تحقیقات جدید نشان می‌دهد که گوشته مریخ شواهدی از تاریخ اولیه آشفته آن را در خود جای داده است. تحقیقات جدید منتشر شده در مجله Science نشان می‌دهد که گوشته مریخ شواهدی از ریشه‌های خشونت‌آمیز خود را در خود جای داده است.
بخش داخلی این سیاره ساختار صاف و یکنواختی ندارد که اغلب در نمودارهای کتاب‌های درسی نشان داده می‌شود. در عوض، دانشمندان دریافتند که این ساختار نامنظم و تکه‌تکه است و بیشتر شبیه یک براونی راکی رود است تا یک برش لایه لایه و مرتب از شیرینی یک میلیونر.
ما معمولاً سیارات سنگی مانند زمین و مریخ را دارای فضای داخلی تمیز و طبقه‌بندی شده تصور می‌کنیم که پوسته، گوشته و هسته مانند لایه‌های مجزای دسر روی هم قرار گرفته‌اند. اما در مورد مریخ، ساختار بسیار آشفته‌تر است.
داده‌های امواج لرزه‌ای ثبت شده توسط ماموریت InSight ناسا، بی‌نظمی‌های ظریفی را نشان داد که به این پیچیدگی اشاره داشت. محققان کالج امپریال لندن و موسسات همکار مشخص کردند که گوشته مریخ حاوی بلوک‌های باستانی به بزرگی ۴ کیلومتر است. این قطعات حفظ شده به عنوان فسیل‌های زمین‌شناسی عمل می‌کنند و سابقه مستقیمی از وقایع خشونت‌آمیزی را ارائه می‌دهند که سیاره را در اولین تاریخ خود شکل داده‌اند.
مریخ، به همراه دیگر سیارات سنگی، حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش، زمانی که گرد و غبار و سنگ اطراف خورشید جوان به تدریج تحت تأثیر گرانش به هم فشرده شدند، شکل گرفت.
پس از شکل‌گیری اولیه، مریخ تحت تأثیر برخوردهای عظیم در مقیاس سیاره‌ای قرار گرفت رویدادهایی مشابه آنچه که گمان می‌رود ماه زمین را ایجاد کرده باشد.
دکتر کنستانتینوس چارالامبوس، محقق ارشد از گروه مهندسی برق و الکترونیک کالج امپریال لندن، گفت: «این برخوردهای عظیم، انرژی کافی را برای ذوب کردن بخش‌های بزرگی از سیاره جوان و تبدیل آن به اقیانوس‌های وسیع ماگما آزاد کردند. با سرد شدن و متبلور شدن این اقیانوس‌های ماگما، تکه‌هایی از مواد با ترکیبات متمایز از خود به جا گذاشتند و ما معتقدیم که اکنون این‌ها را در اعماق مریخ شناسایی می‌کنیم.»
این برخوردهای عظیم و پیامدهای آنها، قطعاتی از پوسته و گوشته اولیه مریخ را خرد و به هم زد که احتمالاً با بقایای اجرام برخوردکننده مخلوط شده و سپس در داخل مذاب سیاره جمع شده‌اند. با سرد شدن تدریجی سیاره، این قطعات شیمیایی متنوع در یک گوشته کند و ناهمگن محبوس شدند، که شبیه مواد معلق در مخلوطی از شیرینی‌های راکی رود بود، به جای اینکه در یک کل صاف ترکیب شوند.
برخلاف زمین، که تکتونیک صفحه‌ای به طور مداوم پوسته و مواد گوشته را تغییر شکل می‌دهد و بازیافت می‌کند، مریخ از همان ابتدا یک پوسته بیرونی سفت و سخت ایجاد کرد. این پوسته راکد مانع از اختلاط بیشتر در مقیاس بزرگ شد و باعث شد فضای داخلی آن به عنوان یک کپسول زمان زمین‌شناسی حفظ شود.
دکتر چارالامبوس می‌گوید: “بیشتر این هرج و مرج احتمالاً در ۱۰۰ میلیون سال اول مریخ آشکار شده است. این واقعیت که ما هنوز می‌توانیم ردپای آن را پس از چهار و نیم میلیارد سال تشخیص دهیم، نشان می‌دهد که فضای داخلی مریخ از آن زمان تاکنون چقدر کند در حال تلاطم بوده است.”
این شواهد از داده‌های لرزه‌ای ثبت شده توسط کاوشگر اینسایت ناسا به دست آمده است به ویژه، هشت مریخ‌لرزه کاملاً واضح، از جمله دو مورد که توسط دو برخورد شهاب‌سنگ اخیر ایجاد شده‌اند و دهانه‌هایی به عرض ۱۵۰ متر در سطح مریخ ایجاد کرده‌اند.
اینسایت امواج لرزه‌ای را که از میان گوشته عبور می‌کنند، دریافت می‌کند و دانشمندان توانستند ببینند که امواج با فرکانس‌های بالاتر مدت زمان بیشتری طول می‌کشد تا از محل برخورد به حسگرهای آن برسند. آنها می‌گویند این نشانه‌های تداخل نشان می‌دهد که فضای داخلی مریخ به جای صاف بودن، ناهموار است.
دکتر چارالامبوس گفت: «این سیگنال‌ها هنگام عبور از اعماق مریخ، نشانه‌های واضحی از تداخل را نشان دادند. این با گوشته‌ای پر از ساختارهایی با ریشه‌های ترکیبی مختلف – بقایای روزهای اولیه مریخ سازگار است.»
او توضیح داد: «آنچه در مریخ اتفاق افتاد این است که پس از آن رویدادهای اولیه، سطح به یک پوشش راکد تبدیل شد. این پوشش، گوشته زیرین را مهر و موم کرد و آن ویژگی‌های آشفته باستانی را مانند یک کپسول زمان سیاره‌ای در خود قفل کرد.»
