آیا تغییرات بزرگتری در راهاند؟
مأموریت آرتمیس ۲، که قرار بود سه فضانورد آمریکایی و یک فضانورد کانادایی را به دور ماه بفرستد، ابتدا برای شهریور ۱۴۰۴ برنامهریزی شده بود اما اکنون به فروردین ۱۴۰۵ موکول شده است. مأموریت آرتمیس ۳ — که هدف آن فرود انسانها بر سطح ماه پس از بیش از نیمقرن است — نیز از اواخر ۱۴۰۵ به میانه ۱۴۰۶ به تعویق افتاده است.
علت اصلی این تأخیرها، مشکلی در سفینه سرنشیندار «اوریون» و سپر حرارتی آن بوده که پس از بازگشت آزمایشی طی مأموریت بدون سرنشین آرتمیس ۱ در آبان ۱۴۰۱ شناسایی شد.
پم ملروی، معاون ناسا، در کنفرانسی در تاریخ ۱۵ آذر توضیح داد: «در حین ورود مرحلهای برنامهریزیشده به جو زمین، حرارت در لایه بیرونی سپر حرارتی انباشته شد و باعث ایجاد گازهایی شد که در سپر حرارتی به دام افتاده و منجر به فشار داخلی، ترکخوردگی و پوستهریزی ناهموار لایه بیرونی شدند.»
اوریون همچنان برای آرتمیس ۲ استفاده خواهد شد، اما با مسیر بازگشتی متفاوت برای کنترل بهتر حرارت. بیل نلسون، مدیر ناسا، گفت: «اولویت ما همیشه ایمنی فضانوردان است.»
این تأخیر به ناسا فرصت بیشتری میدهد تا مشکل اوریون را بهطور کامل بررسی و برطرف کند، همچنین سیستمهای فرود و تجهیزاتی نظیر لباسهای فعالیت خارج از فضا را برای مأموریتها آماده کند. با وجود این، تأخیر ممکن است به زنجیره تأمین و پیمانکاران آسیب بزند، زیرا نبود پرتابهای منظم میتواند باعث کاهش کارایی و از دست دادن تخصص شود.
اعلام تأخیرها در زمانی صورت گرفته که ناسا در وضعیت تغییرات بزرگ قرار دارد و این امر سطحی از عدم قطعیت را به مأموریتها و حتی کل برنامه آرتمیس افزوده است.
با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه، احتمال بازنگری در برنامههای پرهزینه ناسا وجود دارد. سامانه پرتاب فضایی (SLS) — موشک عظیمی که برای پرتاب اوریون به ماه طراحی شده — به دلیل هزینههای گزاف و تأخیرهای مکرر تحت انتقادات شدید قرار گرفته است. برخی گمانهزنیها حاکی از آن است که دولت ترامپ ممکن است SLS را با «استارشپ» اسپیسایکس جایگزین کند که هزینههای پایینتر و قابلیت استفاده مجدد دارد.
در زمینه رقابت بینالمللی، تأخیر آرتمیس ۳ به ۱۴۰۶ فاصله زمانی بازگشت ناسا به ماه و تلاش چین برای فرود اولین فضانوردان خود بر سطح ماه را کاهش میدهد. چین تعهد کرده تا پیش از ۱۴۰۹ دو فضانورد را به ماه بفرستد و در حال توسعه تمامی عناصر موردنیاز برای این هدف است.
پیروزی نمادین در فرود نخستین سرنشینان این قرن بر ماه میتواند نشاندهنده توانمندی فناوری و رهبری فضایی باشد. اما احتمال دیگری نیز وجود دارد: ناسا به جای تمرکز بر ماه، مستقیماً به سمت مریخ حرکت کند.
تصمیمات احتمالی آینده، نظیر تغییر تمرکز از ماه به مریخ یا جایگزینی SLS با استارشپ، پیامدهای ژئوپلیتیکی بزرگی خواهد داشت. چین و آمریکا در تلاش هستند تا شرکای بیشتری برای برنامههای مربوط به ماه و مریخ جذب کنند، و لغو آرتمیس میتواند به نفع چین تمام شود.
با وجود این، ناسا اعلام کرده که برنامه آرتمیس یکی از ارکان اصلی اکتشافات انسانی و مأموریت به ماه، مریخ و فراتر از آن است و تلاش میکند تناوب پرتابها را حفظ کند و از تجربیات قبلی درس بگیرد. اما تغییرات احتمالی در راه است که ممکن است برنامه آرتمیس و فراتر از آن را تحت تأثیر قرار دهد.