تلسکوپ جیمز وب که ابتدا به‌خاطر توانایی در آشکارسازی دورترین افق‌های کیهان مورد تحسین قرار گرفت، تصاویر خیره‌کننده‌ای از منظومه شمسی خودمان نیز ارائه داده است. این تلسکوپ با استفاده از تجهیزات پیشرفته‌ای مانند دوربین مادون قرمز نزدیک (NIRCam)، دید تازه‌ای از همسایگان سیاره‌ای ما ارائه کرده است. از جمله این دستاوردها، ارائه نمایی واضح از حلقه‌های ضعیف نپتون بود که برای اولین بار طی ۳۰ سال گذشته به‌دست آمد.
اما در روز پنجشنبه (۲۸ مهر)، دانشمندان اعلام کردند که تصاویر جیمز وب نه تنها منظره‌ای تازه از منظومه شمسی به ما ارائه کرده، بلکه داده‌های جدیدی درباره مشتری، سیاره‌ای که به‌خوبی می‌شناختیم، در اختیارمان گذاشته است.
تصاویری که این رصدخانه در سال گذشته از این غول گازی گرفت، اطلاعات تازه‌ای درباره قمرها، جو و حلقه‌های آن آشکار کرد (بله، مشتری هم حلقه دارد!). پس از بررسی این تصاویر، محققان متوجه جریان جتی با سرعت بالا شدند که بیش از ۳,۰۰۰ مایل (۴,۸۰۰ کیلومتر) پهنا داشته و با سرعت حدود ۳۲۰ مایل در ساعت (۵۱۵ کیلومتر در ساعت) حرکت می‌کند. این پدیده پیش‌تر هرگز مشاهده نشده بود.
ریکاردو اوئسو، از دانشگاه کشور باسک در اسپانیا و نویسنده اصلی مقاله‌ای که این یافته‌ها را توصیف می‌کند، در بیانیه‌ای گفت: «این کشف کاملاً ما را شگفت‌زده کرد.»
لِی فلچر از دانشگاه لستر انگلستان، یکی از اعضای این مطالعه جدید، افزود: «برای من شگفت‌انگیز است که پس از سال‌ها رصد ابرها و بادهای مشتری از طریق رصدخانه‌های مختلف، هنوز چیزهای بیشتری برای یادگیری وجود دارد.»
این چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟
این جریان جت جدید، که در حدود دو برابر سرعت یک طوفان دسته ۵ زمین حرکت می‌کند و دقیقاً بالای استوا قرار دارد، می‌تواند نوری بر آشفتگی‌های جو مشتری بیندازد. به گفته تیم پژوهشی، این تصاویر ممکن است به درک دقیق‌تری از آنچه در آسمان‌های این سیاره با نوارهای زرد و نارنجی رخ می‌دهد، کمک کنند.
اوئسو توضیح داد: «چیزهایی که همیشه به‌عنوان ابرهای محو در جو مشتری می‌دیدیم، اکنون به ویژگی‌های واضحی تبدیل شده‌اند که می‌توانیم همراه با چرخش سریع سیاره ردیابی کنیم.»
بررسی لایه‌های جو مشتری
مشتری به‌خاطر شرایط آب‌وهوایی شدیدش شناخته شده است؛ مثلاً طوفان عظیم معروف به «لکه سرخ بزرگ» که یک طوفان بی‌پایان و عظیم است و حتی از روی زمین با یک تلسکوپ معمولی قابل مشاهده است.
جو مشتری، مشابه جو زمین، لایه‌بندی شده است. این بدین معناست که سرعت باد در لایه‌های مختلف احتمالاً به شرایط آب‌وهوایی آشفته این سیاره کمک می‌کند. به همین دلیل، تیم پژوهشی امیدوار است یافته‌های جیمز وب را با داده‌های تلسکوپ فضایی هابل مقایسه کند. این مقایسه می‌تواند به درک بهتری از تغییرات سرعت باد در ارتفاعات مختلف و ایجاد «برش‌های باد» کمک کند.
برش‌های باد، تغییرات سریع سرعت باد در فاصله‌های کوتاه هستند. جت سریع کشف‌شده در ارتفاع حدود ۲۵ مایل (۴۰ کیلومتر) بالای قله ابرهای سیاره قرار دارد. اگر بادهای لایه‌های پایینی سرعت کمتری داشته باشند، احتمالاً این برش‌های باد نتیجه خواهند بود.
فلچر می‌گوید: «مشتری الگوی پیچیده اما قابل پیش‌بینی‌ای از بادها و دماها در استراتوسفر استوایی خود دارد، بسیار بالاتر از بادهای ابرها و مه‌هایی که در این طول‌موج‌ها اندازه‌گیری شده‌اند.» اگر قدرت این جت جدید به این الگوی استراتوسفری نوسانی متصل باشد، ممکن است انتظار داشته باشیم این جت طی دو تا چهار سال آینده تغییرات قابل‌توجهی داشته باشد.»
او افزود: «آزمایش این نظریه در سال‌های آینده واقعاً هیجان‌انگیز خواهد بود.»
