این نشانه‌ها از صورت‌های فلکی گرفته شده‌اند که مسیر ظاهری خورشید را در طول سال مشخص می‌کنند. شاید فکر کنید که تاریخ‌های ذکرشده در طالع‌بینی با زمانی که خورشید از هر صورت فلکی عبور می‌کند، منطبق‌اند. اما در بسیاری از موارد این‌طور نیست، چون طالع‌بینی و نجوم دو چیز متفاوت‌اند. علاوه‌براین، بررسی دقیق‌تر حرکت زمین، خورشید و ستارگان، نشان می‌دهد که زودیاک پیچیده‌تر از آن است که در نگاه اول به نظر می‌رسد!
حرکت خورشید در میان صورت‌های فلکی
با گردش زمین به دور خورشید، خورشید در مقابل صورت‌های فلکی مختلف ظاهر می‌شود. همان‌طور که ماه هر شب در جای متفاوتی از آسمان دیده می‌شود، مکان ظاهری خورشید نسبت به ستارگان پس‌زمینه، روز به روز اندکی به سمت شرق جابه‌جا می‌شود. البته این خود خورشید نیست که حرکت می‌کند؛ این جابه‌جایی صرفاً یک توهم ناشی از حرکت زمین به دور خورشید است.
در طول یک سال، خورشید به نظر می‌رسد که در مقابل صورت‌های فلکی مختلف قرار می‌گیرد. مثلاً یک ماه در جوزا (Gemini) است، ماه بعد در سرطان (Cancer). تاریخ‌هایی که در روزنامه‌ها برای طالع‌بینی آمده‌اند، نشان می‌دهند که خورشید در چه بازه‌ای در یک نشان خاص زودیاک ظاهر می‌شود. مثلاً بین ۱ فروردین تا ۲۸ فروردین مربوط به نشان حمل (Aries) است. اما این به آن معنا نیست که در روز تولد شما خورشید واقعاً در همان صورت فلکی قرار داشته است.
چرا صورت‌های فلکی زودیاک با نشانه‌های طالع‌بینی منطبق نیستند؟
برای درک این موضوع، باید کمی بیشتر درباره‌ی حرکت زمین بدانیم. همچنین لازم است درباره‌ی اندازه‌گیری زمان صحبت کنیم.
تعریف زمان با استفاده از خورشید و ستارگان کار دشواری است. تقویم ما، چه خوب چه بد، بر اساس فصل‌ها تنظیم شده است. مثلاً ۳۱ خرداد، زمان انقلاب تابستانی در نیم‌کره‌ی شمالی (و انقلاب زمستانی در نیم‌کره‌ی جنوبی) روزی است که خورشید در شمالی‌ترین نقطه‌ی آسمان دیده می‌شود. در این روز، محور شمالی زمین بیشترین انحراف را به سمت خورشید دارد.
اما موضوع پیچیده‌تر می‌شود وقتی بدانیم که محور شمالی زمین همیشه به یک جهت در آسمان اشاره نمی‌کند. زمین مانند یک فرفره می‌چرخد و همان‌طور که فرفره می‌لرزد، زمین هم دچار لرزش یا حرکت تقدیمی می‌شود. این لرزش باعث می‌شود نوک محور زمین دایره‌ای را روی کره‌ی آسمانی طی کند. البته این لرزش بسیار آهسته است و یک دور کامل آن ۲۶٬۰۰۰ سال طول می‌کشد. اما همین تغییرات اندک، به مرور زمان تأثیر بزرگی می‌گذارد.
در هر دور چرخش زمین به دور خورشید، محور زمین اندکی تغییر جهت می‌دهد. این یعنی نقطه‌ی انقلاب (تابستانی یا زمستانی) هم کمی جابه‌جا می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، انقلاب تابستانی هر سال حدود ۲۰ دقیقه زودتر از چرخش کامل زمین نسبت به ستارگان پس‌زمینه رخ می‌دهد.
تقویم‌های در حال تغییر
چون تقویم ما (و طالع‌بینی) بر اساس انقلاب‌ها و اعتدال‌های فصلی تنظیم شده‌اند، زمین در یک سال کامل دقیقاً یک دور کامل به دور خورشید نمی‌چرخد. سال فصلی (tropical year) کمی کوتاه‌تر از سال نجومی (sidereal year) است. این اختلاف جزئی باعث می‌شود که جایگاه خورشید نسبت به ستارگان در یک تاریخ مشخص (مثلاً ۲۱ ژوئن) هر سال اندکی تغییر کند.
اما اگر حدود ۲٬۰۰۰ سال صبر کنیم، خورشید در همان تاریخ در صورت فلکی کاملاً متفاوتی دیده خواهد شد!
مثلاً در انقلاب تابستانی ۲٬۰۰۰ سال پیش، خورشید تقریباً در میانه‌ی جوزا و سرطان قرار داشت. اما ۱۵ سال پیش، در همین تاریخ، خورشید بین جوزا و گاو (Taurus) بود. در سال ۴۶۰۹ میلادی، نقطه‌ی انقلاب تابستانی از صورت فلکی گاو خارج می‌شود و وارد حمل (Aries) خواهد شد.
وقتی زودیاک غربی حدود ۲٬۰۰۰ سال پیش تعریف شد، نشانه‌ها با صورت‌های فلکی نسبتاً هم‌راستا بودند. اما در طول قرن‌ها، لرزش آهسته‌ی محور زمین باعث شده که نقاط انقلاب و اعتدال فصلی حدود ۳۰ درجه (معادل یک ماه تقویمی) به سمت غرب جابه‌جا شوند. بنابراین، در حال حاضر بین نشانه‌های طالع‌بینی و صورت‌های فلکی حدود یک ماه اختلاف وجود دارد، و در ۲٬۰۰۰ سال آینده این اختلاف به دو ماه خواهد رسید.
صورت‌های فلکی مدرن و زودیاک
برای پیچیده‌تر شدن موضوع، باید گفت صورت‌های فلکی – برخلاف نشانه‌های طالع‌بینی – اندازه و شکل یکسانی ندارند. ستاره‌های یک صورت فلکی معمولاً از نظر فیزیکی با هم مرتبط نیستند. این الگوها صرفاً تصاویری هستند که اجداد ما در آسمان می‌دیدند و سعی می‌کردند با آن‌ها معنایی بسازند.
در سال ۱۹۳۰، اتحادیه بین‌المللی اخترشناسی (IAU) مرزهای رسمی صورت‌های فلکی را به عنوان نواحی خاصی در آسمان تعریف کرد، نه صرفاً الگوهای ستارگان. این مرزهای مدرن ریشه در صورت‌های فلکی معرفی‌شده توسط بطلمیوس در قرن دوم میلادی دارند که او هم آن‌ها را از متون بابلیان باستان گرفته بود. هر تمدنی الگوهای آسمانی خاص خود را داشته است. برخی صورت‌های فلکی مانند شکارچی (Orion) در فرهنگ‌های مختلف مشترک‌اند، اما بسیاری از آن‌ها منحصر به یک فرهنگ خاص‌اند.
طبق مرزهای فعلی، در مسیر ظاهری خورشید ۱۳ صورت فلکی قرار دارند، نه ۱۲. صورت فلکی سیزدهم که در طالع‌بینی نادیده گرفته می‌شود، حامل مار (Ophiuchus) نام دارد و بین قوس (Sagittarius) و عقرب (Scorpius) قرار گرفته است. در حالی‌که نشانه‌های زودیاک نسبت به انقلاب‌ها و اعتدال‌ها ثابت باقی می‌مانند، این نقاط نسبت به صورت‌های فلکی پس‌زمینه به‌مرور به سمت غرب حرکت می‌کنند.
هرچند زودیاک ممکن است پیش‌بینی دقیقی برای عشق، ثروت یا سلامت نباشد، اما ابزاری عالی برای درک بهتر حرکت‌های خورشید، زمین، و حتی تمدن‌های بشری است. نشانه‌های زودیاک که از صورت‌های فلکی مسیر خورشید گرفته شده‌اند، بازتابی از چرخش و لرزش زمین هستند و ما را به ریشه‌های ساده اما عمیق علم نجوم پیوند می‌دهند.
