سحابی روزت: ستاره‌ای که رنگ زرق و برق‌دار را به کیهان می‌آورد

این پرتره خیره کننده از یک سحابی ستاره ساز بازگشتی به تولد خورشید خودمان در ۴.۶ میلیارد سال پیش است.

سحابی روزت در اعماق فضا شکوفا می شود، که در این تصویر شگفت انگیز که توسط دوربین انرژی تاریک با وضوح بالا گرفته شده است، ثبت شده است و نشان می دهد که ستاره های داغ و درخشان در قلب روزت چگونه به گاز مولکولی اطراف خود انرژی می دهند.

سحابی روزت یکی از مناظر زیبا برای عکاسان نجومی است، زیرا در آسمان زمستانی نیمکره شمالی در صورت فلکی تک‌شاخ، درست در جنوب شرقی جبار و در داخل مثلث زمستانی که از ستارگان سیریوس، پروسیون و بتلژئوس تشکیل شده، قرار دارد. این سحابی که در فاصله تقریبی ۵۰۰۰ سال نوری از ما واقع شده است، زمانی که از طریق چشمی تلسکوپ مشاهده می‌شود، به صورت زودگذر دیده می‌شود و حلقه‌ای شبح‌وار در لبه قابل تشخیص آن به واسطه درخشندگی سطح پایینش خودنمایی می‌کند. اما وقتی در نوردهی‌های طولانی عکاسی می‌شود، واقعاً زیبایی‌های خود را نشان می‌دهد. این نمای زیبا توسط دوربین انرژی تاریک (DECam) که بر روی تلسکوپ چهار متری ویکتور ام. بلانکو در رصدخانه بین آمریکایی سرو تولولو در شیلی نصب شده، به ثبت رسیده است.

وضوح ۵۰۰ مگاپیکسلی DECam، روزت را با شکوه تمام نشان می دهد. دلیل نامگذاری آن مشخص است. بر خلاف بسیاری از اجرام اعماق آسمان، سحابی روزت در واقع شبیه همان چیزی است که به آن نامگذاری شده است: یک تاج گل عظیم از گاز و غبار، به وسعت ۱۳۰ سال نوری.

روزت منطقه ای از تشکیل ستاره است. در قلب آن یک خوشه ستاره ای به نام NGC 2244 قرار دارد که شامل چندین ستاره جوان داغ، آبی و پرجرم است. برخلاف سحابی اطرافش، این خوشه ستاره ای برای ستاره شناسان آماتور از طریق دوربین دوچشمی یا حتی با چشم غیر مسلح از یک مکان تاریک قابل مشاهده است.

بادهای تشعشعی که از آن خوشه ستاره ای ساطع می شود، گاز موجود در روزت را یونیزه می کند و در واقع، سوراخ وسط سحابی را پاک می کند. تابش به گاز انرژی می دهد و باعث می شود که گازهای مختلف در طول موج های مشخص بدرخشند یا ساطع کنند، از این رو چنین سحابی را ‘سحابی انتشار’ می نامند. فیلترهای استفاده شده در این تصویر انتشار هیدروژن (قرمز)، اکسیژن نزدیک به حفره مرکزی سحابی (زرد طلایی) و سیلیکون یونیزه شده در نزدیکی لبه سحابی (صورتی) را ثبت می کنند. البته گازهای دیگری نیز در این ابر مولکولی وجود دارد که این بار شناسایی نشدند.

مناطق تاریک فیبری ابرهایی از غبار غیرقابل نفوذ هستند که احتمالاً در اطراف ستاره های نوپا پیچیده شده اند. به دلیل ظاهر بلند و آویزانشان گاهی اوقات به آنها ‘خره فیل’ می گویند. به نظر می رسد یکی از تنه ها، با نام مستعار ‘تنه آچار’، هنگام چرخش به دور خطوط میدان مغناطیسی که در درون سحابی به هم پیچیده شده اند، مارپیچی می شود. همچنین، در میان این گازها، بسیاری از گلبول‌های بوک وجود دارند – توده‌های فشرده‌ای از غبار سرد که ممکن است سیستم‌های ستاره‌ای منفرد را که هنوز به وجود می‌آیند، پیله کنند. صدها نفر از آنها در اطراف روزت پراکنده شده اند، بسیاری از آنها به اندازه کافی کوچک هستند تا کوتوله های قهوه ای را تشکیل دهند، این کوتوله ها ستاره های شکست خورده ای هستند که جرم لازم برای تبدیل شدن به یک ستاره تمام عیار و همجوشی هیدروژنی را ندارند.

خورشید ما، و در واقع منظومه شمسی ما، ۴.۶ میلیارد سال پیش در یک سحابی متولد شده اند، و اعتقاد بر این است که این سحابی احتمالاً بسیار شبیه سحابی روزت بوده است. خوشه ستاره ای روزت، NGC 2244، حدود دو میلیون سال تخمین زده می شود که از نظر انسانی قدیمی است، اما برای ستاره ای که به سختی یک چشم بر هم زدن است. برخی از پرجرم ترین ستارگان این خوشه به زودی تبدیل به ابرنواختر خواهند شد، امواج انفجاری آنها احتمالاً بسیاری از بقیه روزت را دور می کند. چیزی که باقی خواهد ماند، خوشه ای از ستارگان کم جرم و بیشتر شبیه خورشید خواهد بود. همانطور که این خوشه به تدریج بیش از نیم میلیارد یا یک میلیارد سال پراکنده می شود، شاید زندگی در یکی از سیارات اطراف آن ستارگان تکامل یابد و روزی به آسمان نگاه کند، سحابی گسیلی مانند روزت را ببیند و به چگونگی ستاره خود فکر کند. درست مثل ما متولد شد