چیست: Arp 107، یک جفت کهکشان در حال تعامل
کجاست: 465 میلیون سال نوری از ما، در صورت فلکی شیر کوچک
زمانی که به اشتراک گذاشته شد: 28 شهریور ۱۴۰۳
چرا اینقدر خاص است: تصویر جدید تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) منظره آسمانی خیره کننده یک کهکشان مارپیچی بزرگ را نشان می دهد – بسیار شبیه کهکشان راه شیری ما – که با یک کهکشان بیضی شکل کوچک در تعامل است.
این دو کهکشان مجموعاً Arp 107 نامیده میشوند زیرا اولین بار توسط ستارهشناس آمریکایی هالتون آرپ فهرستبندی شدند، که در سال ۱۳۴۴ «اطلس کهکشانهای عجیب» جزئیات تعامل و ادغام کهکشانها در آسمان شب را شرح داد.
با وجود اینکه سال گذشته توسط تلسکوپ فضایی هابل تصویربرداری شد، Arp 107 اکنون با استفاده از نگاه قدرتمند مادون قرمز JWST دوباره ضبط شده است. این بدان معناست که ستاره شناسان می توانند دو کهکشان پر هرج و مرج را در طول موج های نوری که برای هابل و چشم انسان نامرئی هستند، مطالعه کنند.
با اثبات اینکه گاهی اوقات آنچه در آسمان شب به آن نگاه می کنید مهم نیست، بلکه نحوه نگاه شما به آن مهم است، تصویر جدید تا حدودی شبیه یک چهره کیهانی است. دو هسته کهکشان به ‘چشم های درخشان’ آن تبدیل می شوند، در حالی که پلی از ستاره ها که آنها را به هم متصل می کند، یک ‘لبخند’ نیم دایره ای شکل می دهد.
این تصویر ترکیبی از داده های دو دوربین در JWST است، بزرگترین و قدرتمندترین تلسکوپی که تاکنون به فضا پرتاب شده است. این مشاهدات از ابزار مادون قرمز میانی JWST (MIRI) و دوربین مادون قرمز نزدیک را ترکیب میکند که طول موجهای نور را تشخیص میدهد که بسیار بیشتر از توانایی هابل نشان میدهد. تصویر MIRI نیز به صورت جداگانه منتشر شده است.
به جز پل ستارگانی که از هر دو کهکشان در طول درهمتنیدگی آنها کشیده شده است، دادههای JWST مناطق ستارهساز، غبار و یک هسته درخشان را در کهکشان مارپیچی بزرگ «سیفرت» نشان میدهد که در آن یک هسته کهکشانی فعال بسیار درخشان و نقطهمانند وجود دارد که حاوی یک سیاهچاله بسیار پرجرم است.
تصویر جدید یادآور تصویر سال ۲۰۲۲ وب از کهکشان چرخ دستی در صورت فلکی مجسمه ساز و دو کهکشان همراه کوچکتر است.
نحوه دیدن آن در آسمان شب: اگرچه Arp 107 بسیار دورتر از آن است که با تلسکوپ حیاط خلوت قابل مشاهده باشد، شهریور زمان بسیار خوبی برای رصد کهکشان آندرومدا (M31) است. یک کهکشان مارپیچی بزرگتر از کهکشان راه شیری، حدود ۲.۵ میلیون سال نوری از ما فاصله دارد. همانطور که از نیمکره شمالی دیده می شود، پس از تاریک شدن هوا در آسمان شمال شرقی بالا می رود.