هواشناسان ماهها انتظار آن را داشتند و اکنون شرایط لا نینیا سرانجام در اقیانوس آرام استوایی پدیدار شده است. در حال حاضر، هشدار لا نینیا صادر شده و ۵۹٪ احتمال دارد که این شرایط تا آوریل ۲۰۲۵ ادامه یابد. بر اساس اعلام مرکز پیشبینی اقلیمی، لا نینیا ضعیف خواهد بود و در نهایت به یک فاز خنثی منتقل میشود.
لا نینیا و ال نینو چیست؟
لا نینیا یکی از فازهای الگوی اقلیمی معروف به نوسان جنوبی ال نینو (ENSO) است که در اقیانوس آرام استوایی شکل میگیرد. لا نینیا فاز “سرد” ENSO محسوب میشود، زیرا آبهای این منطقه از اقیانوس آرام سردتر از حد معمول هستند. در مقابل، ال نینو فاز “گرم” این پدیده است، زیرا آبهای اقیانوس آرام استوایی گرمتر از حد معمول میشوند. در کنار این دو، یک فاز خنثی نیز وجود دارد که طی آن شرایط اقلیمی اقیانوس آرام در حد میانگینهای طبیعی خود قرار دارد.
در طول لا نینیا، که اکنون در جریان است، بادهای تجاری در اقیانوس آرام استوایی قویتر از حد معمول میشوند و باعث پدیدهای به نام بالاآمدگی آب (Upwelling) میشوند. این فرآیند موجب بالا آمدن آبهای سرد از اعماق اقیانوس و کاهش دمای سطح آب میشود. همچنین، در این بخش از اقیانوس، هوای سردتر فرو مینشیند که باعث کاهش بارندگی میشود. در عوض، در مناطقی مانند اندونزی، هوای گرمتر بالا میرود و موجب افزایش بارندگی میشود.
در مقابل، در زمان ال نینو، بادهای تجاری ضعیفتر هستند، بنابراین آبهای سطحی گرمتر باقی میمانند. این وضعیت باعث افزایش حرکت هوای گرم به سمت بالا و ایجاد هوای مرطوب و بارندگی بیشتر در این منطقه از اقیانوس میشود، در حالی که در مناطقی مانند اندونزی، هوای فرو نشسته موجب خشکسالی و کاهش بارندگی خواهد شد.
گردش واکر (Walker Circulation)
پدیده ENSO نقش مهمی در گردش واکر دارد. گردش واکر یک چرخه از بالا و پایین رفتن هوا بین آبهای گرمتر در غرب اقیانوس آرام و آبهای سردتر در شرق این اقیانوس است. این چرخه، حرکت هوای صعودی را تقویت کرده و باعث بارندگی و شکلگیری طوفانها میشود.
تأثیر لا نینیا بر زمستان امسال
این الگوی بزرگ جوی، بهویژه در فصل زمستان، تأثیر بیشتری بر ایالات متحده دارد، زیرا میتواند مسیر جریان جت (Jet Stream) را تغییر داده و الگوهای آبوهوایی را جابهجا کند. به طور معمول، زمستانهای لا نینیا در آمریکا (و بخشهایی از کانادا) با هوای سردتر از حد معمول در آلاسکا و دشتهای شمالی همراه است. در عین حال، مناطقی مانند جنوبغربی بیابانی آمریکا و جنوبشرقی این کشور، شرایط گرمتر و خشکتری را تجربه میکنند.
در دیگر مناطق جهان، بهویژه در نزدیکی اقیانوس آرام غربی در نیمکره شمالی، هواشناسان انتظار دارند که شرایط بارندگی تا ماه اسفند فعالتر و پررطوبتتر باشد.
آیا لا نینیا بر تابستان و فصل طوفانهای اقیانوس اطلس تأثیر خواهد گذاشت؟
لا نینیا در فاز کنونی خود انتظار نمیرود که تا تابستان ادامه پیدا کند. مرکز پیشبینی اقلیمی پیشبینی میکند که ENSO بین ماههای اسفند تا اردیبهشت به فاز خنثی منتقل شود.
در صورتی که لا نینیا در طول فصل طوفانهای اقیانوس اطلس باقی میماند، میتوانست بر فعالیت این طوفانها تأثیر بگذارد. لا نینیا باعث افزایش حرکت هوای صعودی در منطقه استوایی اقیانوس اطلس میشود که این امر باعث تقویت طوفانهای گرمسیری خواهد شد. همچنین، در شرایط لا نینیا، میزان برش باد (Wind Shear) – که جریانهای قوی باد در سطوح بالایی جو هستند – در منطقه استوایی اقیانوس اطلس کاهش مییابد. از آنجا که برش باد شدید میتواند طوفانهای گرمسیری را تضعیف کرده یا از بین ببرد، کاهش آن میتواند شرایط مساعدتری برای رشد طوفانهای استوایی فراهم کند.
پیشبینی و نتیجهگیری
در تابستان ۱۴۰۳، مرکز پیشبینی اقلیمی یک هشدار لا نینیا صادر کرد، چرا که انتظار میرفت این پدیده در عرض شش ماه آینده شکل بگیرد. در آن زمان، هواشناسان پیشبینی میکردند که لا نینیا در تابستان ظاهر شود و بر فصل طوفانهای اقیانوس اطلس که از قبل فعال بود، تأثیر بگذارد. اما لا نینیا برخلاف انتظار، تا ماه آذر شکل نگرفت. اداره ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده (NOAA) حدس میزند که دلیل این تأخیر، دمای بالاتر از حد میانگین اقیانوسها در بیش از یک سال گذشته بوده که باعث به تأخیر افتادن آغاز فاز سرد، یعنی لا نینیا، شده است.
جمعبندی
پس از ماهها انتظار، شرایط لا نینیا سرانجام در اقیانوس آرام استوایی ظاهر شده است. این موضوع تأثیرات مهمی بر وضعیت آبوهوایی خواهد داشت.