“هر بخش از این سیستم ویژگیهایی دارد که برخی از فرضیات ما درباره نحوه عملکرد سیارات را نقض میکند.”
بدون شک، این توصیهای دوراندیشانه بود: سیاره اورانوس و قمرهای آن باید در دهه ۱۴۰۲-۱۴۱۰ بالاترین اولویت ماموریت شاخص جدید ناسا باشند.
ماموریت پیشنهادی که با نام “مدارگرد و کاوشگر اورانوس” (UOP) شناخته میشود، قصد دارد از طریق پرواز نزدیک و ارسال یک کاوشگر جوی، سفری چندساله را در مدار اورانوس انجام دهد. هدف این ماموریت: تولید علمی تحولآفرین و پیشگامانه در طیف گستردهای از موضوعات است.
این ماموریت در سندی با عنوان “منشأها، جهانها و حیات — راهبرد دهساله برای علوم سیارهای و اخترزیستشناسی ۱۴۰۲-۱۴۱۰” پیشنهاد شده است. این سند که در سال ۱۴۰۱ منتشر شد، از سوی آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی ایالات متحده تهیه و با حمایت ناسا و بنیاد ملی علوم ایجاد شد.
ارتقای دانش ما
برای تاکید بر اهمیت اورانوس، مؤسسه مطالعات فضایی کک (KISS) در مؤسسه فناوری کالیفرنیا در پاسادینا اواخر سال گذشته کارگاهی برگزار کرد تا بررسی کند چگونه میتوان دانش ما درباره ساختار داخلی اورانوس را در چارچوب یک ماموریت آینده شامل مدارگرد و کاوشگر ارتقا داد.
رهبری این کارگاه KISS بر عهده مارک هوفستادر، دانشمند سیارهای ناسا در آزمایشگاه پیشرانش جت (JPL) در کالیفرنیای جنوبی بود. هوفستادر اذعان دارد که اورانوس سیاره موردعلاقه اوست.
وی در گفتوگویی درباره آنچه کاوش از اورانوس — این غول یخی دورافتاده با جرمی تقریباً ۱۴.۵ برابر زمین — میتواند به ما بیاموزد، صحبت کرد. تنها یک بار، در سال ۱۳۶۴، فضاپیمای وویجر ۲ ناسا به اورانوس سفر کرده است.
دستاوردهای علمی تحولی
هوفستادر تاکید کرد که اورانوس سیستمی پیچیده است که شامل ساختار داخلی، جو، حلقهها و قمرهای کوچک، ماهوارههای بزرگتر، مغناطوسفر و تعاملاتش با بادهای خورشیدی میشود. به گفته او، مطالعه اورانوس میتواند علمی تحولآفرین و پیشگامانه را در طیف گستردهای از موضوعات به ارمغان بیاورد.
او همچنین افزود: “هر بخش از این سیستم ویژگیهایی دارد که برخی از فرضیات ما درباره نحوه عملکرد سیارات را نقض میکند.”
غول یخی و سیستم پیچیده
هوفستادر بر این باور است که کشف ساختار داخلی اورانوس مهمترین دلیل برای سفر به این سیاره است. به گفته او، “از هزاران سیارهای که در کهکشان خود کشف کردهایم، بیشتر آنها تقریباً به اندازه اورانوس و نپتون هستند. این امر اورانوس را به یک نوع سیاره مهم تبدیل میکند.”
او همچنین خاطرنشان کرد که ناشناختههای زیادی درباره ترکیب و ساختار اورانوس و نپتون وجود دارد. برای مثال، دانشمندان مطمئن نیستند که آیا اورانوس دارای منطقهای عمیق و جامد است یا خیر.
پتانسیل زیستشناسی نجومی
به گفته هوفستادر، تاریخچه کاوش در منظومه شمسی بیرونی نشان داده که دیدگاههای اولیه ما، مانند لزوم نور خورشید برای حیات، میتوانند نادرست باشند.
او همچنین گفت: “ما نمیدانیم آیا قمرهای اورانوس دارای اقیانوسهای زیرسطحی مایع هستند یا خیر، اما مطالعات نظری نشان دادهاند که ممکن است چنین باشد.”
جهان عجیب
اورانوس هفتمین سیاره از خورشید و سومین سیاره بزرگ در منظومه شمسی است. این سیاره به طرز عجیبی به نظر میرسد که به پهلو میچرخد و تقریباً با زاویه ۹۰ درجه نسبت به صفحه مداری خود میچرخد.
ماموریت مدارگرد و کاوشگر اورانوس، اگر عملی شود، قطعاً شگفتیهای زیادی را از این دنیای رازآلود آشکار خواهد کرد و دانشمندان را نیز دچار چرخشی فکری خواهد کرد.