اما با این حال، حجم کوچک ۱۲۱٫۶ گرمی این نمونهها همچنان سرشار از یافتههای علمی تازه است. اخیراً سه مقالهٔ جدید منتشر شده که جنبههای مختلف این نمونهها را بررسی میکنند. یکی از این مقالات، که توسط یوشیهیرو فوروکاوا از دانشگاه توهوکو ژاپن و همکارانش نوشته شده، توجه زیادی را به خود جلب کرده است—حتی مارک کلی، سناتور آمریکایی و فضانورد سابق، نیز واکنش نشان داده است. این پژوهش نشان میدهد که همهٔ بلوکهای سازندهٔ اولیهٔ حیات در این سیارک وجود داشتهاند؛ موضوعی که احتمال «بذرپاشی حیات» در سراسر کهکشان را افزایش میدهد، یعنی اینکه پیشسازهای غیرزیستیِ حیات میتوانند روی بسیاری از سیارات پخش شده باشند.
برای روشنتر شدن موضوع، این مقاله اولین پژوهشی نیست که نشان میدهد بنو حاوی مواد سازندهٔ حیات است. پیش از این، دو عضو از «سهگانهٔ مولکولی» ضروری برای آغاز حیات در بنو کشف شده بودند:
- بازهای نوکلئوتیدی (اجزای سازندهٔ زنجیرهٔ DNA)
- اسیدهای آمینه (بلوکهای سازندهٔ پروتئینها)
این یافتهها در مقالات قبلی دربارهٔ بنو گزارش شده بودند.
در این پژوهش جدید، محققان ۶۰۰ میلیگرم از مواد سطحی دستنخوردهٔ بنو را با روش «کروماتوگرافی گازی–طیفسنجی جرمی» بررسی کردند. آنها برای نخستینبار دو نوع «قند» جدید را در این نمونهها یافتند. البته منظور از قند در اینجا شیرینکنندههایی مانند فروکتوز یا گلوکز تجاری نیست، بلکه مولکولهای آلی سادهای هستند که نقش اساسی در ساختار و عملکرد حیات ایفا میکنند.
یکی از قندهای کشفشده ریبوز بود—مولکولی که ستون فقرات RNA را تشکیل میدهد. RNA یکی از عناصر کلیدی حیات مدرن است و در سالهای اخیر بهخصوص به دلیل نقش آن در واکسنهای کووید–۱۹ شهرت یافته است. غلظت ریبوز در نمونهٔ بنو بسیار کم بود (تنها ۰٫۰۹۷ نانومول در هر گرم مادهٔ سیارکی)، اما نکتهٔ مهم این است که اصلاً وجود داشته است.
این یافته سوخت تازهای برای یکی از بحثهای قدیمی منشأ حیات فراهم میکند: برخی دانشمندان معتقدند که در آغاز، حیات بر پایهٔ RNA شکل گرفته است و نه DNA. بهبیان دیگر، RNA نخستین مولکول انتقال اطلاعات بوده است. این مطالعه نشان میدهد که تمام جزءهای سازندهٔ RNA روی سیارکها وجود دارند و میتوانند در برابر پرتوهای مخرب فضا با محصور شدن در مواد سنگی محافظت شوند—تا زمانی که به سطح یک سیارهٔ مناسب برسند. این امر همچنین این ادعا را تضعیف میکند که ریبوز بیش از حد ناپایدار است و نمیتوانسته روی زمین اولیه تجمع پیدا کند.
یک نکتهٔ مهم دیگر دربارهٔ چیزی است که پژوهشگران پیدا نکردند:
قند ۲-دئوکسیریبوز—ستون فقرات DNA.
احتمالاً دلیل نبودن آن، واکنشپذیری بسیار بالای این مولکول است. ۲-دئوکسیریبوز بهقدری فعال است که اگر تشکیل هم شده باشد، بهسرعت در واکنشهای دیگر مصرف شده است. بنابراین سیارکهای اولیهای که به زمین برخورد کردند احتمالاً فاقد این جزء کلیدی DNA بودهاند؛ موضوعی که بیشتر تأکید میکند RNA در ابتدا نقش مولکول اطلاعاتی اصلی را داشته است و DNA در یک محیط پایدارتر—مانند زمین—بعداً تکامل یافته است.
قند مهم دیگری که در نمونهٔ بنو کشف شد گلوکز بود. گلوکز یکی از اصلیترین مولکولهای انرژیزا در تمام جانداران امروزی است و برای بیماران دیابتی نامی کاملاً آشناست. این قند پیشتر در شهابسنگهایی مانند مریسون (Murchison) نیز دیده شده بود، اما کشف آن در نمونههای کاملاً دستنخوردهٔ فضایی اهمیت ویژهای دارد؛ زیرا ثابت میکند این مولکول حیاتی میتواند در محیط فضای میانسیارکی نیز شکل بگیرد.
البته محتوای قندی بنو از مریسون کمتر است؛ احتمالاً به این دلیل که بنو دارای مقدار بیشتری آمونیاک است. آمونیاک با قندها واکنش میدهد و ترکیبات آلی غنی از نیتروژن میسازد؛ بنابراین قندهای آزاد کمتری باقی میماند. در مقابل، نمونهٔ مشهور دیگر از سیارک ریوگو، pH بسیار متفاوتی دارد—و این اسیدی بودن بیشتر، احتمال وقوع واکنش فرموز که در آن قندها تشکیل میشوند را کاهش میدهد.
در واکنش فرموز، مولکولهای فرمالدهید در حضور آب و کاتالیزورهای معدنی مانند فیلسلیکاتها و کربناتها (که کلسیم و منیزیم لازم را برای این واکنش فراهم میکنند) به قندها تبدیل میشوند. بنو هم فرمالدهید و هم مواد معدنی مناسب برای این واکنش را در مقدار بالا داراست؛ بنابراین محیط ایدهآلی برای تولید طبیعی قندهاست.
یکی از مهمترین مراحل پژوهش این بود که محققان نتایج بهدستآمده را با یک نمونهٔ «خنثی» از سنگ سیلیکاتی معمولی مقایسه کردند. این کار نشان داد که قندهای کشفشده واقعاً از خود بنو منشأ گرفتهاند و در آزمایشگاه بهطور تصادفی وارد نمونه نشدهاند—چیزی که میتوانست فاجعهبار باشد و ارزش تمام تلاشهای صورتگرفته برای حفظ پاکیزگی نمونه را از بین ببرد.
این کشفیات واقعاً شایستهٔ توجه گستردهای هستند که بهدست آوردهاند. پیام اصلی این مقاله این است که تمام اجزای اولیهٔ لازم برای تشکیل حیات در سیارکها وجود دارند—و مهمتر اینکه این نتیجه تنها از دومین سیارکی که تاکنون نمونهبرداری شده به دست آمده است. این یافته نشان میدهد که این مواد احتمالاً نهتنها در سراسر منظومهٔ شمسی، بلکه در سراسر کهکشان فراواناند.
این موضوع پیامدهای بزرگی برای پژوهش دربارهٔ حیات در جهان دارد. اگرچه هنوز شواهد قطعی از حیات فرازمینی نیافتهایم، اما هرچه دربارهٔ مسیر تکامل حیات در زادگاه خودمان بیشتر میآموزیم، چشمانداز یافتن آن در دیگر دنیاها هیجانانگیزتر میشود.





