این ابزار از همان تکنیک اوریگامی‌گونه‌ای که جیمز وب معرفی کرد، استفاده خواهد کرد و آینه‌ای با ابعاد ۶ تا ۸ متر را باز خواهد کرد. یکی از اهداف علمی اصلی آن، تصویربرداری مستقیم از سیارات فراخورشیدی نزدیک و امیدبخش به‌منظور جستجو برای نشانه‌های حیات (بایوسایگنچرها) است که نشانه‌هایی از حیات به‌طور خاص همان‌طور که ما آن را می‌شناسیم، هستند.
انتظار می‌رود که هزینه HWO حدود ۱۱ میلیارد دلار باشد و در نیمه اول دهه ۱۴۱۹ هجری شمسی پرتاب شود. اما اگر تاریخ پرفراز و نشیب تلسکوپ جیمز وب را در نظر بگیریم، این ارقام احتمالا پایین‌ترین حد خوشبینانه‌ای هستند.
بعد از تمام منابع، هزینه‌ها، زمان و استعدادهایی که صرف یک تلسکوپ واحد شده است، طراحان HWO امیدوارند که مجموعاً ۲۵ دنیای قابل سکونت مشابه زمین را بررسی کنند. قطعا باید راه بهتری وجود داشته باشد.
ما باید به‌طور قابل توجهی در برنامه‌ای برای تنوع سرمایه‌گذاری کنیم تا بهترین و ارزان‌ترین شانس‌ها را برای موفقیت در یافتن حیات خارج از زمین داشته باشیم. این بدان معناست که باید در جستجوی حیات در تمام مکان‌هایی باشیم که کمترین انتظار را از آن داریم.
در حال حاضر برنامه‌های جستجوی حیات ما بر روی سیارات مشابه زمین که در ناحیه قابل سکونت (Habitable Zone) مدار می‌زنند، متمرکز است. این ناحیه جایی است که تابش ستاره به اندازه‌ای مناسب است که آب مایع بتواند در سطح سیاره وجود داشته باشد. از یک طرف، این انتظارات بر اساس یک بنیان محکم ساخته شده‌اند. تنها حیات شناخته شده در جهان – حیات ما – در دقیقاً همین محیط شکوفا می‌شود. و ما می‌دانیم که حیات مشابه خودمان چگونه به‌نظر می‌آید و چه تأثیری بر جو سیارات می‌گذارد، که احتمال شناسایی بایوسایگنچر را افزایش می‌دهد.
اما از طرف دیگر، پیش‌داوری‌های ما در گذشته به چالش کشیده شده‌اند و فرض کردن اینکه طبیعت به اندازه افکار فعلی ما محدود است، می‌تواند اشتباه پرهزینه‌ای باشد، زیرا میلیاردها دلار صرف برنامه‌های آینده می‌کنیم که شانس موفقیت کمی دارند.
به عنوان مثال، متانوژن‌ها که گروه وسیعی از آرکیا هستند که هیدروژن می‌خورند و متان به‌عنوان محصول فرعی منتشر می‌کنند. مریخ ممکن است محل مناسبی برای آنها باشد. نه در سطح، بلکه در کیلومترها زیر زمین.
علاوه بر این، آخرین جایی که ممکن است فکر کنید حیات پیدا کنید، در نواحی دوردست سیستم خورشیدی است، جایی که سیارات غول‌آسا و ماه‌های یخی آنها قرار دارند. با این حال بسیاری از این ماه‌ها اقیانوس‌های آب مایعی دارند که از اقیانوس‌های زمین وسیع‌تر هستند و اکنون به عنوان کاندیداهای اصلی برای حیات فرازمینی در سیستم خورشیدی خودمان شناخته می‌شوند. اگر ما به جستجو در ناحیه قابل سکونت در سیستم خورشیدی خود ادامه می‌دادیم، دهه‌ها را به‌طور بی‌ثمر در خاک مریخ حفاری می‌کردیم، در حالی که منابع آبی ارزشمند ماه‌های خارجی را نادیده می‌گرفتیم.
ما باید درس‌هایی که از حیاط خلوت خود گرفته‌ایم را بپذیریم و این تفکر را به گسترش آن در کهکشان تعمیم دهیم. تحقیقاتی در حال انجام است که به لبه‌های آنچه حیات می‌تواند باشد و کجا می‌تواند شکوفا شود، می‌پردازد و مثال‌های خود را از موجودات زنده شدید در زمین و تحقیقات پیشرفته در تعریف قابل سکونت بودن می‌گیرد. پیش از آنکه میلیاردها دلار در یک رصدخانه عظیم نسل بعدی سرمایه‌گذاری کنیم، باید تمام گزینه‌ها را به‌دقت بررسی کنیم.
