از جمله این کشفیات، مشاهدات بسیار عمیقی از کیهان توسط کمپین‌های “میدان‌های عمیق هابل” ارائه شده و نیز بینش‌هایی در مورد بخش‌های نادیدنی کیهان در طیف‌های فروسرخ، گاما و فرابنفش فراهم شده است. با موفقیت این رصدخانه‌ها و همچنین تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST)، ناسا در حال بررسی مأموریت‌های آینده‌ای است که قادر به کشف بخش‌های بیشتری از “کیهان نادیدنی” باشد.
یکی از این مأموریت‌ها، تلسکوپ فضایی کاوشگر فرابنفش (UVEX) است که ناسا برنامه دارد آن را در سال ۱۴۰۸ به‌عنوان مأموریت کلاس متوسط اخترفیزیکی بعدی خود راه‌اندازی کند. در مطالعه‌ای اخیر، تیمی به سرپرستی محققان دانشگاه میشیگان مفهومی دیگر به نام ماموریت برای تحلیل کیهان فرابنفش (MAUVE) پیشنهاد دادند. این تلسکوپ و ابزارهای پیشرفته آن در نخستین دوره “مدرسه طراحی مأموریت‌های اخترفیزیکی ناسا” شکل گرفتند. بر اساس مقاله این تیم، این مأموریت می‌تواند به‌طور فرضی تا سال ۱۴۰۹آماده پرتاب شود.
این مطالعه توسط مایورا بالاکریشنان، دانشجوی کارشناسی ارشد در دپارتمان نجوم دانشگاه میشیگان، رهبری شده و محققانی از آزمایشگاه فیزیک جوی و فضایی (LASP)، مؤسسه گرانش و کیهان‌شناسی (IGC)، مرکز کیهان‌شناسی و فیزیک ذرات کیهانی (CCAPP)، مؤسسه اخترفیزیک کاولی، آژانس فضایی اروپا (ESA)، مؤسسه علوم تلسکوپ فضایی (STScI)، مرکز فضایی گادرد ناسا، آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا (JPL) و چندین دانشگاه دیگر در این پژوهش مشارکت داشته‌اند. یافته‌های آنها در ژورنال جامعه اخترشناسی اقیانوس آرام منتشر شده است.
اهمیت اخترشناسی فرابنفش
در پنجاه سال گذشته، رصدخانه‌های فرابنفش درک ما از کیهان را متحول کرده‌اند. بااین‌حال، رصد پدیده‌های اخترفیزیکی در طول‌موج‌های فرابنفش تنها در ارتفاعات بسیار بالا یا در فضا امکان‌پذیر است، زیرا جو زمین به‌طور مؤثری تابش فرابنفش را جذب می‌کند. همان‌طور که دکتر امیلی ریکمن، یکی از نویسندگان مطالعه و اخترشناس ESA، توضیح می‌دهد:
“اخترشناسی فرابنفش به ما بینشی درباره رویدادهای بسیار پرانرژی ارائه می‌دهد که در طول‌موج‌های طولانی‌تر، مانند نور مرئی یا فروسرخ، قابل مشاهده نیستند. این طول‌موج‌ها اغلب توسط تجهیزات بیشتری قابل رصد هستند. با مشاهده در فرابنفش، درک ما از کیهان در زمینه‌هایی مانند شکل‌گیری ستاره‌ها، کهکشان‌ها و رویدادهای پرانرژی در سیارات – چه در منظومه شمسی ما و چه در سیستم‌های ستاره‌ای برون‌سیاره‌ای – به‌طور قابل‌توجهی پیشرفت کرده است.”
وی همچنین اشاره می‌کند که این مشاهدات به کشف‌های غیرمنتظره‌ای مانند شفق‌های فعال در قطب‌های مشتری انجامیده که به ما درک جدیدی از سیارات، جو آنها و تعاملات آنها با محیط اطرافشان داده است.
MAUVE: نسل بعدی رصدخانه فرابنفش
ماموریت پیشنهادی MAUVE قصد دارد با طراحی یک تلسکوپ فضایی پیشرفته، به سه سؤال کلیدی پاسخ دهد:
- آیا ما تنها هستیم؟ (بررسی سیارات فراخورشیدی و شرایط زیست‌پذیری آنها).
- کیهان چگونه کار می‌کند؟ (مطالعه پدیده‌های انفجاری مانند سوپرنواها و کیلونواهای آبی).
- چگونه به اینجا رسیدیم؟ (تحلیل تابش‌های بین‌کهکشانی و اثرات آنها).
این مأموریت ۷۰ درصد زمان مشاهده خود را به جامعه علمی اختصاص خواهد داد تا محققان بتوانند ایده‌های خود را در این فضای کمتر کاوش‌شده مطرح و بررسی کنند. به گفته ریکمن، این فرصت می‌تواند به درک عمیق‌تری از ساختارهای ستاره‌ای، محیط‌های زیست‌پذیر و بسیاری دیگر از جنبه‌های کیهان کمک کند.
چرا MAUVE مهم است؟
با وجود رصدخانه‌هایی مانند تلسکوپ هابل و سایر ابزارهای موجود، هنوز بخش‌هایی از طول‌موج‌های فرابنفش بسیار دور از دسترس ماست. MAUVE با گسترش محدوده طول‌موج‌ها و تجهیزات پیشرفته خود، می‌تواند کاوش‌هایی انجام دهد که تاکنون ممکن نبوده است.
