این تأخیر به دلیل آسیب دیدگی فضاپیما رخ داد؛ آسیبی که بنا بر ادعای اولیه، ناشی از برخورد با زباله‌های فضایی بوده است. این برخورد باعث شد یکی از پنجره‌های کپسول بازگشت شِنژو-۲۰ ترک بردارد و همین مسئله خدمه را مجبور کرد که به جای فضاپیمای خود، با استفاده از فضاپیمای تازه‌وارد شِنژو-۲۱ ایستگاه را ترک کنند.
اعضای این خدمه سه نفره شامل چن دونگ، چن ژونگرُی و وانگ جیه بودند؛ گروهی که در ابتدا قرار بود در تاریخ ۵ نوامبر به زمین بازگردند. اما حادثه‌ی مشکوک برخورد، بازگشت آن‌ها را به تعویق انداخت. در این مدت، شش فضانورد حاضر در ایستگاه — سه نفر از شِنژو-۲۰ و سه نفر از شِنژو-۲۱ — به همراه کنترل‌کنندگان مأموریت در آژانس فضایی سرنشین‌دار چین (CMSA) به بررسی جزئیات خسارت پرداختند و تصمیم‌گیری دربارهٔ امکان استفاده ایمن از شِنژو-۲۰ را آغاز کردند.
بر اساس بیانیه‌ای که در ۱۱ نوامبر توسط دفتر مهندسی فضایی سرنشین‌دار چین (CMSEO) منتشر شد، ارزیابی‌های فنی، بررسی‌های طراحی، تحلیل‌های شبیه‌سازی و داده‌های تونل باد، همگی نشان می‌داد که ترک ایجادشده روی پنجرهٔ کپسول بازگشت با الزامات ایمنی برای بازگشت سرنشین‌دار همخوانی ندارد. در نتیجه، تصمیم‌گیری شد که شِنژو-۲۰ برای بازگشت مناسب نیست.
خدمه در نهایت ساعت ۱۰:۱۴ شب به وقت شرقی آمریکا (معادل ۷:۱۴ عصر به وقت اقیانوس آرام) در ۱۳ نوامبر، ایستگاه فضایی را با فضاپیمای شِنژو-۲۱ ترک کردند. این تصمیم تأیید نهایی عدم صلاحیت فضاپیمای شِنژو-۲۰ را نشان می‌داد.
فضانوردان در ساعت ۱۱:۱۴ صبح به وقت پکن، ۱۴ نوامبر، در صحرای مغولستان داخلی فرود آمدند. طبق گزارش شبکهٔ خبری دولتی شینهوا، تیم‌های پزشکی حاضر در محل، پس از معاینهٔ دقیق، سلامت کامل هر سه فضانورد را تأیید کردند. چن دونگ در نخستین گفت‌وگوی خود پس از فرود گفت:
«کاوش فضایی هرگز برای انسان آسان نبوده است. این مأموریت آزمایشی واقعی بود و از اینکه آن را با موفقیت پشت سر گذاشتیم به خود می‌بالیم. برنامه فضایی چین از این آزمون سربلند بیرون آمد، همه تیم‌ها عملکردی درخشان داشتند… این تجربه برای ما بسیار روشن کرد که ایمنی فضانوردان در بالاترین اولویت قرار دارد.»
اعضای خدمهٔ شِنژو–۲۰ و شِنژو–۲۱ در حال امضای اسناد تحویل کار در ایستگاه فضایی تیانگونگ، ۴ نوامبر ۲۰۲۵. اعتبار: CCTV
دفتر مهندسی فضایی سرنشین‌دار در همان روز در بیانیهٔ رسمی خود اعلام کرد:
«بر اساس تحلیل اولیهٔ تصاویر ثبت‌شده، مرور طراحی، تحلیل شبیه‌سازی و آزمایش تونل باد، ارزیابی‌های جامع نشان داد که شیشهٔ پنجرهٔ کپسول بازگشت شِنژو-۲۰ دچار ترک سطحی شده است. این ترک به احتمال بسیار زیاد ناشی از برخورد بیرونی با زباله‌های فضایی بوده و شرایط لازم برای بازگشت ایمن سرنشینان را تأمین نمی‌کند. فضاپیمای شِنژو-۲۰ در مدار باقی خواهد ماند و برای انجام آزمایش‌های مرتبط مورد استفاده قرار خواهد گرفت.»
فضاپیمای شِنژو-۲۱ در ۳۱ اکتبر ۲۰۲۵ از مرکز پرتاب ماهوارهٔ جیوچوآن به فضا رفت و خدمهٔ جایگزین جدید—ژانگ لو، وو فی، و ژانگ هونگ‌ژانگ—را به ایستگاه رساند. با بازگشت خدمهٔ پیشین و باقی ماندن فضاپیمای آسیب‌دیده در مدار، خدمهٔ شِنژو-۲۱ فعلاً فضاپیمای بازگشتی در اختیار ندارند. اما انتظار می‌رود این مسئله با پرتاب فضاپیمای بدون سرنشین شِنژو-۲۲ حل شود و یک وسیلهٔ بازگشت سالم در اختیار خدمه قرار گیرد.
مأموریت شِنژو-۲۰ در نوع خود دستاوردهای مهمی داشت. چن دونگ با انجام شش فعالیت خارج از سفینه، رکورددار بیشترین فعالیت برون‌فضایی در میان فضانوردان چینی شد. تأخیر در بازگشت نیز باعث شد خدمهٔ شِنژو-۲۰ نخستین گروه فضانوردان چینی باشند که بیش از ۲۰۰ روز به‌طور پیوسته در فضا زندگی کرده‌اند. علاوه بر این، این خدمه همراه با فضانوردان شِنژو-۲۱ برای نخستین بار در تاریخ فضانوردی چین در فضا باربیکیو خوردند؛ اقدامی نمادین که به عنوان مراسم خوش‌آمدگویی به خدمهٔ تازه‌وارد ترتیب داده شده بود.
این رویداد، هرچند چالشی غیرمنتظره ایجاد کرد، اما نقطهٔ عطف مهمی برای برنامه فضایی چین محسوب می‌شود. این تجربه نشان داد که برنامهٔ فضایی چین نه‌تنها از توانایی فنی لازم برای مقابله با شرایط اضطراری برخوردار است، بلکه می‌تواند عملیات ایستگاه فضایی تیانگونگ را بدون وقفه ادامه دهد. اجرای موفق طرح‌های پشتیبان و ایجاد برنامه‌های جایگزین در زمان کوتاه، ثبات و بلوغ روزافزون این برنامه را به خوبی آشکار کرد.
در حالی که ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) به مرحله بازنشستگی نزدیک می‌شود، چین امیدوار است که ایستگاه تیانگونگ و ایستگاه‌های نسل بعدی نقش محوری در ادامهٔ حضور علمی و اکتشافی بشر در مدار پایین زمین (LEO) ایفا کنند. برخورد احتمالی با زبالهٔ فضایی—که حادثه‌ای واقعی اما روبه‌افزایش در عصر فضاست—یادآور چالش‌های مهم پیش‌روی بشر در حفظ زیرساخت‌های فضایی است؛ چالش‌هایی که کشورها باید برای مدیریت آن‌ها همکاری‌های گسترده‌تری شکل دهند.
مأموریت شِنژو-۲۰، با وجود پایان غیرمنتظره‌اش، بار دیگر ثابت کرد که فضا محل آزمون‌های سخت است، اما هر آزمون جدید گامی در جهت بلوغ فناوری‌ها و افزایش قابلیت اطمینان برنامه‌های فضایی بشری است.
دانشجوی دکتری ژئوفیزیک گرایش لرزه شناسی هستم. ژئوفیزیک به بررسی ابعاد زمین و اتفاقاتی مانند زلزله و لرزه هایی که توسط فعالیت انسان به‌وجود می‌آید، می پردازد. فعالیت در حوزه زمین و فضا از علاقه مندی ام است.
