این تنها سومین مورد از این نوع است که تاکنون شناسایی شده، هرچند دانشمندان گمان می‌برند که تعداد زیادی از این اجرام بدون اینکه دیده شوند، از کنارمان می‌گذرند.
این میهمان فضایی که توسط «مرکز سیارات کوچک» اتحادیه بین‌المللی نجوم 3I/Atlas نام‌گذاری شده، احتمالاً بزرگ‌ترین جرم میان‌ستاره‌ای است که تاکنون شناسایی شده. این جرم در دسته‌بندی دنباله‌دارها قرار گرفته است.
«اینکه ما در اطراف آن نوعی تاری و مه‌آلودگی می‌بینیم، نشان می‌دهد که بیشتر از یخ تشکیل شده تا از سنگ»، این را «جاناتان مک‌داول»، ستاره‌شناس مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان، به خبرگزاری فرانسه گفت.
این جرم ابتدا با نام A11pl3Z شناخته می‌شد تا اینکه منشأ میان‌ستاره‌ای‌اش تأیید شد. «ریچارد مویسل»، رئیس بخش دفاع سیاره‌ای آژانس فضایی اروپا، اعلام کرد که این جرم هیچ خطری برای زمین ندارد.
او گفت: «این جرم در عمق منظومه شمسی حرکت خواهد کرد و از درون مدار مریخ عبور می‌کند، اما به این سیاره برخورد نخواهد کرد.»
ستاره‌شناسان هیجان‌زده همچنان در حال دقیق‌تر کردن محاسبات خود هستند، اما به نظر می‌رسد سرعت این جرم بیش از ۶۰ کیلومتر در ثانیه باشد — یعنی چیزی حدود ۲۱۶ هزار کیلومتر در ساعت!
این سرعت بالا نشان می‌دهد که این جرم، برخلاف دنباله‌دارها و سیارک‌های منظومه شمسی که تحت تأثیر گرانش خورشید هستند، وابسته به مدار خورشید نیست و از فضای میان‌ستاره‌ای می‌آید و دوباره به همان‌جا بازمی‌گردد.
مویسل می‌گوید: «مسیر حرکت آن به وضوح نشان می‌دهد که در مدار خورشید ما نیست، بلکه از فضای میان‌ستاره‌ای می‌آید و به همان‌جا هم بازمی‌گردد.»
مک‌داول هم اضافه می‌کند: «ما فکر می‌کنیم این توپ‌های یخی کوچک احتمالاً هنگام شکل‌گیری منظومه‌های ستاره‌ای تشکیل می‌شوند، و سپس ممکن است عبور یک ستاره دیگر، آن‌ها را از مدار خارج کرده و سرگردانشان کند. این جرم هم یکی از آن‌هاست که اکنون از کنار ما می‌گذرد.»
این جرم روز سه‌شنبه توسط پروژه ATLAS که از سوی ناسا تأمین مالی می‌شود و در هاوایی فعالیت می‌کند، شناسایی شد. ستاره‌شناس آمریکایی «دیوید رنکین» نیز در شبکه اجتماعی Bluesky نوشت:
«توانستم بین ابرها و آسمان بارانی رصدخانه‌ام را باز کنم و تصویری از این جرم میان‌ستاره‌ای تازه‌کشف‌شده با نام A11pl3Z ثبت کنم. زمانه‌ی هیجان‌انگیزی برای نجوم است. 🔭🧪»
پس از اعلام کشف، ستاره‌شناسان حرفه‌ای و آماتور در سراسر جهان با جستجو در داده‌های قبلی تلسکوپ‌ها، مسیر حرکت این جرم را تا ۲۴ تیر ردیابی کردند.
مویسل گفت که برآورد کنونی اندازه این جرم چیزی بین ۱۰ تا ۲۰ کیلومتر است — که در این صورت، بزرگ‌ترین جرم میان‌ستاره‌ای رصدشده تاکنون خواهد بود. البته اگر این جرم از یخ ساخته شده باشد (که نور بیشتری بازتاب می‌دهد)، ممکن است از آنچه به نظر می‌رسد کوچک‌تر باشد.
او افزود: «این جرم تا پایان مهر به خورشید نزدیک‌تر و درخشان‌تر می‌شود و تا سال آینده هم با تلسکوپ قابل مشاهده خواهد بود.»
سومین میهمان میان‌ستاره‌ای ما
این تنها سومین بار است که بشر موفق به شناسایی یک جرم ورودی از فضای میان‌ستاره‌ای به منظومه شمسی می‌شود.
نخستین مورد، ʻOumuamua، در سال ۱۳۹۶ کشف شد — جرمی آن‌قدر عجیب که برخی دانشمندان گمان بردند ممکن است سفینه‌ی بیگانه باشد، هرچند این فرضیه بعدها رد شد.
دومین مورد، 2I/Borisov، در سال ۱۳۹۸ مشاهده شد.
«مارک نوریس»، ستاره‌شناس دانشگاه مرکزی لنکشایر بریتانیا، به خبرگزاری فرانسه گفت که این جرم جدید با سرعتی بسیار بیشتر از دو جرم میان‌ستاره‌ای قبلی حرکت می‌کند.
او توضیح داد که این جرم اکنون در حدود فاصله مشتری از زمین قرار دارد، اما متأسفانه او نتوانسته شب گذشته آن را با تلسکوپ خود مشاهده کند، چون فعلاً فقط از نیم‌کره جنوبی قابل دیدن است.
نوریس به مدل‌هایی اشاره کرد که برآورد می‌کنند ممکن است همزمان حدود ۱۰ هزار جرم میان‌ستاره‌ای در حال عبور از منظومه شمسی باشند — هرچند اغلب آن‌ها کوچک‌تر از جرم تازه‌کشف‌شده هستند.
اگر این پیش‌بینی درست باشد، «رصدخانه ورا روبین» در شیلی که به‌تازگی فعالیتش را آغاز کرده، ممکن است به‌زودی ماهانه چنین میهمانانی را کشف کند.
مویسل در پایان گفت که اعزام مأموریت فضایی برای رهگیری این جرم فعلاً ممکن نیست،
اما چنین میهمانانی فرصت نادری در اختیار دانشمندان قرار می‌دهند تا چیزهایی از دنیای بیرون منظومه شمسی مطالعه کنند.
به گفته نوریس، اگر در چنین جرمی مواد پیش‌زیستی مانند اسیدهای آمینه کشف شود، «اعتماد به این نظریه که شرایط لازم برای حیات در دیگر منظومه‌ها هم وجود دارد، بسیار بیشتر می‌شود.»
