یک ماهواره بزرگ به طور مرموزی در فضا شکست، اما چرا؟

یک ماهواره ارتباطی بزرگ به نام Intelsat 33e در مدار زمین شکسته شده و کاربران بسیاری از مناطق جهان از جمله اروپا، آفریقا، خاورمیانه، آسیا و استرالیا را تحت تاثیر قرار داده است. این رویداد به ازدحام زباله‌های فضایی که در حال افزایش است، افزوده و تهدیدی برای فضاپیمای‌های آینده محسوب می‌شود.

این ماهواره ارتباطات پهنای باند را از ارتفاع ۳۵۰۰۰ کیلومتری بالای اقیانوس هند در مدار زمین ایستا ارائه می‌کرد. گزارش‌های اولیه در تاریخ ۲۹ مهر نشان داد که این ماهواره ناگهان از کار افتاد و به ۲۰ قطعه تقسیم شد. نیروهای فضایی ایالات متحده این خبر را تایید کردند.

علت شکست: ماجرایی بدون پاسخ قطعی

هنوز هیچ علت دقیقی برای فروپاشی ماهواره Intelsat 33e گزارش نشده است. با این حال، این اولین باری نیست که شاهد چنین رویدادی هستیم. در گذشته نیز مواردی از تخریب عمدی یا برخوردهای تصادفی ماهواره‌ها گزارش شده است.

ما می‌دانیم که این ماهواره پیش از این نیز مشکلاتی در مدار داشته است. Intelsat 33e که توسط بوئینگ طراحی شده بود، در سال ۱۳۹۴ به فضا پرتاب شد. اما در سال ۱۳۹۵ به دلیل مشکلات پیشرانه، سه ماه دیرتر به مدار هدف خود رسید.

مشکلات پیشرانه در سال‌های بعد ادامه یافت و این ماهواره زودتر از موعد مصرف سوخت خود را افزایش داد. این باعث شد که طول عمر عملیاتی ماهواره به ۳.۵ سال کاهش یابد. با این وجود، در زمان شکست نهایی، ماهواره بیمه نشده بود.

افزایش زباله‌های فضایی: مشکلی جهانی

یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات مربوط به این فروپاشی‌ها، افزایش زباله‌های فضایی است. طبق آمار آژانس فضایی اروپا، بیش از ۴۰۰۰۰ قطعه بزرگ‌تر از ۱۰ سانتی‌متر و بیش از ۱۳۰ میلیون قطعه کوچک‌تر از ۱ سانتی‌متر در مدار زمین وجود دارد.

ماهواره Intelsat 33e احتمالاً قطعاتی را ایجاد کرده که بسیار کوچک هستند و نمی‌توانیم آنها را با فناوری‌های موجود ردیابی کنیم. این مشکل به‌خصوص برای ماهواره‌هایی که در مدارهای بالا قرار دارند، بحرانی‌تر است، زیرا دسترسی به این قطعات و ردیابی آنها دشوارتر است.

راه حل‌های آینده: کاهش خطرات زباله‌های فضایی

با افزایش تعداد ماهواره‌ها در فضا، مدیریت و کنترل زباله‌های فضایی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. نیاز به فناوری‌های پیشرفته برای ردیابی این زباله‌ها و همچنین تدابیری برای جلوگیری از ایجاد بیشتر آنها حیاتی است.

برخی از ماهواره‌های نزدیک به زمین، پس از پایان مأموریت خود، با برنامه‌ریزی دقیق از مدار خارج می‌شوند تا زباله‌های فضایی کمتری ایجاد کنند. به عنوان مثال، در ماه شهریور سال جاری، ماهواره خوشه ۲ با ورود به جو زمین به‌طور ایمن از مدار خارج شد و بدون ایجاد زباله سوخت.

سوالات متداول