برای شروع میتوانید ستارهی پرنور “رِگولوس” را پیدا کنید. سپس الگویی متمایز از ستارگان را دنبال کنید که به شکل علامت سؤال وارونه است و به آن “داس” (Sickle) میگویند.
از دید ناظر در نیمکرهی شمالی، صورت فلکی شیر در هوای خوب و آسمان صاف ظاهر میشود و حدوداً از زمان اعتدال بهاری (تقریباً اواخر اسفند یا اوایل فروردین) وارد آسمان شب میشود. در واقع، ماههای فروردین و اردیبهشت بهترین زمان برای مشاهدهی لئو هستند، چون به محض تاریک شدن هوا قابلمشاهده میشود و تا سحر در آسمان باقی میماند. به یاد داشته باشید که باید به دنبال الگویی شبیه علامت سؤال برعکس باشید. در پایین این علامت سؤال، ستارهی درخشان آبیسفید “رگولوس” قرار دارد که نماد قلب شیر است.
با اینکه “داس” واضحترین بخش صورت فلکی شیر است، در شرق آن شکلی مثلثی از ستارهها نیز وجود دارد که بخش عقبی و دم شیر را نشان میدهد. درخشانترین ستارهی این مثلث “دِنِبولا” نام دارد که ریشهاش از واژهای عربی به معنی “دم شیر” میآید.
مثل همهی ستارهها، ستارگان لئو هر روز حدود چهار دقیقه زودتر در همان جای آسمان دیده میشوند یا به عبارتی هر ماه حدود دو ساعت زودتر. در اوایل فروردین، لئو حدود ساعت ۱۰ شب (به وقت محلی) به اوج خود در آسمان میرسد و حدود ساعت ۴ صبح پایین میرود. تا اوایل اردیبهشت، این زمان به ۸ شب برای اوج و ۲ صبح برای غروب کاهش پیدا میکند. در خرداد، شیر در حال پایین رفتن در آسمان غربی عصرها دیده میشود.
با اینکه لئو بهتدریج به سمت غرب میلغزد، تا تیرماه میتوان آن را عصرها در آسمان دید. اما تا اواخر تیر یا اوایل مرداد، کمکم در نور غروب محو میشود. از حدود ۲۰ مرداد تا ۲۵ شهریور، خورشید از مقابل این صورت فلکی عبور میکند. سپس لئو دوباره در آسمان سحرگاهی شرق در اواخر شهریور یا مهرماه ظاهر میشود.
چگونه با استفاده از ملاقهی بزرگ (Big Dipper) لئو را پیدا کنیم؟
اگر با الگوی ستارگان ملاقهی بزرگ (یا همان دب اکبر) آشنایی دارید، همیشه میتوانید با استفاده از آن، صورت فلکی شیر را بیابید. بعد از اعتدال بهاری، دب اکبر تقریباً بهصورت عمودی در شمالشرقی آسمان دیده میشود. در فروردین، آن را در ارتفاع بالا در شمالشرق جستوجو کنید. در اردیبهشت، ملاقه تقریباً وارونه در بالای ستارهی قطبی (پولاریس) در شمال قرار میگیرد. دو ستارهی لبهی ملاقه که به آنها «اشارهگر» میگویند را پیدا کرده و خطی خیالی از آنها به سمت جنوب بکشید تا به ستارههای صورت فلکی شیر برسید.

چه چیزهایی را میتوان با تلسکوپ در لئو مشاهده کرد؟
نقشهی زیر میتواند گنجینههای نهفتهی این صورت فلکی را برای مشاهده با تلسکوپ به شما نشان دهد.
ستارهی “الجبه” یا γ (گاما) شیر، یک ستارهی دوتایی است که در شبهای آرام و بدون تلاطم جوی با تلسکوپهای کوچک قابل تشخیص است. اگر ستارهها بیش از حد چشمک میزنند، احتمالاً جو ناپایدار است. اما اگر لرزش آنها کم باشد، میتوانید با تلسکوپ، الجبه را که بهصورت تکستاره دیده میشود، به دو ستارهی رنگی جداگانه تقسیم کنید؛ یکی مایل به نارنجی و دیگری سبز مایل به زرد.
همچنین یک جفت کهکشان نزدیک به هم به نامهای M65 و M66 هدفی جذاب برای بیشتر تلسکوپها هستند. با یک تلسکوپ با بزرگنمایی پایین، حتی ممکن است هر دوی آنها را همزمان در یک میدان دید ببینید.
علاوه بر این، سهتایی معروف کهکشانهای لئو شامل M95، M96 و NGC 3628 نیز در این صورت فلکی قرار دارند.

صورت فلکی شیر در تاریخ و اسطورهها
شیر از دیرباز با خورشید در ارتباط بوده است. مصریان باستان اهمیت زیادی برای این صورت فلکی قائل بودند، چون خورشید در زمان طغیان سالانهی رود نیل (منبع زندگی کشاورزی مصر) در مقابل لئو قرار میگرفت.
به همین دلیل شاید فوارههای شیرشکل در معماری یونانی و رومی، نماد جاری شدن آب حیات از حضور خورشید در این صورت فلکی باشند.
در علم طالعبینی نیز خورشید بر لئو حکمرانی میکند؛ یکی از سه نشان آتشی دایرهالبروج.
در اسطورهها هم لئو نقش مهمی دارد. دو داستان معروف در این زمینه شامل “اولین مأموریت هراکلس” (هرکول) با شیر نِمِه و روایت رومی اووید از عشق غمانگیز پیراموس و تیسبه است.