یک “دنباله‌دار کمربند اصلی” جدید، یعنی جرمی شبیه به دنباله‌دار که در کمربند سیارک‌ها بین مریخ و مشتری به شکل سیارک ظاهر شده است، شناسایی شده و تعداد این اجرام شگفت‌انگیز به ۱۴ رسیده است.
همراه با “دنباله‌دارهای تاریک”، که دانشمندان معتقدند ۶۰ درصد از تمام اجرام نزدیک به زمین را تشکیل می‌دهند، دنباله‌دارهای کمربند اصلی بخشی از جمعیت گسترده‌تری تحت عنوان “سیارک‌های فعال” هستند. این اجرام به طور کلی در مداری مشابه سیارک‌ها حرکت می‌کنند، اما علائم فعالیت نشان می‌دهند – به خصوص “گازدهی” (Outgassing) که باعث ایجاد هاله و دنباله‌ای شبیه به دنباله‌دار می‌شود. این ویژگی‌ها مرز بین سیارک‌های سنگی و دنباله‌دارهای یخی را محو می‌کند و نشان می‌دهد که طبقه‌بندی این اجرام به‌عنوان یکی از این دو نوع ممکن است دشوار باشد.
اصطلاح “دنباله‌دار کمربند اصلی” توسط هنری شی از مؤسسه علوم سیاره‌ای آریزونا و دیو جویت از دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس در سال ۱۳۸۴ ابداع شد، زمانی که تنها سه مورد از این اجرام شناخته شده بود. جدیدترین کشف، با کد 456P/PANSTARRS (به معنای ۴۵۶امین دنباله‌دار دوره‌ای شناخته شده که توسط پروژه Pan-STARRS کشف شده است)، چهاردهمین دنباله‌دار کمربند اصلی محسوب می‌شود.
مشاهدات جدید و بررسی فعالیت دنباله‌دار 456P/PANSTARRS
پروژه Pan-STARRS، شامل دو رصدخانه در هاوایی، برای شناسایی سیارک‌ها و دنباله‌دارها و سایر پدیده‌های گذرا طراحی شده است. این پروژه در سال ۱۳۹۹ دنباله‌دار 456P/PANSTARRS را شناسایی کرد، زمانی که این جرم با دنباله‌ای کوچک و غباری فعال به نظر می‌رسید.
با این حال، گاهی سیارک‌ها زمانی که با سایر اجرام کوچک برخورد می‌کنند، شروع به خارج کردن غبار می‌کنند – پدیده‌ای که تلسکوپ فضایی هابل نمونه‌هایی از آن را ثبت کرده است. اگرچه این موارد در دسته “سیارک‌های فعال” قرار می‌گیرند، اما عمر کوتاهی دارند و مانند دنباله‌دارها گازدهی نمی‌کنند. بنابراین، این سوال مطرح شد که آیا 456P/PANSTARRS نوعی سیارک فعال است؟
هنری شی به همراه اسکات شپارد از مؤسسه کارنگی و آدری تیروین از رصدخانه لوول طی چند سال گذشته فعالیت این جرم را زیر نظر گرفته‌اند. این دنباله‌دار زمانی کشف شد که در فاصله ۳.۳۵ واحد نجومی (معادل ۵۰۱ میلیون کیلومتر) از خورشید قرار داشت. مشاهدات تلسکوپ ۸ متری جِمینی جنوبی در شیلی در خرداد ۱۴۰۲، زمانی که این جرم در فاصله ۳.۳۷ واحد نجومی (۵۰۴ میلیون کیلومتر) بود، نشان داد که فعالیت متوقف شده است. اما مشاهدات تلسکوپ‌های دیگری در اکتبر همان سال نشان دادند که دنباله‌ای کوچک دوباره ظاهر شده است.
هنری شی در این باره گفت: «این جرم تنها یک سیارک نیست که به دلیل یک حادثه خاص یک‌بار فعالیت نشان داده باشد، بلکه یک جرم یخی و فعال است که مشابه دنباله‌دارهای بیرونی منظومه شمسی عمل می‌کند.»
اهمیت دنباله‌دارهای کمربند اصلی
فعالیت این دنباله‌دارها به دلیل نزدیک شدن به خورشید و گرم شدن یخ‌های آب و دی‌اکسید کربن زیر سطح، آغاز می‌شود. این فرآیند باعث تبدیل یخ به گاز و خروج آن به همراه غبار می‌شود که دنباله‌ای را در جهت مخالف خورشید ایجاد می‌کند.
مشاهدات نشان داده‌اند که هسته دنباله‌دار 456P/PANSTARRS حدود ۱ کیلومتر قطر دارد. این جرم و سایر دنباله‌دارهای کمربند اصلی ممکن است سرنخ‌هایی از گذشته منظومه شمسی ارائه دهند. این اجرام می‌توانند مرزهای تعریف شده قبلی، مانند خط برفی – منطقه‌ای که یخ در دیسک پیش‌سیاره‌ای می‌توانست پایدار بماند – را به چالش بکشند و درک جدیدی از تولد منظومه شمسی فراهم کنند.
