خطر حمله به موجودات بیگانه کم است، اما ما در حال افزایش شانس هستیم.
دانشمندان در مقالهای جدید استدلال کردهاند که تقاضای فزاینده برای اکتشاف فضا، شانس حمله موجودات بیگانه به زمین و حمله موجودات زمینی به سیارات دیگر را افزایش میدهد.
محققان به سابقه بشر در انتقال گونه ها به محیط های جدید روی زمین اشاره می کنند، جایی که آن موجودات می توانند مهاجم شوند و به گونه های بومی آسیب برسانند. بر اساس این مقاله که در ۲۷ آبان در مجله BioScience منتشر شد، آنها می گویند که چنین رفتاری نشان می دهد که همین رفتار ممکن است در مورد حیات بیگانه از سیاره دیگری که زمین را آلوده می کند و بالعکس رخ دهد.
آنتونی ریکاردی، نویسنده اصلی، استاد زیستشناسی تهاجم در دانشگاه مک گیل در مونترال، در ایمیلی به لایو ساینس گفت: «جستجوی زندگی فراتر از جهان ما یک تلاش هیجانانگیز است که میتواند در آیندهای نه چندان دور به کشفی عظیم منجر شود». با این حال، در مواجهه با افزایش ماموریتهای فضایی (از جمله مأموریتهایی که برای بازگرداندن نمونهها به زمین در نظر گرفته شده است)، کاهش خطرات آلودگی بیولوژیکی در هر دو جهت بسیار مهم است.
Ricciardi و همکارانش از این مقاله برای درخواست مطالعات بیشتر مشترک بین اختر زیست شناسانی که در جستجوی حیات فرازمینی هستند و زیست شناسان هجومی که گونه های مهاجم بر روی زمین را مطالعه می کنند، استفاده می کنند. ریکاردی گفت: «ما فقط میتوانیم حدس بزنیم که اگر اخترزیستشناسان زندگی پیدا کنند، با چه نوع موجوداتی مواجه میشویم.» محتملترین شکلهای حیات، میکروبی هستند و احتمالاً شبیه باکتریها هستند.
دانشمندان خطر آلودگی بین سیارهای را بسیار کم میدانند، تا حدی به این دلیل که شرایط سخت فضای بیرونی، زنده ماندن ارگانیسمهای بالقوه سوار بر فضاپیما را در خارج از فضاپیمای انسانی دشوار میکند. با این حال، به گفته ریکاردی، همچنان باید مراقب آلودگی بین سیاره ای بر اساس تأثیرات منفی گونه های مهاجم بر روی زمین باشیم.
انسان ها با اجازه دادن به ارگانیسم ها برای هجوم به محیط های جدیدی که هرگز به طور طبیعی به آنها دسترسی نداشتند، به اکوسیستم های سراسر جهان آسیب رسانده اند. به عنوان مثال، قارچی از آمریکای جنوبی به نام Austropuccinia psidii در شرایط نامعلومی به استرالیا معرفی شد و درختان بومی اکالیپتوس این کشور را تحت سلطه خود درآورده و رشد آنها را متوقف کرده و گاهی اوقات آنها را می کشد.
محققان خاطرنشان کردند که اکوسیستمهای جزیرهای که در انزوای جغرافیایی تکامل مییابند، مانند جزایر و کشورهایی مانند استرالیا، بهویژه در برابر گونههای مهاجم آسیبپذیر هستند، زیرا حیات وحش بومی در آن مکانها سازگاریهایی برای مقابله با چنین مهاجمانی ایجاد نکرده است. ریکاردی گفت: «تهاجمات بیولوژیکی اغلب برای گیاهان و حیوانات در این سیستم ها ویرانگر بوده است. ‘ما استدلال می کنیم که سیارات و قمرهایی که به طور بالقوه حاوی حیات هستند باید به گونه ای رفتار شوند که گویی منظومه های جزیره ای هستند.’
لایو ساینس قبلا گزارش داد، برای شواهدی مبنی بر آلودگی بین سیاره ای، محققان به فضاپیمای اسرائیلی Beresheet اشاره کردند که در سال ۲۰۱۹ در حالی که هزاران تاردگرید، حیوانات میکروسکوپی که می توانند در شرایط شدید، از جمله خلاء فضا زنده بمانند، به ماه سقوط کرد. یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ که در مجله Astrobiology منتشر شد به این نتیجه رسید که این موجودات احتمالاً از برخورد ماه جان سالم به در نمیبردند، اما این حادثه پتانسیل نشت بیولوژیکی را نشان میدهد.
به گفته ریکاردی، آژانسهای فضایی مانند ناسا مدتهاست که از خطرات بالقوه آلودگی بیولوژیکی آگاه بودهاند و سیاستهای حفاظت از سیارهها از دهه ۱۹۶۰ در حال اجراست. ریکاردی گفت: «با این حال، دوران جدیدی از اکتشافات فضایی با هدف هدف قرار دادن مناطقی که احتمالاً حاوی حیات هستند، خطرات بیسابقهای ایجاد میکند.» بر اساس این مقاله، این شامل افزایش شرکتهای خصوصی اکتشاف فضایی مانند اسپیس ایکس است که فضا را در دسترستر میکنند. به عنوان مثال، SpaceX قصد دارد با برنامه SpaceX Starship خود به مریخ و فراتر از آن سفر کند.
محققان پیشنهاد میکنند پروتکلهای امنیت زیستی مرتبط با سفرهای فضایی، تمرکز بر تشخیص زودهنگام آلایندههای بیولوژیکی بالقوه و توسعه طرحهایی برای واکنش سریع به هر گونه تشخیصی را افزایش دهند.
جنیفر وادسورث، اختر زیست شناس در دانشگاه علوم و هنرهای کاربردی لوسرن در سوئیس که در این مقاله نقشی نداشت، گفت سیارات و قمرها همیشه مواد را از طریق شهاب سنگ ها رد و بدل کرده اند، اما اکتشافات فضایی انسانی می تواند آلودگی را تسریع کند.
وادزورث گفت که مقاله جدید ‘نمای کلی عالی’ از نیاز فعلی و مستمر به قوانین سختگیرانه و به روز حفاظت از سیاره است. Wadsworth به Live Science گفت: یکی از مسائل مهم این است که دستورالعملهای فعلی حفاظت از سیارهها اجباری نیستند.
وادسورث گفت: خط بین اکتشاف و حفاظت، خط باریکی است. ‘نباید یکی به قیمت دیگری رها شود، اما هر دو نیاز به بررسی دقیق و مهمتر از همه، پیروی دارند.’