به‌ویژه وقتی فقط یک مریخ‌نورد یک تنی باشی که تنها در دهانه‌ای دورافتاده روی مریخ قرار دارد.
با این حال، یک برآمدگی روی لبه دهانه جِزِرو واقعاً یک آتشفشان است، و دانشمندان این موضوع را تایید کرده‌اند — و این کشف، که به لطف مریخ‌نورد پرسویرنس ناسا به دست آمده، پیامدهای بسیار هیجان‌انگیزی دارد.
جیمز ری، دانشمند سیاره‌ای از مؤسسه فناوری جورجیا می‌گوید: «آتشفشان فعالیت روی مریخ به دلایل متعددی جالب است — از تأثیرات آن روی قابلیت زیست‌پذیری گرفته تا کمک به درک بهتر تاریخ زمین‌شناسی مریخ.»
«دهانه جِزِرو یکی از بهترین مکان‌های مورد مطالعه روی مریخ است. اگر حالا تازه داریم یک آتشفشان در آنجا شناسایی می‌کنیم، تصور کن چند آتشفشان دیگر ممکن است روی مریخ وجود داشته باشد. آتشفشان‌ها ممکن است حتی گسترده‌تر از چیزی باشند که پیش‌تر تصور می‌کردیم.»
ری در سال ۱۳۸۶ متوجه کوهی به نام جِزِرو مونز شد، اما شواهد کافی برای تایید اینکه این کوه یک آتشفشان است وجود نداشت. سپس مریخ‌نورد پرسویرنس شروع به کشف سنگ‌های آتشفشانی روی کف دهانه کرد. شک و شبهه‌ها بیشتر شد که جِزِرو مونز ممکن است از داخل مذاب مریخ به بالا فوران کرده باشد.
برای تأیید این فرضیه، تیمی به سرپرستی سارا کوئواس-کینونز، دانشمند سیاره‌ای از جورجیا تک، تصمیم گرفتند تحقیقات کاملی انجام دهند و به دنبال ویژگی‌های شناخته‌شده آتشفشان‌ها در زمین بگردند.
ری توضیح می‌دهد: «ما از داده‌های مدارگرد مریخ اودیسه، مدارگرد شناسایی مریخ، مدارگرد گازهای رد پای اگزومارس و مریخ‌نورد پرسویرنس، همگی به‌صورت ترکیبی استفاده کردیم تا این معما را حل کنیم.»
حکم نهایی آنها این است: جِزِرو مونز یک آتشفشان است. حتی یک دهانه آتشفشانی هم دارد. اکنون فعال نیست و احتمالاً مدت‌هاست که خاموش است، اما این شناسایی باعث می‌شود یافته‌های پرسویرنس راحت‌تر قابل تفسیر باشند.
نکته جالب دیگر این است که دهانه جِزِرو زمانی یک دریاچه بوده است. اگر این دریاچه درست کنار یک آتشفشان فعال و داغ بوده باشد، احتمالاً شرایط آنقدر گرم بوده که در آن زندگی امکان‌پذیر باشد.
ری می‌گوید: «ترکیب این دو نوع سیستم، جِزِرو را از همیشه جذاب‌تر می‌کند. ما نمونه‌هایی از سنگ‌های رسوبی شگفت‌انگیز داریم که ممکن است از منطقه‌ای قابل سکونت باشند، در کنار سنگ‌های آذرین که ارزش علمی مهمی دارند.»
دانشمندان به کمک داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط مریخ‌نورد پرسویرنس و دیگر مأموریت‌های مریخی، موفق شده‌اند وجود یک آتشفشان خاموش به نام جِزِرو مونز را در لبه دهانه جِزِرو روی مریخ تایید کنند. این کشف اهمیت زیادی دارد چون نشان می‌دهد آتشفشان‌ها ممکن است روی مریخ گسترده‌تر از آنچه قبلاً تصور می‌شد باشند و همین موضوع می‌تواند به درک بهتر تاریخ زمین‌شناسی و قابلیت زیست‌پذیری مریخ کمک کند. همچنین، از آنجا که دهانه جِزِرو زمانی یک دریاچه بوده و در کنار این آتشفشان قرار داشته، احتمال وجود شرایط مساعد برای شکل‌گیری حیات در گذشته مریخ افزایش یافته است. این یافته‌ها باعث می‌شود تا نمونه‌های سنگی جمع‌آوری‌شده توسط پرسویرنس ارزش علمی بسیار بالاتری پیدا کنند.
نتایج این تحقیق در نشریه Communications Earth & Environment منتشر شده است.
