین دهانه‌ی ماه، تاریخچه‌ای ناشناخته را روایت می‌کند
۲۲ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۰:۰۰
اسپیس نوتا
دسترسی سریع
  • درباره ما
  • تماس با ما
  • تبلیغات
  • لیست بعدا می خوانم
معرفی کوتاه

اسپیس نوتا منبع جامع اخبار و رویدادهای فضایی است که توسط نویسندگان متخصص در این زمینه تهیه می‌شود.

خانواده ما
اسپیس نوتا
تکنوتا
© 1403 کپی مطالب اسپیس نوتا تنها با لینک دادن به سایت امکان‌پذیر است.
  • نقشه سایت
  • تبلیغات