پرسویرنس، مریخنورد ناسا که از فوریه ۲۰۲۱ در سطح سیاره سرخ فعالیت میکند، پس از بیش از پنج سال همچنان در جستجوی سنگها و نشانههای زمینهای باستانی مریخ است. در تازهترین اکتشافات این کاوشگر، سنگی غیرمعمول به چشم دانشمندان خورده است؛ سنگی که بهنظر میرسد اصالتاً متعلق به مریخ نیست.
این سنگ که «فیپساکسلا» نام گرفته و حدود ۸۰ سانتیمتر طول دارد، در منطقه ورنودن دهانه یزرو مشاهده شد. ناسا دو تصویر از این سنگ منتشر کرده است: یکی از فاصله نزدیک و دیگری کمی دورتر، که ویژگیهای منحصر بهفرد آن را بهوضوح نشان میدهد.
فیپساکسلا از ترکیبی غنی از آهن و نیکل ساخته شده و همین موضوع دانشمندان را به این نتیجه رسانده که احتمالاً شهابسنگی است که از جایی خارج از مریخ به سطح آن برخورد کرده است. شهابسنگهای آهن-نیکل بسیار نادرند و معمولاً از هستههای شهابسنگهای بزرگ شکل گرفتهاند، زمانی که سنگهای داغ اولیه منظومه شمسی مواد سنگین را به درون خود جذب میکردند.
دانشمندان ابتدا به دلیل ظاهر عجیب و متفاوت فیپساکسلا به آن توجه کردند؛ سنگی بزرگتر و برجستهتر از سنگهای اطراف و با شکل تقریباً تراشیدهشده. پرسویرنس با دوربین «ماستکم-زد» تصاویر دقیقی از سنگ گرفت و با ابزارهای طیفسنج و لیزری «سوپرکم» ترکیب شیمیایی آن را بررسی کرد، تا میزان آهن و نیکل موجود در آن مشخص شود.
با وجود اینکه شهابسنگهای آهن-نیکل پیشتر در نقاط دیگری از مریخ یافت شدهاند، حضور فیپساکسلا در منطقه ورنودن همچنان جذاب و قابل توجه است. برای تأیید قطعی منشأ این سنگ، دانشمندان به تجزیهوتحلیلهای بیشتر نیاز دارند، اما در صورت تأیید، این کشف میتواند اطلاعات ارزشمندی درباره تاریخچه مریخ و مسیر شهابسنگها در منظومه شمسی ارائه دهد.
پرسویرنس، به عنوان اولین مریخنوردی که قادر به جمعآوری نمونههای سنگهای مریخی است، میتواند این نمونهها را برای تحلیلهای دقیقتر درون آزمایشگاه کوچکش بررسی کند. اگر ناسا تصمیم بگیرد، قطعاتی از فیپساکسلا ممکن است در آینده با مأموریتهای دیگر به زمین بازگردانده شوند.
از زمان فرودش، پرسویرنس موفق شده است بستر دریاچههای باستانی را پیموده، سنگهای شگفتانگیز بیابد و نشانههایی از زندگی باستانی احتمالی در مریخ کشف کند. این مریخنورد همچنین امکان مشاهده جزئیات مناظر و آتشفشانها را فراهم کرده است؛ چیزی که حتی با پیشرفتهترین تلسکوپهای زمینی ممکن نیست. پرسویرنس رکورد طولانیترین مسیر پیمودهشده روی سیارهای غیر از زمین را هم ثبت کرده و هنوز دستاوردهای بیشتری در انتظارش است، زیرا تاریخ پایان ماموریت آن هنوز مشخص نیست.





