در تلاش بی‌وقفه برای تسلط بر مدار زمین، ایلان ماسک با پروژه‌ی استارلینک نه‌تنها اینترنت را به آسمان فرستاده، بلکه زباله‌های فضایی را نیز به‌طرز نگران‌کننده‌ای افزایش داده است. حالا دیگر وقت آن رسیده که نگاه‌مان را از زمین برداریم و نگران آنچه بالای سرمان می‌گذرد باشیم.
جاناتان مک‌داول، اخترفیزیکدان مؤسسه‌ی اسمیتسونین، اخیراً در گفت‌وگویی با ارت‌اسکای هشدار داده که روزانه یک تا دو ماهواره‌ی استارلینک به سمت زمین سقوط می‌کنند؛ آماری که به‌گفته‌ی او رو به افزایش است و می‌تواند به‌زودی به پنج سقوط در روز برسد.
از سال ۲۰۱۹ تاکنون، اسپیس ایکس هزاران ماهواره را به مدار پایین زمین فرستاده و اکنون بیش از ۸ هزار ماهواره‌ی فعال دارد. این روند در سال‌های اخیر شتاب گرفته؛ به‌طوری‌که فقط در سال ۲۰۲۵ بیش از دو هزار ماهواره‌ی جدید به فضا پرتاب شده‌اند. در همین حال، شرکت‌هایی مانند آمازون نیز با پروژه‌ی «کویپر» وارد رقابت شده‌اند و هزاران ماهواره‌ی دیگر را روانه‌ی مدار کرده‌اند.
مک‌داول پیش‌بینی می‌کند که با تکمیل این منظومه‌ها، تعداد ماهواره‌ها در مدار پایین زمین به حدود ۳۰ هزار عدد برسد؛ و اگر منظومه‌های چینی را هم حساب کنیم، این رقم ممکن است به ۵۰ هزار ماهواره در ارتفاع‌های مختلف افزایش یابد.
اما این ازدحام فضایی بی‌هزینه نیست. ماهواره‌های استارلینک عمر کوتاهی دارند حدود پنج سال و پس از آن، به‌صورت کنترل‌شده به جو زمین بازگردانده می‌شوند تا بسوزند. هرچند این روش از نظر فنی ایمن تلقی می‌شود، اما دانشمندان نگران‌اند که فلزات آزادشده در لایه‌های بالایی جو، به‌ویژه استراتوسفر، باعث آلودگی و آسیب به لایه‌ی اوزون شوند.
و این فقط آغاز ماجراست. طبق گزارشی از اداره‌ی هوانوردی فدرال آمریکا (FAA)، تا سال ۲۰۳۵ ممکن است سالانه ۲۸ هزار قطعه از ماهواره‌های استارلینک بدون سوختن کامل وارد جو شوند و خطر برخورد با انسان‌ها را تا ۶۱ درصد افزایش دهند، رقمی که زمانی غیرممکن به‌نظر می‌رسید.
بدترین سناریو اما چیزی فراتر از سقوط‌های روزانه است: سندرم کسلر. پدیده‌ای که در آن برخورد چند ماهواره می‌تواند زنجیره‌ای از برخوردهای بیشتر را رقم بزند و مدار زمین را به میدان آوار فضایی تبدیل کند؛ جایی که پرتاب‌های جدید غیرممکن و ارتباطات جهانی مختل می‌شوند.
گرچه ماهواره‌های اسپیس ایکس در مدارهای پایین‌تر قرار دارند و احتمال وقوع سندرم کسلر در آن‌ها کمتر است، اما همین تسلط ممکن است رقبا را به استفاده از مدارهای بالاتر سوق دهد، جایی که خروج ماهواره‌ها از مدار ممکن است دهه‌ها یا حتی قرن‌ها طول بکشد.
