که یک منبع غیرمنتظره برای سنگ‌های فضایی است که مسیرشان با زمین تلاقی می‌کند، طبق یک مطالعه جدید.
“ما کمی از منشأ آن در ناحیه مرکزی کمربند اصلی سیارک‌ها متعجب شده‌ایم، که محلی در کمربند سیارک‌ها است که فکر نمی‌کردیم بسیاری از سیارک‌های متقاطع با زمین از آنجا منشأ بگیرند.”
سیارک ۲۰۲۴ YR4 — همان سیارکی که اوایل امسال به دلیل مسیر برخورد بالقوه‌اش با زمین موجب نگرانی شد — داستان جالبی برای گفتن دارد. یک مطالعه جدید گزارش می‌دهد که این سنگ فضایی احتمالاً از ناحیه مرکزی کمربند اصلی سیارک‌ها بین مریخ و مشتری منشأ گرفته است — ناحیه‌ای کیهانی که دانشمندان معمولاً آن را با سیارک‌هایی که با سیاره ما تلاقی می‌کنند، مرتبط نمی‌دانند. بلافاصله پس از کشف آن در اواخر سال گذشته، ستاره‌شناسان محاسبه کردند که سیارک ۲۰۲۴ YR4 احتمال ۱.۳٪ (۱ از ۸۳) برای برخورد با زمین در آذر ۱۴۱۱ دارد. این احتمال هشداردهنده باعث شد تا سیارک به مدت کوتاهی در صدر فهرست‌های خطر برخورد که توسط ناسا و آژانس فضایی اروپا نگهداری می‌شود، قرار گیرد، که بحث‌هایی در مورد دفاع سیاره‌ای را برانگیخت و منجر به مشاهدات پیگیرانه‌ای شد تا مسیر این جسم به‌طور دقیق‌تر ارزیابی شود. با این حال، بسیاری از کارشناسان تأکید کردند که این خطر احتمالاً با بهبود مشاهدات کاهش خواهد یافت. همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، تا اواخر فوریه، تهدید برای زمین به نزدیک صفر رسید. تا اوایل اردیبهشت، تصاویر سیارک که توسط تلسکوپ جیمز وب گرفته شد، تأیید کرد که این سنگ بزرگ به‌طور ایمن از کنار زمین در ۱۴۱۱ عبور خواهد کرد. قابل توجه است که سیارک، با قطر حدود ۶۰ متر — تقریباً به اندازه عرض یک زمین فوتبال — هنوز هم ۲٪ احتمال دارد که به ماه برخورد کند.
با این حال، مشاهدات جدید سیارک ۲۰۲۴ YR4 از تلسکوپ جمنی جنوبی در شیلی و رصدخانه کک در هاوایی شواهد قانع‌کننده‌ای ارائه می‌دهد که این سنگ فضایی واقعاً از این ناحیه غیرمنتظره آمده است. چرخش معکوس سیارک — به این معنا که در جهت مخالف مدار خود به دور خورشید می‌چرخد — سرنخی کلیدی از منشأ آن ارائه می‌دهد. طبق مطالعه جدید، اثر یارکفسکی، نیرویی ظریف که از جذب و تابش نور خورشید نامتقارن سیارک ناشی می‌شود، می‌تواند باعث شود که سنگ فضایی به‌طور تدریجی به سمت درون حرکت کند و در نهایت مدار نزدیکی به زمین پیدا کند.
“ما کمی از منشأ آن در ناحیه مرکزی کمربند اصلی سیارک‌ها متعجب شده‌ایم، که محلی در کمربند سیارک‌ها است که فکر نمی‌کردیم بسیاری از سیارک‌های متقاطع با زمین از آنجا منشأ بگیرند.” بولین در بیانیه‌ای گفت. تحلیل تیم نشان می‌دهد که تعاملات گرانشی با مشتری احتمالاً نقشی در هدایت سیارک به مدار متقاطع با زمین ایفا کرده است. مشاهدات جدید همچنین نشان داد که سیارک دارای دوره چرخش شگفت‌انگیز سریع ۲۰ دقیقه‌ای است. این، همراه با تحلیل دقیق منحنی نوری سیارک — تغییرات ظریف در درخشندگی آن در طول زمان — به بولین و تیمش این امکان را داد که نه تنها ترکیب و ویژگی‌های مداری سیارک را به‌دقت تعیین کنند، بلکه شکل مسطح و شبیه به پَک هاکی آن را نیز شناسایی کنند.
“این یافته نسبتاً غیرمنتظره بود زیرا بیشتر سیارک‌ها به‌طور معمول به شکل سیب‌زمینی یا یویو هستند، نه دیسک‌های مسطح.” بولین در بیانیه‌ای دیگر گفت.
سیارک‌هایی که از حدود ۱۰۰ متر (۳۲۸ فوت) بزرگ‌تر هستند، معمولاً “توده‌های آوار” هستند — مجموعه‌ای از قطعات که به‌طور شل با هم به‌وسیله نیروی جاذبه به هم پیوسته‌اند پس از اینکه یک سیارک والد بزرگ‌تر شکسته است. این توده‌های آوار می‌توانند سنگ‌های بزرگی به اندازه ۶۰ متر (۱۹۷ فوت) بر روی سطح خود داشته باشند. با توجه به اینکه ۲۰۲۴ YR4 در محدوده اندازه سنگ‌های بزرگ قرار دارد، دانشمندان گمان می‌کنند که ممکن است روزی یک سنگ بزرگ در سطح یک سیارک توده آوار بزرگ‌تر بوده باشد.
“داده‌های مطالعه ما برای ارزیابی ویژگی‌های فیزیکی و اشکال سیارک‌های بالقوه برخوردکننده استفاده خواهد شد، که یک آزمون عالی برای نوع مشاهدات پاسخ سریع است که برای شناسایی تهدیدات بالقوه مانند این جسم ضروری است.” بولین در بیانیه‌ای گفت.
این یافته‌ها در یک مقاله پیش‌چاپی که در مجله The Astrophysical Journal Letters منتشر خواهد شد، توصیف شده‌اند.
