۱۳۰ Elektra یا به اختصار الکترا، یک سیارک در کمربند اصلی بین مریخ و مشتری است که ستاره‌شناسان به‌تازگی کشف کرده‌اند سه قمر کوچک دارد. این کشف جدید، الکترا را به اولین منظومه سیارکی چهارگانه شناخته‌شده تبدیل کرده و نشان می‌دهد که در آینده می‌توان قمرهای ناشناخته و کم‌نور بیشتری را یافت.
یک گروه تحقیقاتی به رهبری آنتونی بردئو از موسسه ملی تحقیقات نجوم تایلند، در مقاله‌ای نوشتند: “الکترا اولین منظومه چهارگانه کشف شده تاکنون است.” این کشف نشان می‌دهد که الگوریتم‌های پیشرفته کاهش داده و پردازش می‌توانند به افزایش دقت و وضوح داده‌های رصدی کمک کنند.
سیارک‌ها همراهان کوچک‌تری نیز دارند، اما تشخیص آنها چالش‌برانگیز است. از بیش از ۱,۱۰۰,۰۰۰ سیارکی که تاکنون کشف شده‌اند، تنها بیش از ۱۵۰ سیارک حداقل یک قمر دارند.
الکترا که حدود ۲۶۰ کیلومتر عرض دارد، اولین بار در سال ۱۲۵۱ هجری شمسی کشف شد. اولین قمر آن به نام S/2003 (130) 1، در سال ۱۳۸۱ شناسایی شد و دومین قمر آن، S/2014 (130) 1، در سال ۱۳۹۲ کشف گردید.
تشخیص این قمرها به دلیل اندازه کوچک و درخشش کم آنها سخت است. قمر تازه کشف شده، S/2014 (130) 2، کوچک‌ترین آنها است و تنها ۱.۶ کیلومتر عرض دارد و در فاصله ۳۴۰ کیلومتری از الکترا قرار دارد.
برای کشف این قمر جدید، تیم تحقیقاتی از داده‌های بایگانی‌شده ابزار SPHERE متصل به تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا استفاده کردند و از الگوریتم‌های پیشرفته برای پردازش و حذف نویز از داده‌ها بهره بردند.
این تیم همچنین از الگوریتم‌هایی برای حذف هاله نوری اطراف سیارک استفاده کردند که به آنها امکان داد قمر سوم را شناسایی کنند. با این حال، هنوز ابهامات زیادی درباره حرکت این قمرها و نحوه شکل‌گیری آنها وجود دارد.
مطالعات گذشته نشان داده‌اند که برخی از قمرهای سیارکی، مانند قمرهای کلئوپاترا، ممکن است از گرد و غبار ایجاد شده توسط سیارک مادر شکل گرفته باشند، اما این تنها یک فرضیه است و نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.
بردئو و همکارانش نوشتند: “کشف این منظومه چهارگانه می‌تواند راه را برای درک بهتر مکانیسم‌های شکل‌گیری قمرهای سیارکی باز کند.” همچنین این تکنیک‌ها می‌توانند در آینده برای یافتن قمرهای جدید در سیارک‌ها و مطالعه دقیق‌تر آنها به کار گرفته شوند.
نتیجه‌گیری
کشف قمرهای جدید در سیارک‌ها با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته پردازش داده، به درک بهتر ما از تشکیل این اجرام آسمانی کمک می‌کند. این تحقیقات می‌تواند راه را برای یافتن قمرهای ناشناخته دیگر و بررسی تاریخچه و ویژگی‌های منظومه‌های سیارکی باز کند.
سوالات متداول
۱. چرا کشف قمرهای سیارکی دشوار است؟
به دلیل اندازه کوچک و درخشش کم آنها، تشخیص قمرهای سیارکی بسیار چالش‌برانگیز است.
۲. الکترا چه ویژگی خاصی دارد؟
الکترا اولین منظومه چهارگانه شناخته‌شده است که سه قمر کوچک دارد.
۳. چگونه قمرهای جدید سیارک‌ها شناسایی می‌شوند؟
با استفاده از داده‌های بایگانی‌شده و الگوریتم‌های پردازش پیشرفته که نویز و هاله‌های نوری را حذف می‌کنند.
۴. آیا همه سیارک‌ها قمر دارند؟
خیر، تنها تعداد کمی از سیارک‌ها دارای قمر هستند و تشخیص آنها نیاز به ابزارهای دقیق دارد.
