دوره حداکثر خورشیدی به تازگی به طور رسمی آغاز شده است. با این حال، برخی دانشمندان هشدار میدهند که اوج فعالیت خورشید ممکن است پس از این مرحله انفجاری رخ دهد و با ورود به «منطقه نبرد» شدت گیرد.
این مرحله کمتر مورد مطالعه قرار گرفته از چرخه خورشیدی، که در آن حفرههای تاجی عظیمی در خورشید شکل میگیرد، میتواند برای ماهوارههای در حال گردش به دور زمین که از زمان چرخه قبلی به طور چشمگیری افزایش یافتهاند، بسیار فاجعهبار باشد.
دوره حداکثر خورشیدی بخشی از چرخه ۱۱ ساله خورشید است که در آن تعداد لکههای خورشیدی به اوج خود میرسد. در این زمان، فورانهای قوی خورشیدی رخ میدهد و ذرات باردار به سوی زمین پرتاب میشوند که طوفانهای ژئومغناطیسی شدیدی ایجاد میکنند و شفقهای قطبی رنگارنگی در آسمان شب به نمایش میگذارند. در نیمه این دوره، میدان مغناطیسی خورشید کاملاً معکوس میشود و در نهایت منجر به کاهش تعداد لکهها و فعالیت خورشیدی تا رسیدن به «کمینه خورشیدی» میشود.
فعالیت خورشیدی در سالهای اخیر افزایش یافته است، به طوری که نشان میدهد دوره حداکثر خورشیدی ممکن است زودتر از پیشبینیها برسد و شدیدتر باشد. ماه گذشته، کارشناسان وضعیت فضایی تأیید کردند که حداکثر خورشیدی در حال حاضر آغاز شده و ممکن است حدود یک سال یا بیشتر ادامه یابد.
منطقه نبرد چیست؟
علاوه بر چرخه ۱۱ ساله لکههای خورشیدی، خورشید یک چرخه بلندمدتتر ۲۲ ساله به نام «چرخه هیل» نیز دارد. در این چرخه، نوارهای مغناطیسی بزرگی در قطبهای خورشید ظاهر شده و به سمت استوا حرکت میکنند. این نوارها تا پایان چرخه لکههای خورشیدی باقی میمانند و زمانی که به استوا میرسند، طی رخدادی به نام «پایاندهنده خورشیدی» ناپدید میشوند.
«منطقه نبرد» اصطلاح جدیدی است که توسط شرکت Lynker Space معرفی شده و به دورهای اطلاق میشود که دو نوار چرخه هیل در هر نیمکره خورشید برای غلبه بر یکدیگر رقابت میکنند. این مرحله باعث افزایش فعالیت ژئومغناطیسی میشود که میتواند تا سال ۱۴۰۶ ادامه یابد.
چرا منطقه نبرد خطرناکتر از حداکثر خورشیدی است؟
این خطر به دو دلیل است: اول، تعداد فورانهای خورشیدی پس از حداکثر خورشیدی همچنان بالا میماند؛ دوم، کشمکش بین نوارهای مغناطیسی چرخه هیل موجب شکلگیری حفرههای تاجی میشود. این حفرهها میتوانند جریانهای شدید و کوتاه مدت باد خورشیدی ایجاد کنند.
همچنین، ذرات خورشیدی اضافی که توسط این حفرهها منتشر میشود، همراه با ذرات ناشی از طوفانهای خورشیدی مکرر، به جو بالایی زمین وارد میشوند و باعث افزایش فشار بر مغناطیسسپهر زمین میشوند.
برای بیشتر افراد روی زمین، منطقه نبرد تهدیدی جدی نیست و حتی میتواند فرصت مناسبی برای مشاهده شفقهای قطبی باشد. اما برای اپراتورهای ماهوارهها، این دوره بسیار چالشبرانگیز خواهد بود، زیرا فعالیت ژئومغناطیسی اضافی میتواند جو بالایی زمین را منبسط کند و باعث افزایش کشش بر ماهوارهها شود. این پدیده میتواند منجر به سقوط ماهوارهها شود؛ اتفاقی که در دوره حداکثر خورشیدی کنونی نیز رخ داده است.
با افزایش بیسابقه تعداد ماهوارههای مدار پایین زمین، تأثیر منطقه نبرد بر این ماهوارهها و صنایع فضایی بیشتر از همیشه قابل مشاهده خواهد بود.