یک مطالعه جدید هشدار می‌دهد که ممکن است تا پایان قرن آینده، نقطه بحرانی غیرقابل بازگشتی فرا برسد.
این صفحه یخی عظیم به‌تدریج به سمت نقطه‌ای برگشت‌ناپذیر حرکت می‌کند که پس از آن، توده‌های عظیم یخ به داخل اقیانوس فرو خواهند ریخت. طبق این مطالعه، تنها ۲ درجه سانتی‌گراد (۳.۶ درجه فارنهایت) گرمایش بیشتر می‌تواند برای فروپاشی دومین صفحه یخی بزرگ جهان کافی باشد، که در نتیجه آن، سطح دریاها تا ۷ متر (۲۳ فوت) افزایش خواهد یافت و باعث آشفتگی گسترده در اکوسیستم‌های جهانی خواهد شد.
دانشمندان مدت‌هاست که کاهش سریع یخ‌های گرینلند را زیر نظر دارند—به‌طوری که این صفحه یخی هر ساعت حدود ۳۰ میلیون تن یخ از دست می‌دهد. اما تاکنون مشخص نبود که این روند دقیقاً چه زمانی می‌تواند به یک سقوط غیرقابل بازگشت منجر شود. حالا، مطالعه‌ای که در ۲۰ دی در مجله The Cryosphere منتشر شده، نشان می‌دهد که اگر بدترین سناریوهای گرمایش تحقق یابند، این نقطه بحرانی ممکن است تا پایان قرن جاری فرا برسد.
ذخایر آب شیرین در معرض خطر: چالش‌ها و راهکارها
صفحه یخی گرینلند یکی از تنها دو صفحه یخی دائمی زمین است (دیگری صفحه یخی جنوبگان است). این صفحه تقریباً سه برابر ایالت تگزاس وسعت دارد و حدود ۱.۷ میلیون کیلومتر مربع (۶۵۶ هزار مایل مربع) را می‌پوشاند.
طبق داده‌های مرکز ملی اطلاعات برف و یخ (NSIDC)، صفحات یخی گرینلند و جنوبگان بیش از ۷۰٪ از ذخایر آب شیرین زمین را تشکیل می‌دهند. هر دوی این صفحات به دلیل تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت‌های انسانی، با نرخ بالایی در حال از دست دادن جرم خود هستند و از سال ۱۳۷۲ تاکنون مجموعاً ۶.۳ تریلیون تن یخ از دست داده‌اند.
با این حال، دانشمندان می‌گویند که هنوز کل صفحه یخی گرینلند به مرحله‌ای نرسیده که فروپاشی آن اجتناب‌ناپذیر باشد—مخصوصاً اگر کاهش شدیدی در انتشار گازهای گلخانه‌ای صورت گیرد.
برای تخمین زمان احتمالی رسیدن به این نقطه بحرانی، محققان یک مدل اقلیمی طراحی کردند که تعادل جرم سطحی صفحه یخی را در سناریوهای مختلف گرمایشی شبیه‌سازی کرد. نتایج این مدل نگران‌کننده بود: مشخص شد که این نقطه زمانی خواهد رسید که در یک سال، تقریباً ۲۳۰ گیگاتن (۲۵۳.۵ میلیارد تن) یخ از دست برود—که ۶۰٪ کمتر از سطح تعادل صفحه یخی در دوران قبل از صنعتی شدن است.
این سناریو با افزایش دمای جهانی به ۳.۴ درجه سانتی‌گراد (۶.۱۲ درجه فارنهایت) بالاتر از سطح پیشاصنعتی مرتبط است. در حال حاضر، دمای جهانی در سال ۱۴۰۳ هجری شمسی حدود ۱.۴۷ درجه سانتی‌گراد (۲.۶۵ درجه فارنهایت) بالاتر از اواخر قرن ۱۹ است، اما بدبینانه‌ترین پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که این مقدار می‌تواند تا سال ۲۱۰۰ به ۳.۴ درجه سانتی‌گراد برسد.
اگر این صفحه یخی کاملاً ذوب شود، افزایش سطح دریاها می‌تواند برای میلیاردها انسانی که در مناطق ساحلی جهان زندگی می‌کنند، فاجعه‌بار باشد. همچنین، این افزایش سطح دریا و گرمایش بیشتر پیامدهای جدی برای جریان‌های حیاتی اقیانوس اطلس خواهد داشت.
روند ذوب سریع گرینلند در مناطق یخی دیگر جهان نیز مشاهده می‌شود. بین سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۷، یخچال‌های زمین به‌طور میانگین سالانه ۲۹۴ میلیارد تن یخ از دست داده‌اند که این میزان، ۲۱٪ از افزایش سطح دریاها در این دوره را تشکیل می‌دهد.
مطالعه دیگری که در سال ۱۳۹۹ منتشر شد، برآورد کرده است که زمین هر سال به‌اندازه‌ای یخ از دست می‌دهد که می‌تواند سطحی به وسعت دریاچه سوپریور را بپوشاند.
ذوب شدن یخ‌های گرینلند یک بحران اقلیمی جدی و رو به تسریع است که می‌تواند پیامدهای فاجعه‌باری برای سطح دریاها، اکوسیستم‌های جهانی و جریان‌های اقیانوسی داشته باشد.
نکات کلیدی:
- ذوب یخ‌ها در حال شتاب گرفتن است: میزان یخی که گرینلند از دست می‌دهد هر ساعت حدود ۳۰ میلیون تن است، و این روند در حال افزایش است.
- نقطه بحرانی نزدیک است: اگر دمای جهانی ۲ درجه سانتی‌گراد دیگر افزایش یابد، ممکن است یخ‌های گرینلند به‌طور برگشت‌ناپذیری فروپاشند، که باعث بالا آمدن سطح دریا تا ۷ متر خواهد شد.
- پیامدهای جهانی: این افزایش سطح دریا میلیاردها نفر را که در مناطق ساحلی زندگی می‌کنند تهدید می‌کند و همچنین می‌تواند جریان‌های اقیانوسی حیاتی را مختل کند.
- فرصت برای اقدام هنوز وجود دارد: اگر کاهش چشمگیری در انتشار گازهای گلخانه‌ای انجام شود، هنوز می‌توان از رسیدن به نقطه بدون بازگشت جلوگیری کرد.
نتیجه کلی:
ما در آستانه یک بحران جهانی هستیم، اما هنوز فرصت داریم که با اقدامات جدی مانند کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، این فاجعه را مهار کنیم. اگر اقدامی نکنیم، تغییرات اقلیمی به‌زودی اثرات برگشت‌ناپذیری بر زندگی انسان‌ها و اکوسیستم‌های جهانی خواهد گذاشت.
