کاوشگر آیندهی ناسا با نام «دراگونفلای» که در سال ۲۰۳۴ راهی تایتان، قمر زحل خواهد شد، شاید در حین پروازش بر فراز دریاچههای اسرارآمیز آن، به سرنخهایی از حیات برخورد کند.
بر اساس پژوهشی تازه، احتمال دارد در این دریاچهها ساختارهایی کفآلود دیده شوند که شباهت زیادی به نخستین نشانههای زندگی روی زمین دارند. ساختارهایی که شاید همان وزیکولهای پیشزیستی باشند، حبابهایی از مولکولهای چربی با غشای نازک، مشابه اجزای اصلی سلولهای زنده.
تایتان از بسیاری جهات شباهت خیرهکنندهای به زمین دارد. سطح آن با دریاها و دریاچههایی پوشیده شده است؛ اما نه از آب، بلکه از مایعاتی مانند متان و اتان. این هیدروکربنها همانند چرخهی آب زمین، میان جو و سطح در گردشاند تبخیر، تشکیل ابر و سپس بارش!
پژوهشگران معتقدند که چنین چرخهای میتواند شرایطی مناسب برای شکلگیری حیات فراهم کند. آنها با الهام از نظریههای پیدایش حیات روی زمین، احتمال میدهند که در شرایط تایتان، وزیکولهایی پایدار بهوجود بیایند و مسیرهای تکاملی سادهای را طی کنند.
را کانر نیکسون از ناسا میگوید: «وجود وزیکول در تایتان، میتواند نشانهای از آغاز نظم و پیچیدگی باشد، ویژگیهایی کلیدی برای شکلگیری حیات. این مفاهیم تازه، راههای جستجوی ما برای حیات را متحول میکنند.»
روند شکلگیری وزیکولها در تایتان ممکن است با برخورد مولکولهای آمفیفیلیک به سطح دریاچه آغاز شود و با فرو رفتن دوباره آنها در مایع، به ساختاری پایدار تبدیل شود. این ساختارها میتوانند در گذر زمان تکامل یافته و پیچیدهتر شوند.
اگر چنین فرآیندی در تایتان واقعاً رخ دهد، افقهای جدیدی را در درک منشأ زندگی باز خواهد کرد. برای بررسی این احتمال، دانشمندان میتوانند به کمک لیزر و طیفسنجی رامان، مولکولهای خاصی را در جو این قمر شناسایی کنند.
هرچند مأموریت دراگونفلای برای شناسایی وزیکولها تجهیز نشده، اما آزمایشهای شیمیاییاش میتواند نشان دهد آیا واکنشهای پیچیدهای که به پیدایش حیات میانجامند، در این دنیای عجیب جریان داشتهاند یا خیر، سؤالی بنیادین که شاید ما را به راز زندگی نزدیکتر کند.