از آن زمان، ناسا پیشرفت خوبی در یافتن این سیارکها داشته است؛ سیارکهایی که به دور خورشید میگردند و تا فاصله ۱٫۳ واحد نجومی از زمین نزدیک میشوند.
اما اکنون ممکن است لازم باشد دامنه جستوجو گسترش یابد، چرا که اخترشناسان به تازگی سیارکهایی را کشف کردهاند که همراه با سیاره زهره به دور خورشید میگردند و ممکن است برای زمین خطر داشته باشند.
تحقیقات جدید به دنبال آن است که مشخص کند چند سیارک دیگر ممکن است همراه زهره در مدار باشند و چگونه میتوان آنها را شناسایی کرد. این اجرام میتوانند در درخشش نور خورشید پنهان شوند و از دید ما مخفی بمانند. تشخیص آنها بستگی به «پنجرههای رصدی» و میزان تغییر در روشناییشان دارد.
این پژوهش با عنوان «تهدید نامرئی: بررسی خطر برخورد سیارکهای هممدار با زهره که هنوز کشف نشدهاند» انجام شده و برای انتشار در مجله Astronomy and Astrophysics ارسال شده است. نویسنده مسئول مقاله، والریو کاروبا، استادیار دانشگاه سائو پائولو در برزیل است. این مقاله هماکنون در سایت arxiv.org در دسترس است.
نویسندگان مینویسند:
«در حال حاضر، ۲۰ سیارک هممدار با زهره شناخته شدهاند. وضعیت هممداری از نزدیک شدن این اجرام به زهره جلوگیری میکند، اما آنها را از برخورد احتمالی با زمین مصون نمیسازد.»
سیارکهای هممدار با زهره در صورتی که قطری بیش از ۱۴۰ متر داشته باشند و به شعاع کمتر از ۰٫۰۵ واحد نجومی از مدار زمین برسند، در دسته سیارکهای بالقوه خطرناک (PHA) قرار میگیرند.
پرسش مهم این است که:
آیا این سیارکها واقعاً تهدیدی برای زمین هستند؟
نویسندگان میگویند:
«ما به دنبال آن هستیم که تهدید احتمالی جمعیت کشفنشده سیارکهای هممدار با زهره را برای زمین ارزیابی کنیم و بررسی نماییم که آیا از زمین یا رصدخانههای فضایی میتوان آنها را شناسایی کرد یا خیر.»
از میان ۲۰ سیارک شناختهشده، فقط یکی از آنها دارای خروج از مرکز مداری کمتر از ۰٫۳۸ است. این طبیعی است، زیرا سیارکهایی با مدارهای گستردهتر، به زمین نزدیکتر میشوند و بنابراین شناسایی آنها آسانتر است. این موضوع نشان میدهد که شناسایی آنها متأثر از سوگیری رصدی بوده است. متأسفانه، این نیز بدان معناست که ممکن است تعداد زیادی سیارک با خروج از مرکز کمتر و مدارهای فشردهتر وجود داشته باشند که شناسایی آنها بسیار دشوار است.
به گفته نویسندگان:
«در محدودهای از مدارها با خروج از مرکز کمتر از ۰٫۳۸ و با تمایل مداری پایینتر، سیارکهای هممدار با زهره میتوانند برای زمین خطر برخورد داشته باشند.»
سپس پژوهشگران بررسی کردند که آیا این اجرام از زمین قابل مشاهده هستند یا خیر، بهویژه با استفاده از تلسکوپ آینده Vera Rubin. آنها دریافتند که به دلیل تابش شدید خورشید، این اجرام تنها در بازههای زمانی خاصی قابل مشاهدهاند، آن هم معمولاً زمانی که در نزدیکترین فاصله به زمین قرار دارند.
نویسندگان مینویسند:
«ترکیب محدودیتهای زاویه ارتفاعی و فاصله زاویهای از خورشید، باعث میشود که تنها در زمانهای مشخصی از سال بتوان این اجرام را مشاهده کرد.»
(منظور از فاصله زاویهای خورشید، زاویه میان سیارک و خورشید است، همانطور که از زمین دیده میشود.)
(منبع: ناسا / مؤسسه سیارهای)
این مطالعه نشان میدهد که شناسایی چنین سیارکهای خطرناکی از زمین تا چه حد دشوار است. یکی از راهکارها ممکن است اعزام فضاپیمایی به مدار زهره باشد.
پژوهشگران توضیح میدهند:
«اما رصد از مدار زهره، آن هم در جهتی که از خورشید دور است، میتواند شانس شناسایی این اجرام را افزایش دهد.»
چندین مأموریت فضایی در این زمینه پیشنهاد شدهاند، از جمله قرارگیری در مدار هالهای در نقاط L1 یا L2 میان خورشید-زمین یا خورشید-زهره.
ما میدانیم که برخی سیارکها در فضا وجود دارند که احتمال برخوردشان با زمین قابل توجه است. برخی از آنها آنقدر بزرگاند که میتوانند یک شهر را نابود کنند. حتی یک سیارک نسبتاً کوچک با قطر ۱۵۰ متر میتواند با نیرویی معادل صدها مگاتن TNT به زمین برخورد کند — هزاران برابر قدرت بمبهای اتمی جنگ جهانی دوم.
نویسندگان در پایان مقاله مینویسند:
«در میان این تهدیدات، سیارکهای هممدار با زهره که خروج از مرکز مداری کمی دارند، چالشی منحصربهفرد هستند، چرا که شناسایی و پیگیری آنها از زمین بسیار دشوار است.»
تلسکوپ Vera Rubin قرار است در عملیاتهای عادی خود سیارکهای زیادی را شناسایی کند. اما برای کشف سیارکهای خطرناک هممدار با زهره، احتمالاً تلاش ویژهای لازم است.
پژوهشگران در جمعبندی میگویند:
«اگرچه تلسکوپ روبین ممکن است در آینده بتواند برخی از این سیارکها را شناسایی کند، اما ما معتقدیم که تنها یک کمپین رصدی ویژه با مأموریتی فضایی در نزدیکی زهره، میتواند این جمعیت همچنان “نامرئی” از سیارکهای خطرناک را کشف و نقشهبرداری کند.»