رده‌بندی کنونی طوفان‌های موسوم به «هاریکن» تنها بر اساس سرعت باد انجام می‌شود و عواملی چون طغیان آب دریا (storm surge) و بارش باران شدید که تقریباً عامل ۸۰ درصد از مرگ‌ومیرهای مرتبط با این پدیده هستند، در نظر گرفته نمی‌شود. پژوهشی تازه نشان می‌دهد که افزودن این عوامل به نظام دسته‌بندی می‌تواند به مردم کمک کند تا برای رویارویی با طوفان‌ها آمادگی بیشتری داشته باشند.
مطالعه‌ای که در ماه جاری منتشر شد بیان می‌کند: مقیاس جدیدی که در دسته‌بندی طوفان‌ها علاوه بر سرعت باد، خطرات ناشی از بارش و طغیان آب دریا را نیز لحاظ کند، می‌تواند درک عمومی از تهدیدها را افزایش داده و در نهایت به تصمیم‌گیری‌های دقیق‌تر در زمینه تخلیه یا مقابله منجر شود.
کاستی‌های مقیاس فعلی
«طغیان آب دریا» به معنای افزایش سطح آب دریا در مناطق ساحلی هنگام وزش بادهای سهمگین و فشار کم جوی است. این پدیده همراه با بارش‌های سیل‌آسا، عامل اصلی بخش عمده‌ای از مرگ‌های ناشی از هاریکن‌هاست. با این حال، مقیاس سفیر-سیمپسون (Saffir-Simpson Hurricane Wind Scale یا SSHWS) که اکنون مبنای اصلی پیش‌بینی‌ها و هشدارهاست، فقط بر اساس سرعت باد پایدار عمل می‌کند. این مقیاس، شدت طوفان‌ها را در پنج رده از ۱ تا ۵ طبقه‌بندی می‌کند و نقش محوری در اطلاع‌رسانی عمومی دارد.
با وجود این، کارشناسان بارها هشدار داده‌اند که شدت واقعی خطرات طوفان همیشه در این مقیاس بازتاب نمی‌یابد. به‌ویژه در مواردی که عدد دسته پایین است، عموم مردم ممکن است خطر اصلی را دست‌کم بگیرند.
جنیفر کالینز، استاد زمین‌شناسی در دانشگاه فلوریدای جنوبی و یکی از نویسندگان این پژوهش، می‌گوید:
«بارها شاهد از دست رفتن جان انسان‌ها و تخریب گسترده بوده‌ایم، تنها به این دلیل که رده‌ی اعلام‌شده بر اساس مقیاس سفیر-سیمپسون با واقعیت تهدید همخوانی نداشته است.»
مثال‌های تاریخی
طبق مقیاس SSHWS، طوفان‌های رده یک می‌توانند «میزان اندکی خسارت» به همراه داشته باشند و طوفان‌های رده چهار یا پنج به «تخریب فاجعه‌بار» منجر می‌شوند. اما این دسته‌بندی صرفاً خسارات احتمالی باد را در نظر می‌گیرد. واقعیت این است که حتی یک طوفان با رده پایین می‌تواند با بارش شدید و امواج سهمگین، سیل و فجایع گسترده به بار آورد.
نمونه مشهور این وضعیت، طوفان کاترینا در سال ۲۰۰۵ است. این طوفان بر اساس سرعت باد در رده ۳ قرار گرفت، اما طغیان دریا و بارش‌های سیل‌آسا علت اصلی مرگ حدود ۱۸۰۰ نفر و خسارت ۱۲۵ میلیارد دلاری بودند.
نمونه دیگر، طوفان فلورنس در سال ۲۰۱۸ بود که هنگام ورود به ایالت کارولینای جنوبی به عنوان رده ۱ دسته‌بندی شد. این رتبه پایین سبب شد جوامع محلی خطر را دست‌کم بگیرند. در نتیجه، سیلاب‌های ویرانگر جان ۵۵ نفر را در جنوب‌شرق ایالات متحده گرفت.
کالینز در این‌باره توضیح می‌دهد:
«مردم اغلب برای تصمیم‌گیری در مورد تخلیه، تنها به عدد رده طوفان نگاه می‌کنند. این موضوع بسیار خطرناک است، زیرا وقتی می‌شنوند طوفان تنها در حد یک رده ۱ یا حتی طوفان استوایی است، احساس خطر نمی‌کنند و هیچ اقدامی انجام نمی‌دهند.»
معرفی مقیاس جدید TCSS
برای رفع این کاستی‌ها، کالینز و همکارانش در سال ۲۰۲۱ مقیاس جدیدی به نام مقیاس شدت طوفان‌های حاره‌ای (Tropical Cyclone Severity Scale یا TCSS) طراحی کردند. این سیستم دارای شش دسته است و سه مؤلفه اصلی خطر یعنی سرعت باد، طغیان آب دریا و بارش باران را همزمان در نظر می‌گیرد.
در این مقیاس، برای هر یک از سه خطر اصلی امتیازی بین ۱ تا ۵ بر اساس شدت پیش‌بینی‌شده اختصاص داده می‌شود. سپس این امتیازها بر اساس سه قانون ترکیب شده و امتیاز نهایی تعیین می‌شود:
- امتیاز نهایی هرگز از بالاترین امتیاز میان سه خطر کمتر نیست.
- اگر دو خطر امتیاز ۳ یا بالاتر داشته باشند، امتیاز نهایی یک درجه افزایش می‌یابد. به‌طور مثال اگر طغیان امتیاز ۲ بگیرد ولی باد و باران هر دو ۳ باشند، طوفان در رده ۴ قرار می‌گیرد.
- اگر دو خطر امتیاز ۵ داشته باشند یا دو خطر امتیاز ۴ و سومی امتیاز ۵، طوفان در رده ۶ قرار می‌گیرد.
کالینز می‌افزاید: «اهمیت امتیاز بالاتر این است که مردم تصمیم تخلیه را اغلب تنها بر اساس همان عدد می‌گیرند، نه جزئیات فنی تهدید.»
آزمایش میدانی مقیاس جدید
اگرچه TCSS از چند سال پیش مطرح شده بود، پژوهش جدید به دنبال ارزیابی کارایی آن در هشداردهی عمومی بود. برای این منظور، کالینز و همکارانش داده‌های ۱۰ طوفان فرضی را تهیه کردند و به ۴۰۰۰ نفر از ساکنان مناطق ساحلی خلیج مکزیک و سواحل شرقی آمریکا ارائه دادند.
نیمی از این افراد پیش‌بینی‌ها را بر اساس مقیاس سنتی SSHWS دریافت کردند و نیم دیگر اطلاعات را به‌صورت TCSS مشاهده کردند. سپس از شرکت‌کنندگان خواسته شد در یک آزمون آنلاین بگویند در سناریوهای مختلف چه واکنشی نشان می‌دهند.
نتایج که در ۱۹ اوت در نشریه Scientific Reports منتشر شد نشان داد:
- افرادی که اطلاعات را بر اساس TCSS دریافت کردند، بسیار بیشتر از دیگران خطر اصلی طوفان را درست تشخیص دادند.
- این گروه به‌طور معناداری تمایل بیشتری به تخلیه در برابر خطرات غیرمرتبط با باد (مثل بارش و طغیان) داشتند.
به عبارت دیگر، کسانی که از TCSS استفاده کردند نه‌تنها تهدیدها را بهتر درک کردند، بلکه اقدامات پیشگیرانه مناسب‌تری هم انجام دادند؛ از جمله قرار دادن کیسه‌های شن در اطراف خانه برای جلوگیری از نفوذ آب یا نصب حفاظ برای پنجره‌ها در برابر باد. در مقابل، افرادی که اطلاعات ناقص دریافت کرده بودند، اغلب خطر را نادرست برآورد کرده یا هیچ اقدام احتیاطی انجام ندادند.
نتایج و چشم‌انداز آینده
این یافته‌ها نشان می‌دهد که کنار گذاشتن مقیاس سفیر-سیمپسون و جایگزینی آن با سیستمی واقع‌بینانه‌تر مانند TCSS، می‌تواند درک عمومی از خطرات طوفان را افزایش داده و تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه‌تری پیش از وقوع فاجعه به همراه داشته باشد.
کالینز در پایان می‌گوید:
«من بسیار خوش‌بین هستم که اکنون زمان تغییر فرا رسیده است. اکنون می‌دانیم بسیاری از مردم تصمیم‌هایشان را تنها بر اساس عدد دسته می‌گیرند. بنابراین باید از مقیاسی استفاده کنیم که شدت واقعی طوفان را به‌درستی بازتاب دهد.»
