تریستان دا کونها شامل چند جزیره در اقیانوس اطلس جنوبی است که میزبان منزوی‌ترین سکونتگاه انسانی جهان به شمار می‌رود. حدود ۲۵۰ نفر که تابعیت سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا را دارند، در تنها جزیره مسکونی این مجمع‌الجزایر، که آن نیز تریستان دا کونها نامیده می‌شود، زندگی می‌کنند. این جامعه به “ادینبرا آف ده سون سیز” (ادینبرو در هفت دریا) شهرت دارد.
تریستان، که به اختصار به آن «تریستان» گفته می‌شود، از شش جزیره آتشفشانی تشکیل شده است که ۲۴۰۰ کیلومتر (۱۵۰۰ مایل) جنوب‌غربی جزیره سنت هلنا، یکی دیگر از مستعمرات بریتانیا در اقیانوس اطلس، قرار دارد. همراه با جزایر اسنشن و سنت هلنا، این منطقه سرزمین فرادریایی بریتانیا را تشکیل می‌دهد که بیش از ۳۲۵۰ کیلومتر (۲۰۰۰ مایل) از اقیانوس اطلس را در بر می‌گیرد؛ از نقطه‌ای در غرب ساحل گابن در آفریقا تا نقطه‌ای جنوبی‌تر از نوک آفریقای جنوبی.
جزیره اصلی ۱۲ کیلومتر (۷.۵ مایل) وسعت دارد و آتشفشان مخروطی‌شکل آن، با نام «قله ملکه ماری»، ۲۰۶۲ متر (۶۷۶۵ فوت) از سطح دریا ارتفاع دارد. دهانه مرکزی آتشفشان، دریاچه‌ای به شکل قلب دارد که در زمستان یخ می‌زند و در تابستان ذوب می‌شود و برای کوهنوردانی که به قله صعود می‌کنند، یک حمام سرد فراهم می‌کند. این جزیره همچنین بهشتی برای علاقه‌مندان به حیات‌وحش است، زیرا فک‌ها، آلباتروس‌ها و پنگوئن‌های شمالی (Eudyptes moseleyi) در سواحل آن تولیدمثل می‌کنند.
تریستان فقط از طریق یک سفر دریایی شش‌روزه از آفریقای جنوبی قابل دسترسی است و به گفته بی‌بی‌سی، اکثر ساکنان آن کشاورز هستند.
شواهد فعالیت‌های زمین‌شناسی گذشته در اعماق گوشته زمین
شش جزیره تریستان گواهی از فعالیت‌های زمین‌شناسی گذشته در اعماق گوشته زمین هستند. این جزایر از قلل پوسته اقیانوسی شکل گرفته‌اند و حدود ۴۰۰ کیلومتر (۲۵۰ مایل) شرق خط‌الرأس میانه اقیانوس اطلس قرار دارند؛ جایی که صفحات آمریکای شمالی و جنوبی با صفحات اوراسیا و آفریقا برخورد دارند. با گذر زمان، این صفحات به‌آرامی از هم جدا شده‌اند و اجازه داده‌اند سنگ‌های مذاب از شکاف‌های بین آن‌ها به سطح برسند. جزایر تریستان به خط‌الرأس متصل نیستند، اما به‌صورت مشابهی از فوران ماگما در لایه‌های داخلی زمین شکل گرفته‌اند.
این مجمع‌الجزایر میلیون‌ها سال پیش از چیزی که دانشمندان آن را «هات‌اسپات» (نقطه داغ) می‌نامند، شکل گرفت. این نقطه داغ یک ستون بزرگ از مواد داغ است که از اعماق گوشته، لایه میانی زمین، بالا می‌آید و در پوسته بالایی آتشفشان‌ها را شکل می‌دهد. نقطه داغ مربوط به تریستان، که به «هات‌اسپات خط‌الرأس والویس» معروف است، حدود ۱۳۲ میلیون سال پیش بین آمریکای جنوبی و آفریقا شکل گرفت، زمانی که این قاره‌ها پس از میلیون‌ها سال اتصال در ابرقاره گوندوانا، از هم جدا می‌شدند.
با جدا شدن قاره‌ها و حرکت پوسته زمین به‌سوی غرب روی هات‌اسپات خط‌الرأس والویس، آتشفشان‌ها یکی‌یکی در یک خط افقی زیر اقیانوس اطلس در حال شکل‌گیری رشد کردند. این آتشفشان‌ها تبدیل به جزیره شدند و سرانجام با فاصله گرفتن از منبع ماگما (هات‌اسپات) غیرفعال شدند.
جزیره اصلی تریستان دا کونها دومین جزیره از سمت شرق در این مجمع‌الجزایر است، به این معنی که اندکی پس از چهار جزیره دیگر — شامل جزایر این‌اکسسبل، نایتینگل، میدل و استولتنهوف — و کمی پیش از شرقی‌ترین جزیره به نام گاف، غیرفعال شده است.
