پیش‌بینی‌کنندگان آمریکایی انتظار دارند فصل طوفان‌های سال ۱۴۰۴ در اقیانوس اطلس بالاتر از حد نرمال باشد؛ با ۱۳ تا ۱۹ طوفان نام‌گذاری‌شده که از این میان ۶ تا ۱۰ طوفان به مرحله‌ی «هاریکین» یا طوفان شدید خواهند رسید.
هر سال، اداره ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده (NOAA) به همراه دیگر مراکز پیش‌بینی، پیش‌آگهی‌هایی برای فصل طوفان‌های اقیانوس اطلس (که از ۱۱ خرداد تا ۹ آبان ادامه دارد) منتشر می‌کنند.
اما آن‌ها از کجا می‌دانند که ماه‌ها بعد چه خواهد شد؟
بیایید با هم نگاهی بیندازیم به اینکه پیش‌بینی‌های فصلی طوفان‌های اطلس بر چه پایه‌ای استوارند و چرا این پیش‌بینی‌ها ممکن است در طول فصل تغییر کنند.
پیش‌بینی فصلی چگونه انجام می‌شود؟
پیش‌بینی‌های پیش‌فصلی طوفان‌ها را می‌توان به دیدی از ارتفاع ۳۰ هزار پایی تشبیه کرد: این پیش‌بینی‌ها نمی‌توانند مشخص کنند طوفانی در کجا و چه زمانی به خشکی می‌رسد، اما می‌توانند تصویری کلی از تعداد احتمالی طوفان‌ها و شدت کلی فصل ارائه دهند.
در مقایسه با میانگین ۳۰ ساله‌ی بین ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۹، پیش‌بینی امسال NOAA نشان می‌دهد که فصل ۱۴۰۴ فعال‌تر از حد نرمال خواهد بود.
دو عامل مهم اقلیمی در پیش‌بینی‌ها
پیش‌بینی‌ها به‌شدت به دو عامل اصلی اقلیمی وابسته‌اند:
- دمای سطحی دریا در مناطقی که طوفان‌های گرمسیری در آنجا شکل می‌گیرند.
طوفان‌ها انرژی خود را از آب گرم اقیانوس می‌گیرند. بنابراین، وقتی آب‌های اطلس گرم‌تر از حد نرمال باشند (همان‌طور که در چند سال اخیر بوده‌اند)، شرایط برای شکل‌گیری و تشدید طوفان‌ها مساعدتر می‌شود. - چرخه اقلیمی ال‌نینو – نوسان جنوبی (ENSO)
ENSO یک چرخه اقلیمی است که بین سه فاز در نوسان است: ال‌نینو، لانینا و فاز خنثی.- در فاز ال‌نینو، بادهای لایه بالایی جو بر فراز اقیانوس اطلس تقویت می‌شوند و می‌توانند از شکل‌گیری طوفان‌ها جلوگیری کنند.
- در فاز لانینا، این بادها ضعیف‌تر می‌شوند و احتمال شکل‌گیری و رشد طوفان‌ها بیشتر می‌شود.
بر اساس داده‌های تاریخی، سال‌های لانینا معمولاً پرتوفان‌تر از سال‌های ال‌نینو هستند – همان‌طور که در سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲ شاهد آن بودیم.
در ابتدای فصل ۱۴۰۴، شرایط در فاز خنثی قرار دارد و پیش‌بینی می‌شود چند ماه آینده نیز همین‌طور بماند. یعنی بادهای بالایی نه خیلی مانع طوفان‌ها هستند و نه خیلی هم مشوق آن‌ها.
دمای سطح دریا و نقش آن
در حال حاضر، دمای سطح اقیانوس اطلس گرم‌تر از میانگین ۳۰ ساله است، اما نه به‌اندازه‌ی رکوردهایی که در برخی سال‌های گذشته ثبت شد.
ترکیب این عوامل، احتمال یک فصل طوفانی کمی بالاتر از میانگین را تقویت می‌کند.
البته باید تأکید کرد که این عوامل صرفاً «تاس را بارگذاری می‌کنند» و احتمال وقوع طوفان‌ها را افزایش می‌دهند، نه اینکه آن را تضمین کنند. عوامل دیگری نیز نقش دارند؛ از جمله اینکه آیا طوفانی واقعاً شکل می‌گیرد، چقدر شدت می‌گیرد و آیا به خشکی نزدیک می‌شود یا نه.
عوامل کوتاه‌مدت در طول فصل
پس از آغاز فصل طوفان، پیش‌بینی‌کنندگان به عوامل کوتاه‌مدت‌تر توجه می‌کنند که در بازه‌های دو تا چهار هفته‌ای بر شرایط تأثیر می‌گذارند.
- غبار صحرای آفریقا: بادهای قوی، گرد و غبار را از صحرا بلند کرده و به سمت غرب می‌برند. این غبار با خشک‌کردن جو و کاهش نور خورشید، می‌تواند شکل‌گیری طوفان‌ها را سرکوب کند. پیش‌بینی چنین طوفان‌های غباری ماه‌ها قبل ممکن نیست، اما تصاویر ماهواره‌ای تا دو هفته زودتر می‌توانند هشدار دهند.
- امواج شرقی آفریقا: خوشه‌هایی از طوفان‌های تندری هستند که از ساحل غربی آفریقا به سمت غرب حرکت می‌کنند و منشأ بسیاری از طوفان‌های بزرگ اطلس در ماه‌های مرداد و شهریور هستند.
- نوسان مادن–جولیان (MJO): یک پالس موج‌مانند در جو است که هر ۳۰ تا ۶۰ روز در سراسر مناطق گرمسیری حرکت می‌کند. زمانی‌که این موج فعال باشد، احتمال وقوع طوفان‌ها بیشتر می‌شود؛ و در فاز سرکوب، فعالیت طوفان‌ها کمتر می‌شود. موقعیت و فاز MJO تا دو یا سه هفته آینده قابل پیگیری است.
- جریان حلقه‌ای (Loop Current): رودخانه‌ای عمیق از آب گرم که از کارائیب وارد خلیج مکزیک می‌شود. اگر طوفان‌ها از روی آن یا جریان‌های گرم پیرامون آن عبور کنند، ممکن است به‌سرعت تشدید شوند، چون نه‌تنها از سطح، بلکه از لایه‌های عمیق آب نیز انرژی می‌گیرند. این جریان در شدت گرفتن طوفان‌هایی مانند کاترینا (۱۳۸۴) و آیدا (۱۴۰۰) نقش داشته است. با این حال، محل و قدرت این جریان در طول فصل تغییر می‌کند.
طوفان‌ها در کجا و چه زمانی شکل می‌گیرند؟
محل شکل‌گیری طوفان‌ها نیز با گذر زمان تغییر می‌کند:
- در اوایل تابستان (خرداد و تیر)، خلیج مکزیک زودتر از اقیانوس گرم می‌شود و منطقه‌ای کلیدی برای طوفان‌های اولیه به شمار می‌رود. سواحل تگزاس، لوئیزیانا و شمال فلوریدا بیشتر در معرض خطرند.
- در ماه‌هایمرداد و شهریور، فصل طوفان به اوج خود می‌رسد. امواج شرقی از سواحل آفریقا به اقیانوس وارد شده و منشأ طوفان‌های عمده می‌شوند. این طوفان‌ها را گاه «هاریکین‌های دماغه ورد» (Cape Verde hurricanes) می‌نامند. برخی در دریا می‌مانند، اما برخی دیگر به سمت کارائیب، فلوریدا یا کارولینا حرکت می‌کنند.
- در پایان فصل، طوفان‌ها بیشتر در بخش غربی اطلس یا کارائیب شکل می‌گیرند که هنوز آب گرم است و بادهای لایه بالا مساعدند. این طوفان‌های دیرهنگام ممکن است مسیرهای غیرمعمولی داشته باشند – مانند طوفان سندی (۱۳۹۰) که به نیویورک رسید، یا طوفان میلتون (۱۴۰۳) که به فلوریدا برخورد کرد.
نتیجه‌گیری
در پایان، اگر در مناطق ساحلی زندگی می‌کنید، هرگز نباید نسبت به فصل طوفان‌ها بی‌تفاوت باشید.
مناطقی که در معرض طوفان هستند هیچ‌گاه کاملاً مصون نیستند، و گاهی تنها یک طوفان کافی است تا یک فصل را خطرناک و به‌یادماندنی کند.
