دهه‌هاست که دانشمندان می‌دانند هاله‌ی غبار نازک اطراف ماه به‌طور یکنواخت پخش نشده است، به‌طوری‌که در سمت روشن و آفتاب‌گیر ماه، غبار متراکم‌تر از سمت تاریک آن است. یک پژوهش جدید نشان می‌دهد علت این پدیده، تفاوت شدید دمای روز و شب ماه است.
با استفاده از مدل‌سازی‌های رایانه‌ای، پژوهشگران دریافتند که برخورد شهاب‌ریزه‌ها در طول روز حدود ۶ تا ۸ درصد غبار بیشتری نسبت به برخوردهای شبانه به هوا پرتاب می‌کند؛ همین امر باعث می‌شود تراکم غبار در سمت روز افزایش یافته و هاله‌ی غباری به سمت بخش آفتاب‌گیر ماه متمایل شود.
گرما و هاله‌ی نامتقارن
در این مطالعه، تیم تحقیقاتی برخورد شهاب‌ریزه‌ها با خاک داغ روز را در برابر خاک سرد شب شبیه‌سازی کرد. نتایج نشان داد که ضربه‌های روزانه غبار بیشتری آزاد کرده و تعداد بیشتری از ذرات را وارد مدار اطراف ماه می‌کنند.
سباستین ورکِرک، پژوهشگر پسادکتری در مرکز ملی مطالعات فضایی فرانسه (CNES) و نویسنده‌ی اصلی این تحقیق، توضیح می‌دهد:
«ذرات غبار پرتاب‌شده به‌صورت جداگانه ردیابی می‌شوند تا توزیعشان در فضا بررسی شود»، یعنی برخوردهای هنگام ظهر مقدار بیشتری غبار را به فضا پرتاب می‌کنند.
ناسا هشدار داده است که غبار ماه می‌تواند برای همه‌چیز از فرودگرهای فضایی گرفته تا لباس فضانوردان و حتی ریه‌های انسان در صورت استنشاق — آسیب‌زا باشد؛ به همین دلیل، ردیابی و شناخت رفتار این غبار برای مأموریت‌های فضایی بسیار اهمیت دارد.
گفتنی است در سیاره‌ی عطارد، به‌دلیل اختلاف دمای روز و شب بسیار شدیدتر، این نامتقارنی غبار باید حتی بیشتر باشد؛ فضاپیمای بیپی‌کلمبو متعلق به آژانس فضایی اروپا (ESA) به‌زودی ممکن است این موضوع را آزمایش کند.
شهاب‌ریزه‌ها به‌طور مداوم سطح ماه را بمباران کرده و با خرد کردن سنگ‌ها، ذرات ریز غبار را آزاد می‌کنند. هر برخورد کوچک هزاران دانه‌ی غبار را به هوا می‌فرستد و همین برخوردهای پی‌درپی، هاله‌ی غبار نازکی را در اطراف ماه شکل می‌دهد.
در سال ۲۰۱۵، مدارگرد ناسا به نام LADEE وجود این هاله را در ارتفاع صدها کیلومتری بالای سطح ماه تأیید کرد.
به گفته‌ی میهالی هورانی، فیزیک‌دان دانشگاه کلرادو بولدر، «حتی برخورد یک ذره‌ی ریز از دنباله‌دار با سطح ماه، می‌تواند هزاران ذره‌ی کوچکتر غبار را در محیط بدون‌هوای اطراف آن پخش کند.»
این برخوردهای مداوم باعث می‌شوند که هاله‌ی غباری همواره حفظ شود. نکته‌ی جالب اینجاست که این ابر غباری نامتقارن است، در بخش روشن و نزدیک به سپیده‌دم، چگال‌تر دیده می‌شود.
