آتشفشان های ماه فقط 120 میلیون سال پیش فوران می کردند

آتشفشان های ماه فقط ۱۲۰ میلیون سال پیش فوران می کردند

ماه در گذشته از نظر آتشفشانی فعال بوده است.

مشاهده در EarthSky Community Photos. | ماریاهای قمری - که زمانی تصور می‌شد دریاها هستند - دشت‌های بازالتی تاریک و مسطحی هستند که در آن گدازه‌ها به حوضه‌های برخورد باستانی جاری می‌شوند و سپس سرد و سخت می‌شوند. یک مطالعه جدید بر روی نمونه‌های ماه از ماموریت Chang'e 5 چین نشان می‌دهد که آتشفشان‌های ماه برای مدت طولانی‌تری از آنچه قبلاً تصور می‌شد، تا ۱۲۰ میلیون سال پیش فعال بوده‌اند. تصویر از طلحه مون.

توسط مونا علی اکبرخان افجه ۱۹ شهریور ۱۴۰۳ ساعت ۱۸:۰۰

6 دقیقه مطالعه

ماه میلیاردها سال پیش یک جهان آتشفشانی فعال بود. اما آیا اخیراً نیز آتشفشان‌های فعالی داشته است؟
فضاپیمای Chang’e 5 چین نمونه هایی از ماه را برای مطالعه در سال ۲۰۲۰ به زمین آورد.
ماه تنها ۱۲۰ میلیون سال پیش از نظر آتشفشانی فعال بوده است،بر اساس مطالعه جدیدی که توسط دانشمندان آژانس فضایی چین انجام شده است.

فوران های آتشفشانی در ماه

ماریاهای قمری که از گدازه های بازالتی که اکنون سخت شده تشکیل شده است، گواه روشنی بر آن است. اما چه زمانی فوران آتشفشان ها متوقف شد؟ دانشمندان مؤسسه زمین شناسی و ژئوفیزیک آکادمی علوم چین (IGGCAS) در ۱۵ شهریور ۱۴۰۳ گفتند که شواهد جدیدی از آتشفشانی طولانی مدت در ماه پیدا کردند. آنها دانه های شیشه ای ریز را در نمونه هایی که توسط ماموریت Chang’e 5 چین به زمین بازگردانده شده بود، کشف کردند. تجزیه و تحلیل مهره‌ها نشان می‌دهد که آتشفشان‌ها در ۱۲۰ میلیون سال پیش روی ماه فوران می‌کردند، در حالی که دایناسورها هنوز در زمین پرسه می‌زدند.

محققان به رهبری بی ون وانگ و کیان دبلیو. ژانگ، یافته‌های بررسی شده خود را در مجله Science در ۱۵ شهریور ۱۴۰۳ منتشر کرد. همچنین یک مقاله Perspective مرتبط در همان روز در Science منتشر شده است.

مهره های شیشه ای کوچک سرنخ هایی از آتشفشان های ماه هستند

تا به حال، قدمت جدیدترین آتشفشان در ماه مربوط به حدود ۲ میلیارد سال پیش بود. این از تجزیه و تحلیل نمونه‌های قمری بازالت آتشفشانی از مأموریت‌های آپولو، لونا و چانگ ای ۵ به دست آمد. اما اکنون، مطالعه جدید نمونه‌های Chang’e 5 – که در ۲۶ آذر ۱۳۹۹ به زمین بازگردانده شد – نشان می‌دهد که آتشفشان برای مدت طولانی‌تری از آنچه دانشمندان قبلاً تصور می‌کردند ادامه داشته است. در این روزنامه آمده است:

شواهد زمین شناسی گسترده ای از فعالیت های آتشفشانی باستانی در ماه وجود دارد، اما مشخص نیست که این آتشفشان تا چه مدت ادامه داشته است. فواره های ماگما شیشه های آتشفشانی تولید می کنند که قبلا در نمونه هایی از سطح ماه یافت شده بود.

این یافته ها برای دانشمندان غافلگیرکننده بود. همانطور که جولی استوپار در موسسه قمری و سیاره ای، که در این تحقیق شرکت نداشت، به AP گفت:

کمی غیر منتظره بود.

محققان بیش از ۳۰۰۰ مهره شیشه ای ریز را در نمونه های قمری بررسی کردند. آنها ترکیبات شیمیایی، بافت‌های فیزیکی و ایزوتوپ‌های گوگرد آن‌ها را مورد مطالعه قرار دادند تا شیشه‌های آتشفشانی بالقوه را از سایر شیشه‌های تولید شده در اثر برخورد شهاب‌سنگ تشخیص دهند. مهره ها در واقع منشا آتشفشانی داشتند. دانه های آتشفشانی حاوی مقادیر زیادی پتاسیم، فسفر، توریم و برخی از عناصر کمیاب خاکی به نام عناصر KREEP بودند. این عناصر می توانند گرمایش رادیواکتیو ایجاد کنند. این می تواند سنگ های گوشته ماه را ذوب کند و مقدار کمی ماگما تولید کند.

Schroters Valley moon lava NASA — نمایش بزرگتر | دره شروتر روی ماه که میلیاردها سال پیش توسط گدازه های جاری شکل گرفت. تصویر از طریق NASA Johnson/CU Boulder.

آتشفشان های ماه ۱۲۰ میلیون سال پیش فعال بودند

در مرحله بعد، محققان از روش اورانیوم-سرب برای تعیین قدمت رادیومتریک استفاده کردند تا بفهمند این مهره ها چقدر قدمت دارند. همانطور که معلوم شد، مهره ها از نظر زمین شناسی به طرز شگفت آوری جوان بودند. آنها فقط ۱۵ ± ۱۲۳ میلیون سال پیش شکل گرفتند. این بسیار جدیدتر از نمونه های قبلی مطالعه شده از ماه است.

ما حدود ۳۰۰۰ مهره شیشه‌ای را در نمونه‌های خاک قمری که توسط ماموریت Chang’e 5 جمع‌آوری شده بود، بررسی کردیم و بر اساس بافت، ترکیبات شیمیایی و ایزوتوپ‌های گوگرد، منشا آتشفشانی را شناسایی کردیم. تاریخ گذاری سه مهره شیشه ای آتشفشانی با سرب اورانیوم نشان می دهد که آنها ۱۵ ± ۱۲۳ میلیون سال پیش تشکیل شده اند.

Change 5 CZ5 rocket artist illus — نمایش بزرگتر | تصویر هنرمند از فضاپیمای Chang’e 5 که موشک CZ-5 را در راه خود به ماه ترک می کند. تصویر از طریق سرویس اخبار چین/ ویکی‌مدیا کامانز (CC BY 3.0).

نتایج جدید همچنین محدودیت‌هایی را برای مدل‌های ژئوفیزیکی کنونی داخل ماه ایجاد می‌کند. آنها همچنین پیشنهاد می کنند که بسیاری از اجسام سنگی کوچکتر، مانند ماه، ممکن است بتوانند تا اواخر تکامل خود از نظر زمین شناسی فعال باقی بمانند.

تیر گذشته، یک تیم بین المللی از محققان اولین کشف تایید شده یک لوله گدازه باستانی را در ماه گزارش کردند. محققان از داده‌های مدارگرد شناسایی ماه ناسا (LRO) استفاده کردند که لوله گدازه‌ای را که اکنون خالی است در زیر یک گودال غار مانند قبلاً کشف شده در Mare Tranquillitatis پیدا کردند. این تاریکی همچنین محل اولین فرود خدمه بر روی ماه توسط آپولو ۱۱ در سال ۱۳۴۸ بود.