از زمانی که ۵۲ سال پیش آخرین گروه از فضانوردان سطح ماه را ترک کردند، زمان به طور قابل توجهی تغییر کرده است. برای ما زمینیها، ماه حدود ۱.۱ ثانیه بیشتر در انتظار بازگشت ما بوده است.
به نظر نمیرسد که این مدت زمان کوتاه تفاوت زیادی ایجاد کند، اما نتیجه تحقیقات اخیر ناسا نشان میدهد که همین اختلاف کوچک در سرعت زمان میتواند اهمیت زیادی در همگامسازی سیستمهای ناوبری در ماموریتهای فضایی آینده داشته باشد.
از زمان مطرح شدن نظریه نسبیت عام توسط آلبرت انیشتین، میدانیم که گرانش میتواند زمان را کُندتر کند. اما اندازهگیری دقیق تغییرات زمانی ناشی از تفاوتهای گرانشی میان زمین و ماه، همچنان چالشبرانگیز بوده است.
فقط در دهه گذشته، فناوریهای ساعتهای اتمی آنقدر پیشرفت کردهاند که میتوانند تفاوتهای کوچک در زمان را بین دو جرم با گرانش متفاوت تشخیص دهند.
ناسا اکنون به دلیل برنامههای ماموریتی آرتمیس که تا سال ۱۴۰۵ اجرایی خواهد شد، باید دقیقاً نحوه تغییرات زمانی را در محیط ماه بررسی کند. این ماموریتها به فضانوردان اجازه میدهند تا مکانهای احتمالی برای ایجاد پایگاههای پایدار روی ماه را بررسی کنند که در آینده به عنوان پل ارتباطی با مریخ استفاده خواهند شد.
در همین راستا، شریل گراملینگ، مهندس سیستمهای ناوبری ناسا، اشاره کرد که دقت زمانی در این ماموریتها اهمیت زیادی دارد. او گفت: «برای ناوبری دقیق در سطح ماه یا فرود در مکانهای ایمن، باید از دقت زمانی بسیار بالا بهرهمند شویم.»
با توجه به یافتههای جدید، ناسا و سایر آژانسهای فضایی در اوایل سال جاری توافق کردند که سیستم زمانی مشترکی را برای ماه تدوین کنند تا در ماموریتهای مشترک فضایی کارآمدتر باشند.
اسلاوا توریشف، فیزیکدان ناسا، در این باره گفت: «بررسی دقیق زمان در ماه برای تحقیقات ما حیاتی است. باید محاسبات دقیق انجام شود تا اختلاف زمانی میان زمین و ماه به درستی لحاظ گردد.»
تفاوت زمانی میان زمین و ماه به مقدار ۵۶.۰۲ میکروثانیه در روز رسیده است که دانشمندان ناسا آن را با در نظر گرفتن نیروی گرانش و مرکز جرم منظومه شمسی محاسبه کردهاند.
در حال حاضر، این تحقیق همچنان در دست بررسی همتایان علمی قرار دارد و به زودی نتایج نهایی توسط آژانسهای بینالمللی مورد تأیید قرار خواهد گرفت. این تغییرات کوچک در زمان میتواند در برنامهریزیهای آینده برای استقرار انسان در فضا تأثیرگذار باشد.
نتیجهگیری
تحقیقات جدید نشاندهنده اهمیت دقیقسازی زمان در محیط ماه است. این دقت میتواند نقش حیاتی در برنامههای فضایی ناسا برای ایجاد پایگاههای پایدار در ماه و فراتر از آن داشته باشد. این تغییرات زمانی، اگرچه ناچیز به نظر میرسند، اما در مأموریتهای آینده برای همگامسازی سیستمهای ناوبری و پیشگیری از خطاهای زمانی اهمیت زیادی خواهند داشت.
سوالات متداول
۱. چرا تفاوت زمانی بین زمین و ماه مهم است؟
تفاوت زمانی، اگرچه کوچک است، اما برای ناوبری دقیق در ماموریتهای فضایی و همگامسازی سیستمهای ناوبری حیاتی است.
۲. چگونه اختلاف زمانی میان زمین و ماه اندازهگیری میشود؟
با استفاده از ساعتهای اتمی بسیار حساس و محاسبات گرانشی، تفاوت زمانی به دقت اندازهگیری میشود.
۳. این تحقیقات چگونه میتواند به ماموریتهای آینده کمک کند؟
با تعیین دقیق زمان در محیط ماه، فضانوردان میتوانند با دقت بیشتری در سطح ماه ناوبری کنند و مأموریتهای آینده در ماه و مریخ را ایمنتر به انجام برسانند.