امروز، کمیته تخصیص بودجه کنگره آمریکا توصیه‌های خود را برای بودجه اختیاری سال مالی ۱۴۰۵ منتشر کرد. این پیشنهادها علاوه بر کاهش چشمگیر در بخش‌هایی مانند برنامه‌های بین‌المللی، آموزش، سلامت و سایر حوزه‌ها، شامل کاهش شدید بودجه چندین برنامه و ابتکار ناسا نیز می‌شود. به طور کلی، این بودجه ۷ میلیارد دلار برای اکتشافات قمری و ۱ میلیارد دلار برای برنامه‌های متمرکز بر مریخ اختصاص می‌دهد. با این حال، ناسا با کاهش‌های عمیق و لغو بسیاری از برنامه‌های وابسته به اهداف «از ماه تا مریخ» و پژوهش‌های علمی خود روبه‌رو شده است.
در این بودجه چندین‌بار تأکید شده که اولویت ناسا باید بازگرداندن فضانوردان به ماه پیش از چین (که قصد دارد نخستین فضانوردان خود را تا سال ۱۴۰۹ به سطح ماه بفرستد) و همچنین تبدیل شدن به نخستین آژانس فضایی در ارسال انسان به مریخ باشد. در همین حال، این بودجه خواستار لغو مأموریت‌های SLS، اوریون، گیت‌وی و بازگشت نمونه‌های مریخی (MSR) شده و ناسا را موظف می‌کند تا به راهکارهایی “مقرون‌به‌صرفه‌تر” روی آورد؛ به‌ویژه در زمینه پرتاب‌های تجاری و ایستگاه‌های فضایی خصوصی.
این بودجه در مقایسه با سال مالی ۱۴۰۴ که ناسا ۲۵٫۴ میلیارد دلار دریافت کرده بود، کاهش ۶٫۳۴ میلیارد دلاری دارد. بدین ترتیب بودجه ناسا برای سال آینده حدود ۱۸٫۸ میلیارد دلار خواهد بود؛ رقمی که معادل بودجه ناسا در سال ۱۳۵۸ (با تعدیل تورم) است.
از ماه تا مریخ
بودجه پیشنهادی، اکتشافات انسانی در فضا را اولویت نخست سال ۱۴۰۵ اعلام کرده و ۶۴۷ میلیون دلار اضافی برای برنامه‌های متمرکز بر مریخ اختصاص داده است. این شامل مأموریت بازگشت نمونه از مریخ می‌شود، که از این پس بر عهده مأموریت‌های سرنشین‌دار دهه ۱۴۰۹ خواهد بود. این تصمیم برخلاف برنامه قبلی ناسا و آژانس فضایی اروپا (ESA) است که قرار بود این مأموریت را به صورت رباتیک و با استفاده از مدارگرد، فرودگر، بالگردهای جمع‌آوری نمونه و موشک صعودی انجام دهند.
دلیل این تغییر، عمدتاً نگرانی‌های مالی و کندی پیشرفت اجزای مختلف معماری مأموریت «ماه تا مریخ» بوده است. برخی از این اجزا، مانند سیستم حمل‌ونقل فضای عمیق (DST) و کمپ مریخ، جزو اجزای کلیدی چشم‌انداز بلندمدت ناسا برای سفرهای انسانی به مریخ بودند. از آنجا که تاریخ مشخصی برای اعزام فضانوردان به مریخ وجود نداشت، مأموریت MSR به عنوان گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه‌تر در نظر گرفته شده بود. با این حال، این پروژه سال‌هاست که با مشکل تأمین بودجه مواجه است و در گزارش اخیر به‌صراحت آمده که «به شدت از بودجه فراتر رفته» و «غیرقابل تأمین» است.
آرتمیس، SLS و گیت‌وی
برنامه آرتمیس نیز بار دیگر با تغییرات عمده در معماری مأموریت و کاهش بودجه شدید مواجه شده است. به طور مشخص، کاهش ۸۷۹ میلیون دلاری برای «سامانه‌های انسانی میراثی» در نظر گرفته شده و بودجه پیشنهادی خواستار پایان کار سامانه پرتاب فضایی (SLS) و فضاپیمای اوریون پس از مأموریت آرتمیس ۳ است.
در ابتدا قرار بود SLS اجزای ایستگاه گیت‌وی را تا سال ۱۴۰۷ به مدار ماه منتقل کرده و با استفاده از یک فرودگر قابل استفاده مجدد، مأموریت‌های سطحی منظمی را آغاز کند. اما در سال ۱۳۹۷، مایک پنس معاون رئیس‌جمهور وقت آمریکا، خواستار تسریع این برنامه شد و ناسا مأموریت بازگشت به ماه را تا پیش از سال ۱۴۰۳ هدف‌گذاری کرد. این تغییر باعث شد پروژه گیت‌وی به حاشیه برود و مأموریت پرتاب اجزای اصلی آن به اسپیس‌ایکس و راکت فالکون هوی واگذار شود، که اکنون به سال ۱۴۰۶ موکول شده است.
در همین حال، ناسا به دنبال جایگزین‌هایی برای گیت‌وی و فرودگر قمری رفت و در نهایت توسعه سامانه فرود انسانی (HLS) به اسپیس‌ایکس و فضاپیمای استارشیپ واگذار شد. با این حال، گیت‌وی همچنان جزئی کلیدی از برنامه آرتمیس باقی ماند و قرار بود با تحویل ماژول I-Hab در سال ۱۴۰۷ تکمیل شود. ناسا سپس مأموریت‌های سالانه به ماه را برنامه‌ریزی کرده بود. اما اکنون، طبق بودجه جدید، همه این برنامه‌ها پس از سال ۱۴۰۶ لغو خواهند شد.
در گزارش آمده است:
«هزینه هر پرتاب SLS به تنهایی ۴ میلیارد دلار است و این پروژه ۱۴۰ درصد از بودجه تعیین‌شده تجاوز کرده است. بودجه پیشنهادی خواستار جایگزینی مأموریت‌های SLS و اوریون با سیستم‌های تجاری مقرون‌به‌صرفه‌تر است که می‌توانند مأموریت‌های بلندپروازانه‌تری را پشتیبانی کنند. همچنین، پیشنهاد شده که پروژه گیت‌وی به‌طور کامل متوقف شود.»
علوم زمین و فناوری
مشابه دولت اول ترامپ، در این بودجه نیز کاهش شدیدی برای برنامه‌های علوم زمین ناسا در نظر گرفته شده است. به‌طور خاص، مأموریت Landsat Next به‌عنوان پروژه‌ای با اولویت پایین در زمینه پایش اقلیم معرفی شده است. این مأموریت که برای سال ۲۰۳۰/۲۰۳۱ برنامه‌ریزی شده، هدف آن ارائه داده‌هایی با وضوح زمانی، مکانی و طیفی بهبودیافته نسبت به نسل‌های قبلی است. اما اکنون، ناسا باید این پروژه ۲ میلیارد دلاری را بازطراحی کرده و راه‌حل‌هایی مقرون‌به‌صرفه‌تر برای حفظ پیوستگی داده‌های Landsat ارائه کند.
همچنین، بودجه فناوری‌های فضایی ناسا با کاهش ۵۳۱ میلیون دلاری (تقریباً نصف) روبه‌رو شده است. بخشی از این کاهش به پروژه‌های شکست‌خورده پیشرانش فضایی نسبت داده شده که نام مشخصی ندارند، اما احتمالاً شامل پروژه DRACO (راکت هسته‌ای مشترک ناسا-دارپا) می‌شود.
در گزارش تأکید شده که پروژه‌هایی که ناسا به آن‌ها نیاز ندارد یا بخش خصوصی بهتر می‌تواند آن‌ها را اجرا کند، باید کنار گذاشته شوند. همچنین، ۳۴۶ میلیون دلار از تحقیقات هوانوردی، از جمله پروژه‌های مرتبط با «هوانوردی سبز» و راهکارهای اقلیمی، کاسته خواهد شد. با این حال، توسعه فناوری‌های مرتبط با کنترل ترافیک هوایی و کاربردهای دفاعی ادامه خواهد یافت.
سایر کاهش‌ها
بخش‌های دیگر ناسا نیز با کاهش بودجه روبه‌رو شده‌اند، از جمله پشتیبانی مأموریت، علوم زمین، مشارکت‌های آموزشی (STEM) و ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS). برای پشتیبانی مأموریت، کاهش ۱٫۱۳۴ میلیارد دلاری پیشنهاد شده است که ناسا را مجبور به «ساده‌سازی نیروی کار، خدمات فناوری، عملیات مراکز، تعمیر و نگهداری و تطابق‌های زیست‌محیطی» خواهد کرد.
بودجه ایستگاه فضایی نیز با کاهش ۵۰۸ میلیون دلاری مواجه شده، که با توجه به بازنشستگی برنامه‌ریزی‌شده ISS در سال ۱۴۰۹، قابل‌انتظار است. طبق این گزارش، این کاهش بازتابی از گذار به «رویکردی مقرون‌به‌صرفه‌تر با تکیه بر ایستگاه‌های فضایی تجاری» است. تعداد فضانوردان، بودجه تحقیقات و پروازهای باربری و سرنشین‌دار به ایستگاه نیز کاهش خواهد یافت.
گزارش می‌افزاید که تمرکز پژوهش‌های باقی‌مانده در ISS بر «پیشبرد برنامه‌های اکتشاف ماه و مریخ» خواهد بود، اگرچه تحقیقات ISS از جمله تأثیرات ریزگرانش، تابش فضایی، کشاورزی فضایی و چاپ سه‌بعدی برای سفر به مریخ حیاتی تلقی می‌شوند.
همچنین، بودجه دفتر برنامه‌های آموزشی و STEM ناسا با کاهش ۱۴۳ میلیون دلاری مواجه شده است. در گزارش آمده است:
«مشابه نسل‌هایی که با مأموریت‌های آپولو الهام گرفتند، ناسا نسل بعدی را با مأموریت‌های بلندپروازانه و هیجان‌انگیز فضایی الهام خواهد داد؛ نه با حمایت از برنامه‌های آموزشی “بیدارشده” که اولویت را به برخی گروه‌ها داده‌اند و تأثیر اندکی بر نیروی کار صنعت هوافضا داشته‌اند.»
جمع‌بندی
بررسی کامل بودجه پیشنهادی نشان می‌دهد که درحالی‌که بر حفظ رهبری ناسا در فضا و اولویت برنامه «ماه تا مریخ» تأکید شده، کاهش‌های بودجه‌ای می‌توانند این اهداف را با اختلال جدی مواجه کنند. تقریباً در تمام بخش‌ها، منابع پروژه‌هایی که با علوم زمین، پایش اقلیمی و تنوع‌طلبی (DEI) مرتبط هستند، کاهش یافته و تأکید زیادی بر سپردن مأموریت‌ها به بخش خصوصی وجود دارد.
این رویکرد با سیاست‌های دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ همخوانی دارد که تأکید زیادی بر تجاری‌سازی برنامه‌ها و کاهش بودجه علوم زمین داشت. اما این بار، کاهش‌ها گسترده‌تر و بنیادین‌تر هستند؛ از جمله لغو کامل SLS، اوریون، گیت‌وی، کاهش شدید در ISS و مخالفت آشکار با برنامه‌های DEI.
با وجود این کاهش‌ها، «جنت پیترو» مدیر ناسا در بیانیه‌ای اعلام کرد:
«این بودجه شامل سرمایه‌گذاری‌هایی برای اکتشاف هم‌زمان ماه و مریخ است و همچنان پژوهش‌های علمی و فناوری حیاتی را در اولویت قرار می‌دهد. من از حمایت رئیس‌جمهور از مأموریت ناسا سپاسگزارم و مشتاقانه منتظرم تا با دولت و کنگره همکاری کنم تا به پیشبرد اهداف غیرممکن ادامه دهیم.»
